Bitwa pod Strużką
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas | 11 kwietnia 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | pod Strużką | ||
| Terytorium | |||
| Wynik | zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Bitwa pod Strużką – walki polskiego 54 pułku piechoty kpt. Wiktora Ogórka z oddziałami sowieckiej 60 Dywizji Strzelców komdiwa Iwana Dubowoja w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Zimą 1919/1920, na froncie polsko-sowieckim odnotowywano tylko działania lokalne. Linia frontu była rozciągnięta od środkowej Dźwiny, wzdłuż Berezyny, Uborci, Słuczy, po Dniestr[2]. Zastój w działaniach wojennych obie strony wykorzystywały na przygotowanie się do decydujących rozstrzygnięć militarnych, planowanych na wiosnę i lato 1920[3]. Zimą i wczesną wiosną na froncie zarówno Sowieci jak i Polacy organizowali wypady celem rozpoznania przeciwnika lub dezorganizacji jego działań ofensywnych. W kwietniu polska 18 Dywizja Piechoty została zaatakowana przez oddziały sowieckiej 60 Dywizji Strzelców. Polskie dowództwo postanowiło walczący dotąd w składzie 5 Dywizji Piechoty 54 pułk piechoty przekazać do dyspozycji dowódcy 18 Dywizji Piechoty[4].
Walczące wojska[edytuj | edytuj kod]
| Jednostka | Dowódca | Podporządkowanie |
 Wojsko Polskie | ||
|---|---|---|
| dowództwo 18 Dywizji Piechoty | gen. Franciszek Krajowski | Front Podolski (6 A) |
| ⇒ 54 pułk piechoty | p.o. kpt. Wiktor Ogórek[a] | 7 Dywizja Piechoty |
| → I batalion 54 pp | 54 pułk piechoty | |
| → II batalion 54 pp | ||
| → III batalion 54 pp | p.o. por. Leon Szymański | |
| ⇒ 6 pułk ułanów | ppłk Stefan Cieński | |
 Armia Czerwona | ||
| 60 Dywizja Strzelców | komdiw Iwan Dubowoj | 12 Armia |
Walki pod Strużką[edytuj | edytuj kod]
10 kwietnia 54 pułk piechoty Strzelców Kresowych wykonał marsz forsowny, wszedł w rejon działania 18 Dywizji Piechoty i stanął w Zamiechowie. W tym czasie przeciwnik nacierał na Nową Uszycę od strony Wierzbowca i opanował Strużkę[5]. Dowódca 18 Dywizji Piechoty gen. Franciszek Krajowski nakazał pełniącemu obowiązki dowódcy 54 pułku piechoty kpt. Wiktorowi Ogórkowi odbić Strużkę i zdobyć Wierzbowiec. Lewe skrzydło pułku miał osłaniać 6 pułk ułanów, a jeden jego szwadron przydzielono do dyspozycji dowódcy 54 pp[5].
Pełniący obowiązki dowódcy 54 pułku piechoty kpt. Ogórek wydał następujący rozkaz [5]:
Baon I, kryty na lewem skrzydle szwadronem ułanów, wyruszy o świcie z m. Zamiechów, drogą przez wieś Szeczerbowce do wsi Wierzbowiec. Po osiągnięciu szosy Durniaki – Wierzbowiec zabarykaduje ją w celu odcięcia odwrotu nieprzyjacielskim autom pancernym. W pół godziny za I baonem wyruszy baon II, zajmie wieś Ołchowiec i utrzyma ją do czasu nadejścia dalszych rozkazów. Baon III pójdzie w odwodzie za prawem skrzydłem II baonu.
11 kwietnia pułk ruszył do natarcia. Zgodnie z rozkazem, jego I batalion ze szwadronem 6 pułku ułanów maszerował z Zamiechowa na Strużkę – Wierzbowiec, II batalion na Strużkę – Olchowiec, a III batalion stanowił odwód i maszerował za II batalionem[4]. Dochodząc do Strużki I batalion utknął w silnym ogniu broni maszynowej. Wsparły go 5 i 7 kompana z II batalionu i w ciągu godziny miejscowość opanowano[6]. Kontynuujące natarcie, kompanie II batalionu ruszyły na Wierzbowiec. Tu natknęły się na ogień dwóch samochodów pancernych operujących na trakcie Durniaki - Wierzbowiec. 7 kompania próbowała obejść niebezpieczną strefę i odciąć samochodom drogę manewru, ale zagrożone pancerki wycofały się z pola walki. Po opanowaniu Strużki polskie bataliony ruszyły na Olchowiec. W pościgu za cofającymi się oddziałami 60 Dywizji Strzelców wzięto do niewoli znaczną liczbę jeńców, zdobyto baterię artylerii i kilkanaście ckm-ów. W ręce Polaków wpadła też kolumna taborów 60 Dywizji Strzelców[4]. Straty polskie to 12 zabitych, w tym dowódca III batalionu por. Leon Szymański, i ponad 30 rannych, w tym adiutant pułku por. Zub[6].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
19 maja 1927 roku minister spraw wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 11 kwietnia, jako datę święta pułkowego[7]. Święto obchodzono w rocznicę walki stoczonej 11 kwietnia 1920 roku pod Strużką.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 33.
- ↑ Wyszczelski 2011 ↓, s. 178.
- ↑ a b c Odziemkowski 2004 ↓, s. 396.
- ↑ a b c d Kula 1929 ↓, s. 13.
- ↑ a b Kula 1929 ↓, s. 14.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Józef Kula: Zarys historji wojennej 54-go pułku strzelców kresowych. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko-rosyjskiej 1919–1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.