Aviatik C.III

Aviatik C.III
	; Aviatik C.III w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Automobil und Aviatik
Typ	samolot rozpoznawczy
Konstrukcja	dwupłat konstrukcji drewnianej
Załoga	2 osoby
	Historia
Data oblotu	1916
Lata produkcji	1916–1917
Liczba egz.	80
	Dane techniczne
Napęd	Mercedes D.III
Moc	118 kW (160 KM)
	Wymiary
Rozpiętość	11,8 m
Długość	8,08 m
Wysokość	2,95 m
Powierzchnia nośna	35 m²
	Masa
Własna	980 kg
Startowa	1340 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	160 km/h
Prędkość wznoszenia	7 min na 1000 m, 55 min na 4500 m
Pułap	4500 m
Zasięg	420-480 km
Długotrwałość lotu	3 h
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 (2) ruchomy karabin maszynowy Parabellum 7,92 mm + niewielka liczba bomb
	Użytkownicy
	Cesarstwo Niemieckie, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aviatik C.III – niemiecki samolot rozpoznawczy z okresu I wojny światowej.

Historia i opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

Samolot Aviatik C.III był rozwinięciem poprzednich modeli firmy Automobil und Aviatik - C.I i C.II. Jego prototypem był samolot Aviatik C.Ia, oblatany w maju-czerwcu 1916^[1]. W płatowcu poprawiono aerodynamikę, wydłużając część nosową i montując spiczasty kołpak śmigła, udoskonalono układ wydechowy i zmniejszono powierzchnię skrzydeł, co spowodowało wzrost prędkości maksymalnej o 18 km/h w stosunku do C.I^[2]^[3]^[4]. Do napędu zastosowano silnik Mercedes D.III o mocy 118 kW (160 KM) z chłodnicą w górnym płacie, zaś uzbrojenie stanowił ruchomy karabin maszynowy Parabellum 7,92 mm (w części egzemplarzy dwa sprzężone k.m. tego typu), na obrotnicy. Samolot mógł także zabierać niewielki ładunek bomb.

Użycie samolotu[edytuj | edytuj kod]

Samolot był używany w niemieckim lotnictwie w latach 1916/1917 do zadań rozpoznawczych i bombardujących.

Służba w lotnictwie polskim[edytuj | edytuj kod]

W 1919 roku w Wielkopolsce zdobyto 7 sztuk samolotów Aviatik C.III. Trzy egzemplarze były po wojnie używane w polskim lotnictwie – w Wyższej Szkole Pilotów w Ławicy, pozostałych prawdopodobnie nie użytkowano^[5].

W Polsce znajduje się jedyny na świecie zachowany egzemplarz tego samolotu, nr 12250/17, zdobyty w 1945 r. w Czarnkowie (niestety niekompletny – brak m.in. skrzydeł i usterzenia poziomego). Po renowacji od 1993 r. jest eksponowany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie^[5]^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Peter M. Grosz: Aviatik C.I. Berkhamsted: Albatros Productions, 1997, s. 5, seria: Windsock Datafile. no.63. ISBN 0-948414-95-2. (ang.)
↑ M. Sharpe: Dwupłatowce, trójpłatowce i wodnosamoloty. Warszawa: 2001, s. 54.
↑ K. Chołoniewski, W. Bączkowski: Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939 - Tomik 1. Warszawa: 1987, s. 11.
↑ O. Thetford, P. Gray: German Aircraft of The First World War. New York: 1970, s. 61.
↑ ^a ^b A. Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: 1997, s. 117, 295.
↑ M. Krzyżan: Samoloty w muzeach polskich. Warszawa: 1983, s. 14, 50.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof Chołoniewski, Wiesław Bączkowski: Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939 - Tomik 1. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1987. ISBN 83-206-0566-0.
Peter Gray, Owen Thetford: German Aircraft of The First World War. New York: Doubleday & Company, Inc., 1970. ISBN 0-370-00103-6.
Marian Krzyżan: Samoloty w muzeach polskich. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1983. ISBN 83-206-0432.
Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Lampart, 1997. ISBN 83-86776-34-X.
Michael Sharpe: Dwupłatowce, trójpłatowce i wodnosamoloty. Warszawa: Bellona, 2001. ISBN 83-11-09273-7.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Sylwetka samolotu Aviatik C.III w serwisie «Уголок неба». airwar.ru. [dostęp 2023-06-26]. (ros.).

[1] Peter M. Grosz: Aviatik C.I. Berkhamsted: Albatros Productions, 1997, s. 5, seria: Windsock Datafile. no.63. ISBN 0-948414-95-2. (ang.)

[2] M. Sharpe: Dwupłatowce, trójpłatowce i wodnosamoloty. Warszawa: 2001, s. 54.

[3] K. Chołoniewski, W. Bączkowski: Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939 - Tomik 1. Warszawa: 1987, s. 11.

[4] O. Thetford, P. Gray: German Aircraft of The First World War. New York: 1970, s. 61.

[morg-5] A. Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: 1997, s. 117, 295.

[6] M. Krzyżan: Samoloty w muzeach polskich. Warszawa: 1983, s. 14, 50.

[:1-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[A]

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Schütte-Lanz C.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

p • d • e Niemieckie samoloty kategorii C według daty pojawienia się na froncie
	1914						1915												1916												1917												1918
	VII	VIII	IX	X	XI	XII	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII	I	II	III	IV	V	VI	VII	VIII	IX	X	XI	XII
AEG												C.I (C.II, C.III)																C.IV (C.V, C.VI, C.VII)
AGO										C.I (C.II, C.III)																				C.IV
Albatros										C.I								C.III (C.IV)							C.V, C.VI		C.VII (C.VIII, C.IX)							C.X		C.XII (C.XV)
Aviatik										C.I									~ C.II				~ C.III										~ C.IV ? VI
DFW																		C.I, C.II										C.V
Halberstadt																																	~ C.I				CL.II (C.III)											CL.IV , C.V
Hannover																					~ C.I												C.II					CL.II							CL.III
LFG (Roland)																	~ C.I				C.II
LVG											C.I	C.II											~ C.IV															C.V										C.VI
Rumpler																		C.I												C.III		C.IV						~ C.VII				~ C.VIII
"~" oznacza przybliżoną datę wejścia do służby, z dokładnością do kilku miesięcy. "(C...)" w nawiasie oznacza modele nieseryjne lub używane jednostkowo w kolejności oznaczeń, bez zachowania chronologii (część pominięto) - kursywą bez nawiasu oznaczono modele budowane na licencji