Wściekły Byk

Wściekły Byk
Raging Bull
Gatunek	dramat biograficzny
Data premiery	14 listopada 1980
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	129 min
Reżyseria	Martin Scorsese
Scenariusz	Mardik Martin,; Paul Schrader
Zdjęcia	Michael Chapman
Scenografia	Phil Abramson; Frederic C. Weiler; Carl Biddiscombe
Kostiumy	John Boxer; Richard Bruno
Montaż	Thelma Schoonmaker
Produkcja	Robert Chartoff; Irwin Winkler
Wytwórnia	United Artists; Chartoff-Winkler Productions
Dystrybucja	United Artists

Intermezzo Sinfonico z opery Rycerskość wieśniacza Mascagniego wykorzystane w filmie

Wściekły Byk (ang. Raging Bull) – amerykański film biograficzny z 1980 roku w reżyserii Martina Scorsese. Opowiada o karierze pięściarza Jake’a LaMotty (w tej roli Robert De Niro).

W ramach przygotowań do swojej roli Robert De Niro przytył prawie 30 kg.

Obsada[edytuj | edytuj kod]

Robert De Niro – Jake LaMotta
Cathy Moriarty – Vickie LaMotta
Joe Pesci – Joey LaMotta
Frank Vincent – Salvy
Nicholas Colasanto – Tommy Como
Theresa Saldana – Lenore
Mario Gallo – Mario
Frank Adonis – Patsy
Joseph Bono – Guido
Frank Topham – Toppy
Lori Anne Flax – Irma

Jake La Motta rozpoczął karierę w roku 1941. Szybko piął się po coraz wyższych szczeblach, aż w roku 1949 został mistrzem świata w wadze średniej. Na ringu swoich rywali pokonywał z łatwością, jednak kolejne zwycięstwa nie przynosiły mu poczucia psychicznej stabilizacji. Całą swoją złość zaczął wyładowywać na żonie Vicky oraz stosunki z bratem Joeyem uległy znacznemu pogorszeniu. Film pokazuje La Mottę do gorzkich lat starości.

W ostatniej scenie De Niro jako LaMotta powtarza kwestię z filmu Na nabrzeżach^[1].

Głosy krytyków[edytuj | edytuj kod]

W plebiscycie krytyków filmowych, zorganizowanym w 2012 r. przez czasopismo Brytyjskiego Instytutu Filmowego „Sight & Sound”, Wściekły Byk na 250 ocenianych filmów zajął 53 miejsce^[2].

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

1982 Robert De Niro – nominacja BAFTA Najlepszy aktor
1982 Joe Pesci – Nagroda Główna BAFTA Najlepszy aktor drugoplanowy
1982 Thelma Schoonmaker – BAFTA Najlepszy montaż
1981 Martin Scorsese – nominacja Oscar najlepszy reżyser
1981 Martin Scorsese – nominacja Złoty Glob najlepszy reżyser
1981 Robert De Niro – Oscar najlepszy aktor
1981 Robert De Niro – Złoty Glob najlepszy aktor w dramacie
1981 Joe Pesci – nominacja Oscar najlepszy aktor drugoplanowy
1981 Joe Pesci – nominacja Złoty Glob najlepszy aktor w dramacie
1981 Michael Chapman – nominacja Oscar najlepsze zdjęcia
1981 nominacja Złoty Glob najlepszy dramat
1981 Cathy Moriarty – nominacja Złoty Glob najlepsza aktorka drugoplanowa
1981 Cathy Moriarty – nominacja Oscar najlepsza aktorka drugoplanowa
1981 nominacja Oscar najlepszy film
1981 Thelma Schoonmaker – Oscar najlepszy montaż
1981 Paul Schrader – nominacja Złoty Glob najlepszy scenariusz
1981 Mardik Martin – nominacja Złoty Glob najlepszy scenariusz
1981 nominacja Oscar najlepszy dźwięk

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

lista stu najlepszych amerykańskich filmów według AFI

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Radosław Leniarski: Nie żyje Jake „Wściekły Byk” LaMotta. Za co uwielbiał go zdobywca Pulitzera, a co zdziwiło Vonneguta?. „Gazeta Wyborcza”, 2017-09-22. [dostęp 2023-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-10)]. (pol.).
↑ Critics’ Top 250 Films. [w:] Sight & Sound [on-line]. British Film Institute, 2012. [dostęp 2014-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-26)]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wściekły Byk w bazie IMDb (ang.)
Wściekły Byk w bazie Filmweb

[1] Radosław Leniarski: Nie żyje Jake „Wściekły Byk” LaMotta. Za co uwielbiał go zdobywca Pulitzera, a co zdziwiło Vonneguta?. „Gazeta Wyborcza”, 2017-09-22. [dostęp 2023-04-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-04-10)]. (pol.).

[2] Critics’ Top 250 Films. [w:] Sight & Sound [on-line]. British Film Institute, 2012. [dostęp 2014-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-26)]. (ang.).

[1]

[2]

1960–1969	Kto puka do moich drzwi? (1967)
1970–1979	Wagon towarowy Bertha (1972) Ulice nędzy (1973) Alicja już tu nie mieszka (1974) Taksówkarz (1976) New York, New York (1977)
1980–1989	Wściekły Byk (1980) Król komedii (1983) Po godzinach (1985) Kolor pieniędzy (1986) Ostatnie kuszenie Chrystusa (1988) Nowojorskie opowieści (1989)
1990–1999	Chłopcy z ferajny (1990) Przylądek strachu (1991) Wiek niewinności (1993) Kasyno (1995) Kundun – życie Dalaj Lamy (1997) Ciemna strona miasta (1999)
2000–2009	Gangi Nowego Jorku (2002) Aviator (2004) Infiltracja (2006)
2010–2019	Wyspa tajemnic (2010) Hugo i jego wynalazek (2011) Wilk z Wall Street (2013) Milczenie (2016) Irlandczyk (2019)
2020–2029	Czas krwawego księżyca (2023)
Krótkometrażowe	Co taka miła dziewczyna jak ty robi w takim miejscu? (1962) It's Not Just You, Murray! (1964) The Big Shave (1967) The Key To Reserva (2007)
Dokumentalne	Street Scenes (1970) Italianamerican (1974) Amerykański chłopak (1978) Ostatni walc (1978) Historia kina amerykańskiego według Martina Scorsese (1995) Historia kina włoskiego według Martina Scorsese (1999) Martin Scorsese przedstawia: The Blues (2003) No Direction Home (2005) Rolling Stones w blasku świateł (2008) A Letter to Elia (2010) Public Speaking (2010)