PZL.45 Sokół

PZL.45 Sokół
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Państwowe Zakłady Lotnicze
Konstruktor	Kazimierz Korsak
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	całkowicie metalowa
Załoga	1 pilot
	Dane techniczne
Napęd	1 × silnik gwiazdowy Gnome-Rhone Mars 14M05
Moc	maksymalna krótkotrwała 760 KM na wysokości 3500 m
	Wymiary
Rozpiętość	12,14 m
Długość	7,88 m
Wysokość	2,55 m
Powierzchnia nośna	14,3 m²
	Masa
Własna	1500 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	520 km/h (szacunkowa)
Prędkość wznoszenia	10 m/s (szacunkowa)
Pułap	8000 m (szacunkowy)
Zasięg	450 km (szacunkowy)
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	4 × karabin maszynowy PWU wz. 36 kaliber 7,92 mm
	Użytkownicy
	Polska

PZL.45 Sokół – projekt polskiego samolotu myśliwskiego opracowany w Państwowych Zakładach Lotniczych w latach 1936 – 1939.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Prace nad nowym samolotem myśliwskim dla lotnictwa polskiego rozpoczęły się pod koniec lat 30. XX wieku. Jako podstawowy model wybrano PZL.50 Jastrząb, projektowany od 1936 roku. Oprócz tego, prowadzono także prace nad koncepcją lekkiego myśliwca o małej masie własnej, wyposażonego w słabszy silnik, wolniejszego i o niższym pułapie działania, lecz o dużej zwrotności i prędkości wznoszenia. Dzięki małej masie miał on operować z lotnisk polowych.

Jednym z projektów był przedstawiony w 1936 roku PZL.45 Sokół, konstrukcji inżyniera Kazimierza Korsaka, oparty na wcześniejszych studiach nad lekkim myśliwcem. Był on zaprojektowany w dominującym wówczas na świecie nowoczesnym układzie dolnopłata, lecz ze stałym podwoziem. Projektowano zastosowanie różnych silników, w tym rzędowych, lecz ostatecznie dla prototypu przewidziano francuski silnik gwiazdowy Gnome-Rhone 14M05 o mocy 600-730 KM i małym polu przekroju zewnętrznego (0,96m), z serii zakupionej dla samolotów LWS-3 Mewa. Na początku 1938 prace nad samolotem zostały przerwane, wkrótce jednak podjęto je z częściowo nowym zespołem, nadal pod kierunkiem Kazimierza Korsaka.

W końcu 1938 projekt został ukończony i zlecono PZL budowę prototypu PZL-45/I. Makieta samolotu została wykonana w lutym 1939. Dokumentację techniczną ukończono w czerwcu 1939. Oblot przewidywany był na początek 1940 roku, lecz na skutek wybuchu II wojny światowej do niego nie doszło, a nieukończony prototyp bez silnika został zniszczony w wytwórni PZL WP-1 na Okęciu w pierwszym tygodniu wojny. Projektowany drugi prototyp miał otrzymać chowane podwozie.

Ewentualna produkcja PZL.45 dla polskiego lotnictwa nie została przed wybuchem wojny zdecydowana, chociaż przewidywano, że produkcję licencyjną mogą podjąć zakłady Avia w Warszawie. W 1939 na zlecenie Dowództwa Lotnictwa powstały również projekty innych konkurencyjnych samolotów tej klasy: PWS-42 i RWD-25, które miały przejść próby porównawcze z PZL.45 w 1940 roku. Lekkie myśliwce były jednak "błędną ścieżką" w rozwoju samolotów myśliwskich i żaden z polskich samolotów tej klasy nie był konstrukcją perspektywiczną, wobec słabszych osiągów od nowych konstrukcji zagranicznych.

Opis techniczny[edytuj | edytuj kod]

Jednomiejscowy jednosilnikowy całkowicie metalowy wolnonośny dolnopłat. Kadłub półskorupowy. Płat eliptyczny, trójdzielny. Usterzenie klasyczne. Podwozie samolotu klasyczne stałe jednogoleniowe, z kółkiem ogonowym. Kabina pilota zamknięta. Radiostacja pokładowa Walter "Irka".

Uzbrojenie miały stanowić 4 karabiny maszynowe PWU wz. 36 kaliber 7,92 mm: dwa w skrzydłach i dwa zsynchronizowane w kadłubie (pierwszy prototyp nie był uzbrojony).

Napęd: silnik gwiazdowy Gnome-Rhone Mars 14M05, w układzie podwójnej gwiazdy, 14 cylindrowy, o mocy maksymalnej 760 KM na wysokości 3500 m oraz mocy startowej 640 KM, ze sprężarką i reduktorem, w osłonie NACA. Śmigło dwułopatowe, drewniane. Zbiorniki paliwa o pojemności 350 l., elastyczne, samozasklepiające się, w środkowej części płata.

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Ogólne charakterystyki[edytuj | edytuj kod]

Masa własna: 1500 kg
Masa całkowita: 1950 kg
Wymiary:
- Rozpiętość: 12,14 m
- Długość: 7,88 m
- Wysokość: 2,55 m
- Powierzchnia nośna – 14,3 m²
Napęd: 1 × 730 KM
Uzbrojenie:
- 4 karabiny maszynowe 7,92 mm

Osiągi (szacunkowe)[edytuj | edytuj kod]

Prędkość maksymalna: ok. 520 km/h
Pułap: ok. 8000 m
Wznoszenie: 10 m/s
Zasięg: 450 km

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Andrzej Glass, "Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939", WKiŁ, Warszawa 1977

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

PZL przed 1939 r.	PZL-SPAD S.61 PZL Wibault 7 PZL P.1 PZL Ł.2 PZL.3 PZL.4 PZL.5 PZL P.6 PZL P.7 PZL.8 PZL P.8 PZL.9 PZL P.9 PZL P.10 PZL P.11 PZL.12 PZL.13 PZL.15 PZL.16 PZL.17 PZL.18 PZL.19 PZL.22 PZL.23 Karaś PZL P.24 PZL.26 PZL.27 PZL.30 Żubr PZL.37 Łoś PZL.38 Wilk PZL.39 PZL.42 PZL.43 PZL.44 Wicher PZL.45 Sokół PZL.46 Sum PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.50 Jastrząb PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania
PZL Warszawa-Okęcie	CSS-13 LWD Junak Jak-12 PZL MD-12 PZL-101 Gawron PZL-102 Kos PZL-104 Wilga PZL-105 Flaming PZL-105 Pelikan PZL-106 Kruk PZL-110 Koliber PZL-111 Koliber-235 PZL-126 Mrówka PZL-130 Orlik PZL-230 Skorpion
WSK-Mielec	CSS-10 LWD Szpak TS-8 Bies An-2 Lim-1 Lim-2 Lim-5 Lim-6 TS-11 Iskra TS-16 Grot PZL M-2 PZL M-4 Tarpan PZL M-14 PZL M-15 (Belphegor) PZL M-17 PZL M18 Dromader PZL M19 PZL M28 Skytruck PZL M28B Bryza PZL M-20 Mewa PZL M-21 Dromader Mini PZL M-24 Dromader Super PZL M-25 Dromader Mikro PZL M26 Iskierka PZL I-22 Iryda PZL M-99 Orkan
PZL-Świdnik	PZL SM-1 PZL SM-2 PZL SM-4 Łątka PZL Mi-2 PZL W-3 Sokół PZL Kania PZL SW-4 PZL IS-2 PZL I-23
Szybowce zakładów PZL	PZL M-3 Pliszka PZL-103 PZL M-8 Pelikan PZL KR-03 Puchatek PW-5 Smyk PW-6