Oscar dla najlepszego aktora pierwszoplanowego

Oscar dla najlepszego aktora pierwszoplanowego (The Academy Award for Best Actor) – nagroda przyznawana aktorom, pracującym w przemyśle filmowym, przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej; nominacje są przyznawane przez aktorów i aktorki – członków Akademii. Zwycięzcy są wybierani przez wszystkich jej członków.

Ranking[edytuj | edytuj kod]

Z wyjątkiem dwóch wypadków, nagroda przyznawana jest za występ w jednym filmie. W 1929 i 1930 roku, aktorzy zostali nominowani za ich pracę w ponad jednym filmie.

Najliczniej nagrodzonym aktorem dotychczas jest Daniel Day-Lewis, który otrzymał 3 statuetki (1989, 2007 i 2012).

Natomiast dziewięciu mężczyzn wygrało Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego dwukrotnie; w kolejności chronologicznej byli to:

• Spencer Tracy (1937, 1938)
• Fredric March (1932, 1946)
• Gary Cooper (1941, 1952)
• Marlon Brando (1954, 1972)
• Dustin Hoffman (1979, 1988)
• Tom Hanks (1993, 1994)
• Jack Nicholson (1975, 1997)
• Sean Penn (2003, 2008)
• Anthony Hopkins (1991, 2020).

Spencer Tracy i Tom Hanks byli jedynymi zwycięzcami, którzy otrzymywali swoje nagrody dwa lata z rzędu.

Aktorzy, którzy otrzymali największą liczbę nominacji w tej kategorii to:

• Spencer Tracy i Laurence Olivier – 9 nominacji.
• Paul Newman, Jack Nicholson i Peter O’Toole – 8 nominacji.

Nicholson wygrał swoje statuetki w rekordowym odstępie czasowym – 22 latach. Nicholson oprócz 8 nominacji do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, otrzymał także 4 nominacje do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego, co czyni go najczęściej nominowanym aktorem w historii Akademii. Do O’Toole’a należy rekord w czasie, który minął od przyznania pierwszej i ostatniej nominacji – 44 lata, jego rekordem jest również liczba nominacji (8) bez wygrania statuetki.

Sześciu aktorów wygrało dwie nagrody – dla najlepszego aktora pierwszoplanowego oraz dla najlepszego aktora drugoplanowego. Byli to:

• Jack Lemmon
• Robert De Niro
• Jack Nicholson
• Gene Hackman
• Kevin Spacey
• Denzel Washington

W historii tej kategorii był tylko jeden „remis”. W 1932 roku, Fredric March prześcignął Wallace’a Beery’ego jednym głosem, jednak tego samego dnia Akademia zdecydowała, że obydwaj zdobędą nagrodę. Obecnie podwójne statuetki przyznawane są w wyjątkowych sytuacjach; takowa nie zdarzyła się nigdy więcej w kategorii najlepszego aktora pierwszoplanowego, ale miała miejsce w kategorii najlepszej aktorki pierwszoplanowej w 1968 roku.

Najmłodszym aktorem, który otrzymał statuetkę był Adrien Brody, który w wieku 29 lat wygrał rolą w Pianiście (2002). Najstarszym natomiast był Henry Fonda, który w wieku 76 lat otrzymał nagrodę za rolę w filmie Nad Złotym Stawem (1981). Najmłodszym nominowanym w tej kategorii aktorem był Jackie Cooper, który mając 9 lat został nominowany za grę w filmie Skippy (1930/31). Najstarszym nominowanym aktorem był Richard Farnsworth, który w wieku 79 lat, otrzymał nominację za występ w filmie Prosta historia (1999).

Peter Finch i Heath Ledger jako jedyni otrzymali pośmiertnie statuetkę; poza nimi James Dean, Spencer Tracy i Massimo Troisi byli jedynymi nieżyjącymi aktorami nominowanymi do Oscara.

Dwóch zwycięzców odmówiło przyjęcia nagrody, byli to: George C. Scott za rolę w filmie Patton w 1970 (Scott odmówił również przyjęcia nominacji dla najlepszego drugoplanowego aktora za rolę w Bilardziście w 1961 roku) oraz Marlon Brando, kiedy wygrał swojego drugiego Oscara za Ojca chrzestnego w 1972 roku.

Laureaci i nominowani[edytuj | edytuj kod]

1920–1929^[a][edytuj | edytuj kod]

• 1928 Emil Jannings – Ostatni rozkaz jako generał Dolgorucki / wielki książę Sergius Alexander i Niepotrzebny człowiek jako August Schilling
  • Richard Barthelmess – Pętla jako Nickie Elkins i The Patent Leather Kid jako Patent Leather Kid
• 1929 Warner Baxter – W starej Arizonie jako The Cisco Kid
  • George Bancroft – U wrót śmierci jako Jim Lang
  • Chester Morris – Alibi jako Chick Williams (Numer 1065)
  • Paul Muni – The Valiant jako James Dyke
  • Lewis Stone – Patriota jako hrabia Pahlen

1930–1939[edytuj | edytuj kod]

• 1930 George Arliss – Disraeli jako Benjamin Disraeli
  • George Arliss – Zielona bogini jako Raja Rukh
  • Wallace Beery – Szary dom jako 'Machine Gun' Butch Schmidt
  • Maurice Chevalier – The Big Pond jako Pierre Mirande i Parada miłości jako hrabia Alfred Renard
  • Ronald Colman – Bulldog Drummond jako kapitan Hugh 'Bulldog' Drummond i Condemned jako Michel
  • Lawrence Tibbett – Pieśń skazańca jako Yegor
• 1931 Lionel Barrymore – Wolne dusze jako Stephen Ashe
  • Adolphe Menjou – Strona tytułowa jako Walter Burns
  • Jackie Cooper – Skippy jako Skippy Skinner
  • Richard Dix – Cimarron jako Yancey Cravat
  • Fredric March – Królewska rodzina Broadwayu jako Tony Cavendish
• 1932 Fredric March – Doktor Jekyll i pan Hyde jako doktor Jekyll i pan Hyde oraz Wallace Beery – Mistrz jako Champ
  • Alfred Lunt – The Guardsman jako aktor
• 1933 Charles Laughton – Prywatne życie Henryka VIII jako Henryk VIII Tudor
  • Leslie Howard – Berkeley Square jako Peter Standish
  • Paul Muni – Jestem zbiegiem jako James Allen
• 1934 Clark Gable – Ich noce jako Peter Warne
  • Frank Morgan – Sprawa Celliniego jako Alessandro de’ Medici
  • William Powell – W pogoni za cieniem jako Nick Charles
• 1935 Victor McLaglen – Potępieniec jako Gypo Nolan
  • Clark Gable – Bunt na Bounty jako Fletcher Christian
  • Charles Laughton – Bunt na Bounty jako William Bligh
  • Franchot Tone – Bunt na Bounty jako Byam
• 1936 Paul Muni – Pasteur jako Louis Pasteur
  • Gary Cooper – Pan z milionami jako Longfellow Deeds
  • Walter Huston – Dodsworth jako Sam Dodsworth
  • William Powell – Mój pan mąż jako Godfrey
  • Spencer Tracy – San Francisco jako Father Mullin
• 1937 Spencer Tracy – Bohaterowie morza jako Manuel
  • Charles Boyer – Pani Walewska jako Napoleon Bonaparte
  • Fredric March – Narodziny gwiazdy jako Norman Maine
  • Robert Montgomery – Noc musi zapaść jako Danny
  • Paul Muni – Życie Emila Zoli jako Émile Zola
• 1938 Spencer Tracy – Miasto chłopców jako Edward J. Flanagan
  • Charles Boyer – Algier jako Pepe le Moko
  • James Cagney – Aniołowie o brudnych twarzach jako Rocky Sullivan
  • Robert Donat – Złudzenia życia jako Andrew
  • Leslie Howard – Pigmalion jako profesor Henry Higgins
• 1939 Robert Donat – Żegnaj Chips jako Pan Chips
  • Laurence Olivier – Wichrowe wzgórza jako Heathcliff
  • Clark Gable – Przeminęło z wiatrem jako Rhett Butler
  • Mickey Rooney – Babes in Arms jako Mickey Moran
  • James Stewart – Pan Smith jedzie do Waszyngtonu jako Jefferson Smith

1940–1949[edytuj | edytuj kod]

• 1940 James Stewart – Filadelfijska opowieść jako Macaulay Connor
  • Charlie Chaplin – Dyktator jako Adenoid Hynkel (dyktator Tomanii) / żydowski fryzjer
  • Henry Fonda – Grona gniewu jako Tom Joad
  • Raymond Massey – Abe Lincoln in Illinois jako Abraham Lincoln
  • Laurence Olivier – Rebeka jako Maxim de Winter
• 1941 Gary Cooper – Sierżant York jako sierżant Alvin York
  • Cary Grant – Ich dziecko jako Roger Adams
  • Walter Huston – Diabeł i Daniel Webster jako pan Scratch
  • Robert Montgomery – Awantura w zaświatach jako Joe Pendleton
  • Orson Welles – Obywatel Kane jako Charles Foster Kane
• 1942 James Cagney – Yankee Doodle Dandy jako George M. Cohan
  • Ronald Colman – Zagubione dni jako Charles Rainier
  • Gary Cooper – Duma Jankesów jako Lou Gehrig
  • Walter Pidgeon – Pani Miniver jako Clem Miniver
  • Monty Woolley – The Pied Piper jako Howard
• 1943 Paul Lukas – Straż nad Renem jako Kurt Muller
  • Humphrey Bogart – Casablanca jako Rick Blaine
  • Gary Cooper – Komu bije dzwon jako Robert Jordan
  • Walter Pidgeon – Curie-Skłodowska jako Piotr Curie
  • Mickey Rooney – Komedia ludzka jako Homer Macauley
• 1944 Bing Crosby – Idąc moją drogą jako ojciec Chuck O’Malley
  • Charles Boyer – Gasnący płomień jako Gregory Anton
  • Barry Fitzgerald – Idąc moją drogą jako ojciec Fitzgibbon
  • Cary Grant – Nic oprócz samotnego serca jako Ernie Mott
  • Alexander Knox – Wilson jako Woodrow Wilson
• 1945 Ray Milland – Stracony weekend jako Don Birnam
  • Bing Crosby – Dzwony Najświętszej Marii Panny jako ojciec Chuck O’Malley
  • Gene Kelly – Podnieść kotwicę jako Joseph Brady
  • Gregory Peck – Klucze królestwa jako ojciec Francis Chisolm
  • Cornel Wilde – Pamiętna pieśń jako Fryderyk Chopin
• 1946 Fredric March – Najlepsze lata naszego życia jako Al Stephenson
  • Laurence Olivier – Henryk V jako Henryk V, król Anglii
  • Larry Parks – The Jolson Story jako Al Jolson
  • Gregory Peck – Roczniak jako Penny Baxter
  • James Stewart – To wspaniałe życie jako George Bailey
• 1947 Ronald Colman – Podwójne życie jako Anthony John
  • John Garfield – Ostatnia runda jako Charley Davis
  • Gregory Peck – Dżentelmeńska umowa jako Philip Schuyler Green
  • Michael Redgrave – Żałoba przystoi Elektrze jako Orin Mannon
  • William Powell – Życie z ojcem jako Clarence „Ojciec” Day
• 1948 Laurence Olivier – Hamlet jako Hamlet
  • Lew Ayres – Johnny Belinda jako doktor Robert Richardson
  • Montgomery Clift – Poszukiwania jako Ralph „Steve” Stevenson
  • Dan Dailey – When My Baby Smiles at Me jako Skid Johnson
  • Clifton Webb – Gosposia do wszystkiego jako Lynn Belvedere
• 1949 Broderick Crawford – Gubernator jako Willie Stark
  • Kirk Douglas – Champion jako Michael „Midge” Kelly
  • Gregory Peck – Z jasnego nieba jako generał Frank Savage
  • Richard Todd – Porywcze serce jako kapral Lachlan „Lachie” MacLachlan
  • John Wayne – Piaski Iwo Jimy jako sierżant John Stryker

1950–1959[edytuj | edytuj kod]

• 1950 José Ferrer – Cyrano de Bergerac jako Cyrano de Bergerac
  • Louis Calhern – The Magnificent Yankee jako Oliver Wendell Holmes Jr
  • William Holden – Bulwar Zachodzącego Słońca jako Joe Gills
  • James Stewart – Harvey jako Elwood P. Dowt
  • Spencer Tracy – Ojciec panny młodej jako Stanley T. Banks
• 1951 Humphrey Bogart – Afrykańska królowa jako Charlie Alnut
  • Marlon Brando – Tramwaj zwany pożądaniem jako Stanley Kowalski
  • Montgomery Clift – Miejsce pod słońcem jako George Eastman
  • Arthur Kennedy – Bright Victory jako Larry Nevins
  • Fredric March – Śmierć komiwojażera jako Willy Loman
• 1952 Gary Cooper – W samo południe jako Will Kane
  • Marlon Brando – Viva Zapata! jako Emiliano Zapata
  • Kirk Douglas – Piękny i zły jako Jonathan Sields
  • José Ferrer – Moulin Rouge jako Henri de Toulouse-Lautrec / Hrabia Alphonse de Toulouse-Lautrec
  • Alec Guinness – Szajka z Lawendowego Wzgórza jako Henry „Dutch” Holland
• 1953 William Holden – Stalag 17 jako sierżant J.J. Sefton
  • Marlon Brando – Juliusz Cezar jako Marek Antoniusz
  • Richard Burton – Szata jako Marcellus Gallo
  • Montgomery Clift – Stąd do wieczności jako szeregowy Robert E. Lee „Prew” Prewitt
  • Burt Lancaster – Stąd do wieczności jako sierżant Milton Warden
• 1954 Marlon Brando – Na nabrzeżach jako Terry Malloy
  • Humphrey Bogart – Bunt na okręcie jako Philip Francis Queeg
  • Bing Crosby – Dziewczyna z prowincji jako Frank Elgin
  • James Mason – Narodziny gwiazdy jako Norman Maine
  • Dan O’Herlihy – Przygody Robinsona Crusoe jako Robinson Crusoe
• 1955 Ernest Borgnine – Marty jako Marty Piletti
  • James Cagney – Kochaj albo odejdź jako Martin Snyder
  • James Dean – Na wschód od Edenu jako Cal Trask
  • Frank Sinatra – Złotoręki jako Frankie Machine
  • Spencer Tracy – Czarny dzień w Black Rock jako John J. Macreedy
• 1956 Yul Brynner – Król i ja jako król Mongkut z Syjamu
  • James Dean – Olbrzym jako Jett Rink
  • Kirk Douglas – Pasja życia jako Vincent van Gogh
  • Rock Hudson – Olbrzym jako Bick Benedict
  • Laurence Olivier – Ryszard III jako Ryszard III York
• 1957 Alec Guinness – Most na rzece Kwai jako Podpułkownik Nicholson
  • Marlon Brando – Sayonara jako major Lloyd „Ace” Garber
  • Anthony Franciosa – Kapelusz pełen deszczu jako Polo Pope
  • Charles Laughton – Świadek oskarżenia jako sir Wilfrid Robarts
  • Anthony Quinn – Dziki jest wiatr jako Gino
• 1958 David Niven – Osobne stoliki jako major Angus Pollock
  • Tony Curtis – Ucieczka w kajdanach jako John „Joker” Jackson
  • Paul Newman – Kotka na gorącym blaszanym dachu jako Brick Pollitt
  • Sidney Poitier – Ucieczka w kajdanach jako Noah Cullen
  • Spencer Tracy – Stary człowiek i morze jako Santiago
• 1959 Charlton Heston – Ben-Hur jako Juda Ben-Hur
  • Laurence Harvey – Miejsce na górze jako Joe Lampton
  • Jack Lemmon – Pół żartem, pół serio jako Jerry / Daphne
  • Paul Muni – Ostatni z gniewnych jako doktor Sam Albelman
  • James Stewart – Anatomia morderstwa jako Paul Biegler

1960–1969[edytuj | edytuj kod]

• 1960 Burt Lancaster – Elmer Gantry jako Elmer Gantry
  • Trevor Howard – Synowie i kochankowie jako Walter Morel
  • Jack Lemmon – Garsoniera jako C.C. Baxter
  • Laurence Olivier – Music-hall jako Archie Rice
  • Spencer Tracy – Kto sieje wiatr jako Clarence Darrow
• 1961 Maximilian Schell – Wyrok w Norymberdze jako Hans Rolfe
  • Charles Boyer – Fanny jako Fanny
  • Paul Newman – Bilardzista jako „Szybki” Eddie Felson
  • Spencer Tracy – Wyrok w Norymberdze jako sędzia Dan Haywood
  • Stuart Whitman – The Mark jako Jim Fuller
• 1962 Gregory Peck – Zabić drozda jako Atticus Finch
  • Burt Lancaster – Ptasznik z Alcatraz jako Robert Stroud
  • Jack Lemmon – Dni wina i róż jako Joa Clay
  • Marcello Mastroianni – Rozwód po włosku jako Ferdinando Cefalu
  • Peter O’Toole – Lawrence z Arabii jako Thomas Edward Lawrence
• 1963 Sidney Poitier – Polne lilie jako Homer Smith
  • Albert Finney – Przygody Toma Jonesa jako Tom Jones
  • Richard Harris – Sportowe życie jako Frank Machin
  • Rex Harrison – Kleopatra jako Gajusz Juliusz Cezar
  • Paul Newman – Hud, syn farmera jako Hud Bannon
• 1964 Rex Harrison – My Fair Lady jako Henry Higgins
  • Richard Burton – Becket jako Thomas Becket
  • Peter O’Toole – Becket jako Henryk II Plantagenet
  • Anthony Quinn – Grek Zorba jako Aleksis Zorba
  • Peter Sellers – Doktor Strangelove, czyli jak przestałem się martwić i pokochałem bombę jako kapitan Lionel Mendrake, Prezydent Merkin Muffey i Dr Strangelove
• 1965 Lee Marvin – Kasia Ballou jako Kid Sheelen i Tim Strawn
  • Richard Burton – Szpieg, który przyszedł z zimnej strefy jako Alec Leamas
  • Laurence Olivier – Otello jako Otello
  • Rod Steiger – Lombardzista jako Sol Nazerman
  • Oskar Werner – Statek szaleńców jako Willie Schumann
• 1966 Paul Scofield – Oto jest głowa zdrajcy jako Thomas More
  • Alan Arkin – Rosjanie nadchodzą jako pułkownik Rozarow
  • Richard Burton – Kto się boi Virginii Woolf? jako George
  • Michael Caine – Alfie jako Alfie
  • Steve McQueen – Ziarnka piasku jako Jake Holman
• 1967 Rod Steiger – W upalną noc jako Bill Gillespie
  • Warren Beatty – Bonnie i Clyde jako Clyde Barrow
  • Dustin Hoffman – Absolwent jako Benjamin Braddock
  • Paul Newman – Nieugięty Luke jako Luke Jackson
  • Spencer Tracy – Zgadnij, kto przyjdzie na obiad jako Matt Drayton
• 1968 Cliff Robertson – Charly jako Charly Gordon
  • Alan Arkin – Serce to samotny myśliwy jako John Singer
  • Alan Bates – Żyd Jakow jako Jakow Bok
  • Ron Moody – Oliver! jako Fagin
  • Peter O’Toole – Lew w zimie jako Henryk II Plantagenet
• 1969 John Wayne – Prawdziwe męstwo jako Reuben J. „Kogut” Cogburn
  • Richard Burton – Anna tysiąca dni jako Henryk VIII Tudor
  • Dustin Hoffman – Nocny kowboj jako Enrico „Enzo” Rizzo
  • Peter O’Toole – Do widzenia, panie Chips jako Arthur Chipping
  • Jon Voight – Nocny kowboj jako Joe Buck

1970–1979[edytuj | edytuj kod]

• 1970 George C. Scott – Patton jako George Patton
  • Melvyn Douglas – Nigdy nie śpiewałem dla mojego ojca jako Tom Garrison
  • James Earl Jones – Wielka nadzieja białych jako Jack Johnson
  • Jack Nicholson – Pięć łatwych utworów jako Bobby Dupea
  • Ryan O’Neal – Love Story jako Oliver Barrett IV
• 1971 Gene Hackman – Francuski łącznik jako detektyw Jimmy „Popeye” Doyle
  • Peter Finch – Ta przeklęta niedziela jako Daniel Hirsh
  • Walter Matthau – Kotch jako Joseph P. Kotcher
  • George C. Scott – Szpital jako dr Herbert Bock
  • Topol – Skrzypek na dachu jako Tewie Mleczarz
• 1972 Marlon Brando – Ojciec chrzestny jako Vito Corleone
  • Michael Caine – Detektyw jako Milo Tindle
  • Laurence Olivier – Detektyw jako Andrew Wyke
  • Peter O’Toole – Wyższe sfery jako Jack Gurney
  • Paul Winfield – Sounder jako Nathan Lee Morgan
• 1973 Jack Lemmon – Ocalić tygrysa jako Harry Stoner
  • Marlon Brando – Ostatnie tango w Paryżu jako Paul
  • Jack Nicholson – Ostatnie zadanie jako Paul „Bad Ass” Buddusky
  • Al Pacino – Serpico jako Frank Serpico
  • Robert Redford – Żądło jako Johnny Hooker
• 1974 Art Carney – Harry i Tonto jako Harry Coombes
  • Albert Finney – Morderstwo w Orient Expressie jako Herkules Poirot
  • Dustin Hoffman – Lenny jako Lenny Bruce
  • Jack Nicholson – Chinatown jako Jake Gates
  • Al Pacino – Ojciec chrzestny II jako Michael Corleone
• 1975 Jack Nicholson – Lot nad kukułczym gniazdem jako Randall McMurphy
  • Walter Matthau – Promienni chłopcy jako Willy Clark
  • Al Pacino – Pieskie popołudnie jako Sonny Wortzik
  • Maximilian Schell – The Man in the Glass Booth jako Arthur Goldman
  • James Whitmore – Give ’em Hell, Harry! jako Harry Truman
• 1976 Peter Finch – Sieć jako Howard Beale
  • Robert De Niro – Taksówkarz jako Travis Bickle
  • Giancarlo Giannini – Siedem piękności Pasqualino jako Pasqualino Frafuso
  • William Holden – Sieć jako Max Schumacher
  • Sylvester Stallone – Rocky jako Rocky Balboa
• 1977 Richard Dreyfuss – Dziewczyna na pożegnanie jako Elliot Garfield
  • Woody Allen – Annie Hall jako Alvy Singer
  • Richard Burton – Przybywa jeździec jako Martin Dysart
  • Marcello Mastroianni – Szczególny dzień jako Gabriele
  • John Travolta – Gorączka sobotniej nocy jako Tony Manero
• 1978 Jon Voight – Powrót do domu jako Luke Martin
  • Warren Beatty – Niebiosa mogą zaczekać jako Joe Pendleton
  • Gary Busey – The Buddy Holly Story jako Buddy Holly
  • Robert De Niro – Łowca jeleni jako Michael Vronsky
  • Laurence Olivier – Chłopcy z Brazylii jako Ezra Lieberman
• 1979 Dustin Hoffman – Sprawa Kramerów jako Ted Kramer
  • Jack Lemmon – Chiński syndrom jako Jack Godell
  • Al Pacino – ...i sprawiedliwość dla wszystkich jako Arthur Kirkland
  • Roy Scheider – Cały ten zgiełk jako Joe Gideon
  • Peter Sellers – Wystarczy być jako Chance

1980–1989[edytuj | edytuj kod]

• 1980 Robert De Niro – Wściekły Byk jako Jake La Motta
  • Robert Duvall – Wielki Santini jako Lieutenant Colonel Bull Meechum
  • John Hurt – Człowiek słoń jako Joseph Merrick
  • Jack Lemmon – Haracz jako Scottie Templeton
  • Peter O’Toole – Kaskader z przypadku jako Eli Cross
• 1981 Henry Fonda – Nad złotym stawem jako Norman Thayer
  • Warren Beatty – Czerwoni jako John Reed
  • Burt Lancaster – Atlantic City jako Lou Pascal
  • Dudley Moore – Artur jako Arthur Bach
  • Paul Newman – Bez złych intencji jako Michael Colin Gallagher
• 1982 Ben Kingsley – Gandhi jako Mahatma Gandhi
  • Dustin Hoffman – Tootsie jako Michael Dorsey / Dorothy Michaels
  • Jack Lemmon – Zaginiony jako Ed Horman
  • Paul Newman – Werdykt jako Frank Galvin
  • Peter O’Toole – Mój najlepszy rok jako Alan Swann
• 1983 Robert Duvall – Pod czułą kontrolą jako Mac Sledge
  • Michael Caine – Edukacja Rity jako dr Frank Bryant
  • Tom Conti – Reuben, Reuben jako Gowan McGland
  • Tom Courtenay – Garderobiany jako Norman
  • Albert Finney – Garderobiany jako Sir
• 1984 F. Murray Abraham – Amadeusz jako Antonio Salieri
  • Jeff Bridges – Gwiezdny przybysz jako Starman
  • Albert Finney – Pod wulkanem jako Geoffrey Firmin
  • Tom Hulce – Amadeusz jako Wolfgang Amadeus Mozart
  • Sam Waterston – Pola śmierci jako Sydney Schanberg
• 1985 William Hurt – Pocałunek kobiety pająka jako Luis Molina
  • Harrison Ford – Świadek jako detektyw John Book
  • James Garner – Romans Murphy’ego jako Murphy Jones
  • Jack Nicholson – Honor Prizzich jako Charley Partanna
  • Jon Voight – Uciekający pociąg jako Oscar 'Manny' Manheim
• 1986 Paul Newman – Kolor pieniędzy jako Szybki Eddie Felson
  • Dexter Gordon – Około północy jako Dale Turner
  • Bob Hoskins – Mona Lisa jako George
  • William Hurt – Dzieci gorszego boga jako James Leeds
  • James Woods – Salwador jako Richard Boyle
• 1987 Michael Douglas – Wall Street jako Gordon Gekko
  • William Hurt – Telepasja jako Tom Grunick
  • Marcello Mastroianni – Oczy czarne jako Romano
  • Jack Nicholson – Chwasty jako Francis Phelan
  • Robin Williams – Good Morning, Vietnam jako Adrian Cronauer
• 1988 Dustin Hoffman – Rain Man jako Raymond Babbitt
  • Gene Hackman – Missisipi w ogniu jako agent Rupert Anderson
  • Tom Hanks – Duży jako Josh Baskin
  • Edward James Olmos – Wszystko albo nic jako Jaime Escalante
  • Max von Sydow – Pelle zwycięzca jako Lassefar
• 1989 Daniel Day-Lewis – Moja lewa stopa jako Christy Brown
  • Kenneth Branagh – Henryk V jako Henryk V Lancaster
  • Tom Cruise – Urodzony 4 lipca jako Ron Kovic
  • Morgan Freeman – Wożąc panią Daisy jako Hoke Colburn
  • Robin Williams – Stowarzyszenie Umarłych Poetów jako John Keating

1990–1999[edytuj | edytuj kod]

• 1990 Jeremy Irons – Druga prawda jako Claus von Bülow
  • Kevin Costner – Tańczący z wilkami jako porucznik John J. Dunbar
  • Robert De Niro – Przebudzenia jako Leonard Lowe
  • Gérard Depardieu – Cyrano de Bergerac jako Cyrano de Bergerac
  • Richard Harris – Pole jako 'Bull' McCabe
• 1991 Anthony Hopkins – Milczenie owiec jako Hannibal Lecter
  • Warren Beatty – Bugsy jako Bugsy Siegel
  • Robert De Niro – Przylądek strachu jako Max Cady
  • Nick Nolte – Książę przypływów jako Tom Wingo
  • Robin Williams – Fisher King jako Parry
• 1992 Al Pacino – Zapach kobiety jako Frank Slade
  • Robert Downey Jr. – Chaplin jako Charlie Chaplin
  • Clint Eastwood – Bez przebaczenia jako William 'Bill' Munny
  • Stephen Rea – Gra pozorów jako Fergus
  • Denzel Washington – Malcolm X jako Malcolm X
• 1993 Tom Hanks – Filadelfia jako Andrew Beckett
  • Daniel Day-Lewis – W imię ojca jako Gerry Conlon
  • Laurence Fishburne – Tina jako Ike Turner
  • Anthony Hopkins – Okruchy dnia jako James Stevens
  • Liam Neeson – Lista Schindlera jako Oskar Schindler
• 1994 Tom Hanks – Forrest Gump jako Forrest Gump
  • Morgan Freeman – Skazani na Shawshank jako Ellis Boyd 'Red' Redding
  • Nigel Hawthorne – Szaleństwo króla Jerzego jako Jerzy III Hanowerski
  • Paul Newman – Naiwniak jako Sully Sullivan
  • John Travolta – Pulp Fiction jako Vincent Vega
• 1995 Nicolas Cage – Zostawić Las Vegas jako Ben Sanderson
  • Richard Dreyfuss – Symfonia życia jako Glenn Holland
  • Anthony Hopkins – Nixon jako Richard Nixon
  • Sean Penn – Przed egzekucją jako Matthew Poncelet
  • Massimo Troisi – Listonosz jako Mario Ruoppolo
• 1996 Geoffrey Rush – Blask jako David Helfgott
  • Tom Cruise – Jerry Maguire jako Jerry Maguire
  • Ralph Fiennes – Angielski pacjent jako Laszlo de Almásy
  • Woody Harrelson – Skandalista Larry Flynt jako Larry Flynt
  • Billy Bob Thornton – Blizny przeszłości jako Karl Childers
• 1997 Jack Nicholson – Lepiej być nie może jako Melvin Udall
  • Matt Damon – Buntownik z wyboru jako Will Hunting
  • Robert Duvall – Apostoł jako Euliss 'Sonny' Dewey
  • Peter Fonda – Złoto Uleego jako Ulysses 'Ulee' Jackson
  • Dustin Hoffman – Fakty i akty jako Stanley Motss
• 1998 Roberto Benigni – Życie jest piękne jako Guido Orefice
  • Tom Hanks – Szeregowiec Ryan jako kapitan John H. Miller
  • Ian McKellen – Bogowie i potwory jako James Whale
  • Nick Nolte – Prywatne piekło jako Wade Whitehouse
  • Edward Norton – Więzień nienawiści jako Derek Vinyard
• 1999 Kevin Spacey – American Beauty jako Lester Burnham
  • Russell Crowe – Informator jako Jeffrey Wigand
  • Richard Farnsworth – Prosta historia jako Alvin Straight
  • Sean Penn – Słodki drań jako Emmet Ray
  • Denzel Washington – Huragan jako Rubin Carter

2000–2009[edytuj | edytuj kod]

• 2000 Russell Crowe – Gladiator jako Maximus Decimus Meridius
  • Javier Bardem – Zanim zapadnie noc jako Reinaldo Arenas
  • Tom Hanks – Cast Away: Poza światem jako Chuck Noland
  • Ed Harris – Pollock jako Jackson Pollock
  • Geoffrey Rush – Zatrute pióro jako Markiz de Sade
• 2001 Denzel Washington – Dzień próby jako Alonzo Harris
  • Russell Crowe – Piękny umysł jako John Nash Jr.
  • Sean Penn – Jestem Sam jako Sam Dawson
  • Will Smith – Ali jako Muhammad Ali
  • Tom Wilkinson – Za drzwiami sypialni jako Matt Fowler
• 2002 Adrien Brody – Pianista jako Władysław Szpilman
  • Nicolas Cage – Adaptacja jako Charlie Kaufman / Donald Kaufman
  • Michael Caine – Spokojny Amerykanin jako Thomas Fowler
  • Daniel Day-Lewis – Gangi Nowego Jorku jako William „Bill Rzeźnik” Cutting
  • Jack Nicholson – Schmidt jako Warren R. Schmidt
• 2003 Sean Penn – Rzeka tajemnic jako Jimmy Markum
  • Johnny Depp – Piraci z Karaibów: Klątwa Czarnej Perły jako kapitan Jack Sparrow
  • Ben Kingsley – Dom z piasku i mgły jako pułkownik Massoud Behrani
  • Jude Law – Wzgórze nadziei jako Inman
  • Bill Murray – Między słowami jako Bob Harris
• 2004 Jamie Foxx – Ray jako Ray Charles
  • Don Cheadle – Hotel Ruanda jako Paul Rusesabagina
  • Johnny Depp – Marzyciel jako sir James Matthew Barrie
  • Leonardo DiCaprio – Aviator jako Howard Hughes
  • Clint Eastwood – Za wszelką cenę jako Frankie Dunn
• 2005 Philip Seymour Hoffman – Capote jako Truman Capote
  • Terrence Howard – Hustle & Flow jako Djay
  • Heath Ledger – Tajemnica Brokeback Mountain jako Ennis Del Mar
  • Joaquin Phoenix – Spacer po linie jako Johnny Cash
  • David Strathairn – Good Night and Good Luck jako Edward R. Murrow
• 2006 Forest Whitaker – Ostatni król Szkocji jako Idi Amin
  • Leonardo DiCaprio – Krwawy diament jako Danny Archer
  • Ryan Gosling – Szkolny chwyt jako Dan Dunne
  • Peter O’Toole – Venus jako Maurice
  • Will Smith – W pogoni za szczęściem jako Chris Gardner
• 2007 Daniel Day-Lewis – Aż poleje się krew jako Daniel Plainview
  • George Clooney – Michael Clayton jako Michael Clayton
  • Johnny Depp – Sweeney Todd: Demoniczny golibroda z Fleet Street jako Sweeney Todd
  • Tommy Lee Jones – W dolinie Elah jako Hank Deerfield
  • Viggo Mortensen – Wschodnie obietnice jako Nikołaj Łużyn
• 2008 Sean Penn – Obywatel Milk jako Harvey Milk
  • Richard Jenkins – Spotkanie jako Walter Wale
  • Frank Langella – Frost/Nixon jako Richard Nixon
  • Brad Pitt – Ciekawy przypadek Benjamina Buttona jako Benjamin Button
  • Mickey Rourke – Zapaśnik jako Randy Robinson
• 2009 Jeff Bridges – Szalone serce jako Bad Blake
  • George Clooney – W chmurach jako Ryan Bingham
  • Colin Firth – Samotny mężczyzna jako George Falconer
  • Morgan Freeman – Invictus – Niepokonany jako Nelson Mandela
  • Jeremy Renner – The Hurt Locker. W pułapce wojny jako sierżant William James

2010–2019[edytuj | edytuj kod]

• 2010 Colin Firth – Jak zostać królem jako Król Jerzy VI
  • Javier Bardem – Biutiful jako Uxbal
  • Jeff Bridges – Prawdziwe męstwo jako Reuben J. „Kogut” Cogburn
  • Jesse Eisenberg – The Social Network jako Mark Zuckerberg
  • James Franco – 127 godzin jako Aron Ralston
• 2011 Jean Dujardin – Artysta jako George Valentin
  • Demián Bichir – Lepsze życie jako Carlos Galindo
  • George Clooney – Spadkobiercy jako Matt King
  • Gary Oldman – Szpieg jako George Smiley
  • Brad Pitt – Moneyball jako Billy Beane
• 2012 Daniel Day-Lewis – Lincoln jako Abraham Lincoln
  • Bradley Cooper – Poradnik pozytywnego myślenia jako Pat Solitano jr.
  • Hugh Jackman – Les Misérables. Nędznicy jako Jean Valjean
  • Joaquin Phoenix – Mistrz jako Freddie Quell
  • Denzel Washington – Lot jako kapitan William 'Whip' Whitaker
• 2013 Matthew McConaughey – Witaj w klubie jako Ron Woodroof
  • Christian Bale – American Hustle jako Irving Rosenfeld
  • Bruce Dern – Nebraska jako Woody Grant
  • Leonardo DiCaprio – Wilk z Wall Street jako Jordan Belfort
  • Chiwetel Ejiofor – Zniewolony. 12 Years a Slave jako Solomon Northup
• 2014 Eddie Redmayne − Teoria wszystkiego jako Stephen Hawking
  • Steve Carell − Foxcatcher jako John Eleuthère du Pont
  • Bradley Cooper − Snajper jako Chris Kyle
  • Benedict Cumberbatch − Gra tajemnic jako Alan Turing
  • Michael Keaton − Birdman jako Riggan Thomson / Birdman
• 2015 Leonardo DiCaprio − Zjawa jako Hugh Glass
  • Bryan Cranston − Trumbo jako Dalton Trumbo
  • Matt Damon − Marsjanin jako Mark Watney
  • Michael Fassbender − Steve Jobs jako Steve Jobs
  • Eddie Redmayne − Dziewczyna z portretu jako Einar Wegener / Lili Elbe
• 2016 Casey Affleck – Manchester by the Sea jako Lee Chandrel
  • Andrew Garfield – Przełęcz ocalonych jako Desmond Doss
  • Ryan Gosling – La La Land jako Sebastian
  • Viggo Mortensen – Captain Fantastic jako Ben
  • Denzel Washington – Płoty jako Troy Maxson
• 2017 Gary Oldman – Czas mroku jako Winston Churchill
  • Timothée Chalamet – Tamte dni, tamte noce jako Elio Perlman
  • Daniel Day-Lewis – Nić widmo jako Reynolds Woodcock
  • Daniel Kaluuya – Uciekaj! jako Chris Washington
  • Denzel Washington – Roman J. Israel, Esq. jako Roman J. Israel
• 2018 Rami Malek – Bohemian Rhapsody jako Freddie Mercury
  • Christian Bale – Vice jako Dick Cheney
  • Bradley Cooper – Narodziny gwiazdy jako Jackson „Jack” Maine
  • Willem Dafoe – At Eternity’s Gate jako Vincent van Gogh
  • Viggo Mortensen – Green Book jako Frank „Tony Lip” Vallelonga
• 2019 Joaquin Phoenix – Joker jako Arthur Fleck/Joker
  • Antonio Banderas – Ból i blask jako Salvador Mallo
  • Leonardo DiCaprio – Pewnego razu... w Hollywood jako Rick Dalton
  • Adam Driver – Historia małżeńska jako Charlie
  • Jonathan Pryce – Dwóch papieży jako Franciszek

2020–2029[edytuj | edytuj kod]

• 2020 Anthony Hopkins – Ojciec jako Anthony
  • Riz Ahmed – Dźwięk metalu jako Ruben Stone
  • Chadwick Boseman – Ma Rainey: Matka Bluesa jako Leeve Green
  • Gary Oldman – Mank jako Herman J. Mankiewicz
  • Steven Yeun – Minari jako Jacob
• 2021 Will Smith – King Richard: Zwycięska rodzina jako Richard Williams
  • Javier Bardem – Lucy i Desi jako Desi Arnaz
  • Benedict Cumberbatch – Psie pazury jako Phil Burbank
  • Andrew Garfield – Tick, tick... Boom! jako Jonathan Larson
  • Denzel Washington – Tragedia Makbeta jako Lord Makbet

• 2022 Brendan Fraser – Wieloryb jako Charlie

Uwagi[edytuj | edytuj kod]