Albatros D.III

Albatros D.III
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Albatros-Werke GmbH
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	mieszana głównie drewniana, dwupłatowiec
Załoga	1 pilot
	Historia
Data oblotu	wrzesień 1916
	Dane techniczne
Napęd	1 × Mercedes D.IIIa, rzędowy
Moc	160 KM (118 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	górnego płata: 9,05 m; dolnego płata: 8,81 m
Długość	7,33 m
Wysokość	2,98 m
	Masa
Własna	660 kg
Startowa	885 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	175 km/h
Prędkość wznoszenia	6 minut na pułap 2000 m; 24,5 minuty na pułap 5000 m
Pułap	5500 m
Długotrwałość lotu	2 godziny
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 karabiny maszynowe leMG 08/15 kal. 7,92 mm
	Użytkownicy
	Cesarstwo Niemieckie, Austro-Węgry, Polska, Czechosłowacja, Litwa
	Rzuty
	Multimedia w Wikimedia Commons

Albatros D.III – niemiecki dwupłatowy samolot myśliwski zaprojektowany w 1916 roku i zbudowany w niemieckiej wytwórni Albatros-Werke GmbH w Berlinie. Jeden z podstawowych niemieckich myśliwców I wojny światowej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Albatrosy D.III z Jasta 11 w Douai, Francja

W pierwszej połowie 1916 roku inż. Robert Thelen z niemieckiej wytwórni Albatros Flugzeugwerke GmbH, korzystając z doświadczeń lotników używających samolotów myśliwskich Albatros D.I i D.II rozpoczął opracowywanie nowego samolotu myśliwskiego dla lotnictwa niemieckiego. Zgodnie z wymaganiami miał to być samolot o dobrej zwrotności, zdolności do szybkiego manewru w pionie, dużej prędkości wznoszenia oraz wytrzymałości na przeciążenia.

Do napędu samolotu użyto używanego w poprzednich samolotach silnika rzędowego, także kadłub był taki sam, jak w Albatrosie D.II, natomiast zastosowano płat dolny o mniejszej cięciwie, niż płat górny (było to inspirowane układem półtorapłata, stosowanym na francuskich myśliwcach Nieuport). Płaty połączono słupkami w kształcie litery V. Oba płaty – górny dwudźwigarowy i dolny jednodźwigarowy, były kryte płótnem. Kadłub miał konstrukcję półskorupową o pracującym pokryciu wykonanym ze sklejki. Usterzenie pionowe i poziome miało kształt półokrągły oraz dość dużą powierzchnię.

Prototyp samolotu Albatros D.III oblatano we wrześniu 1916 roku. Okazał się samolotem łatwym w pilotażu, zwrotnym, wytrzymałym i o dobrych osiągach^[1].

Wadą samolotu okazała się mała sztywność komory płatów (wynikająca z połączenia słupkami w kształcie litery V i nie najlepszej wytrzymałości dolnych płatów). Podczas dużych przeciążeń (np. wyprowadzanie z lotu nurkowego) dochodziło do odkształceń okuć dolnego płata, czasem nawet z jego ukręceniem podczas lotu.

Po wprowadzeniu drobnych poprawek uruchomiono w 1917 roku produkcję seryjną samolotu. Wyprodukowano łącznie 1340 samolotów Albatros D.III, głównie w zakładach Ostdeutsche Albatros-Werke w Pile. Produkcję licencyjną ulepszonej wersji Albatros D.III (Oef) podjęto w austriackich zakładach Oeffag.

Samoloty od grudnia 1916 roku kierowane były do niemieckich jednostek lotniczych na front, głównie zachodni. Miały one większą prędkość wznoszenia od samolotów alianckich, lecz ustępowały im zwrotnością. W pierwszej połowie roku 1917 Albatrosy dominowały na polu bitwy nad starszymi myśliwcami Ententy, przyczyniając się do ciężkich strat brytyjskich w „krwawym kwietniu” 1917 roku. Na samolocie walczyła większość niemieckich asów lotniczych tego okresu, m.in. Manfred von Richthofen i Ernst Udet. Od połowy tego roku, z wejściem do służby nowych myśliwców Ententy, przewaga Albatrosów została zredukowana, lecz służyły do końca wojny. Następcą Albatrosa stał się Fokker D.VII.

Użycie samolotu w lotnictwie polskim[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu I wojny światowej 10 samolotów Albatros D.III zostało zdobytych przez Polaków. Ponadto dwa samoloty tego typu w 1920 roku zostały zmontowane ze zdobytych części w warsztatach Stacji Lotniczej w Poznaniu na lotnisku Ławica. W latach 1919–1921 znajdowały się one w eskadrach myśliwskich: 7. (1 egzemplarz) i 13. (2 egz.), w eskadrach wywiadowczych: 4. (1 egz.), 5. (2 egz.), 12. (1 egz.), w Wojskowej Szkole Lotniczej w Warszawie (2 egz.) i w Wyższej Szkole Pilotów na lotnisku Ławica (3 egz.). Na Ławicy instruktor akrobacji Adam Haber-Włyński wyszkolił późniejszego pilota-instruktora i literata Janusza Meissnera^[2].

Na samolotach tych polscy lotnicy walczyli w latach 1919–1920 i w wojnie polsko-bolszewickiej, gdzie zdobyły opinię niezawodnych samolotów. Należy dodać, że używano w Polsce również 38 austriackich Albatros D.III (Oef).

Po zakończeniu działań wojennych w latach 1921–1926 samoloty Albatros D.III używano w 15 eskadrze myśliwskiej 3 pułku lotniczego w Poznaniu, a później do 1932 roku w eskadrze treningowej tego pułku.

Opis techniczny[edytuj | edytuj kod]

Samolot myśliwski Albatros D.III był jednomiejscowym samolotem, dwupłatem o konstrukcji mieszanej, przeważnie drewnianej. Kabina odkryta. Podwozie klasyczne – stałe.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Niccoli 2001 ↓, s. 18.
↑ Janusz Meissner, Wspomnienia pilota. Cz. I. Jak dziś pamiętam, Wydawnictwo Literackie, Wrocław 1985.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Riccardo Niccoli: Samoloty : najważniejsze typy, najciekawsze konstrukcje. Aldershot: Bellona, 2001. ISBN 978-83-11-09406-2. OCLC 297740160.

[CITEREFNiccoli200118-1] Niccoli 2001 ↓, s. 18.

[2] Janusz Meissner, Wspomnienia pilota. Cz. I. Jak dziś pamiętam, Wydawnictwo Literackie, Wrocław 1985.

[:1-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[A]

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Schütte-Lanz C.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43