60 Armia (ZSRR)
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | 15 listopada 1941 |
| Rozformowanie | 25 grudnia 1941 |
| Tradycje | |
| Rodowód | 3 Armia Rezerwowa |
| Kontynuacja | 3 Armia Uderzeniowa |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | generał porucznik Maksim Purkajew (I formowanie), |
| Ostatni | generał pułkownik Pawieł Kuroczkin (II formowanie) |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | wojska lądowe |
60 Armia (ros. 60-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej z czasów II wojny światowej, którego żołnierze uczestniczyli w działaniach bojowych, w czasie których m.in. uwolniono więźniów niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau.
Historia[edytuj | edytuj kod]
I formowanie[edytuj | edytuj kod]
60 Armia została sformowana 15 listopada 1941 roku w Nadwołżańskim Okręgu Wojskowym z podporządkowaniem Stawce. Na początku grudnia armia otrzymała zadanie zorganizowania linii obronnej na lewym brzegu Wołgi od ujścia rzeki Unży do Koźmodiemianska i Gorkowskiego Rejonu Umocnionego, a 5 grudnia została włączona do Moskiewskiej Strefy Obrony. 25 grudnia 1941 roku 60 Armia została przekształcona w 3 Armię Uderzeniową.
II formowanie[edytuj | edytuj kod]
60 Armia została ponownie utworzona 7 lipca 1942 roku na bazie 3 Armii Rezerwowej. 9 lipca Armia została podporządkowana Frontowi Woroneskiemu, w składzie którego prowadziła walki obronne do końca 1942 roku, walcząc na lewym brzegu Donu na północ od Woroneża. W zimie 1943 roku armia wzięła udział w operacji woronesko-kastornieńskiej i trzeciej bitwie o Charków.
23 marca armia została podporządkowana Frontowi kurskiemu, a 26 marca Frontowi Centralnemu, w składzie którego brała udział w bitwie na łuku kurskim i wyzwoleniu Lewobrzeżnej Ukrainy.
6 października armia została ponownie podporządkowana Frontowi Woroneskiemu, przemianowanemu w październiku 1943 roku na 1 Frontowi Ukraińskiemu i w jego składzie uczestniczyła:
- w Bitwie o Kijów,
- operacji żytomiersko-berdyczowskiej,
- operacji rówieńsko-łuckiej,
- operacji proskursko-czernowickiej,
- operacji lwowsko-sandomierskiej,
- operacji wiślańsko-odrzańska w trakcie której wyzwoliła Kraków oraz obóz Auschwitz[1],
- operacji górnośląskiej,
Od 6 kwietnia armia wchodziła w skład 4 Frontu Ukraińskiego, w ramach którego uczestniczyła w:
W sierpniu 1945 roku 60 Armia została rozwiązana, a jej dowództwo zostało przeformowane w dowództwo Kubańskiego Okręgu Wojskowego.
Dowództwo armii[edytuj | edytuj kod]
Dowódcy:
- gen. por. Maksim Purkajew (listopad - grudzień 1941),
- gen. por. Maksim Antoniuk (lipiec 1942),
- gen. por./generał pułkownik broni Iwan Czerniachowski (lipiec 1942 - kwiecień 1944)
- gen. płk Pawieł Kuroczkin[2] (kwiecień 1944 - do końca wojny).
Członkowie Rady Wojennej:
- gen. mjr Wasilij Olenin,
- gen. mjr Wasilij Rodionow
Szefowie sztabu:
- gen. mjr Afanasiej Gonczarow
Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]
Skład 1 grudnia 1941[3]:
- 334 Dywizja Strzelecka,
- 336 Dywizja Strzelecka,
- 358 Dywizja Strzelecka,
- 360 Dywizja Strzelecka,
- 11 Dywizja Kawalerii oraz jednostkii armijne.
Skład 1 grudnia 1942[4]:
- 100 Dywizja Strzelecka,
- 121 Dywizja Strzelecka,
- 206 Dywizja Strzelecka,
- 303 Dywizja Strzelecka,
- 305 Dywizja Strzelecka oraz jednostkii armijne.
Skład 1 grudnia 1943[5]:
- 15 Korpus Strzelecki
- 23 Korpus Strzelecki
- 24 Korpus Strzelecki
- 30 Korpus Strzelecki
- 77 Korpus Strzelecki
- 8 Dywizja Strzelecka,
- 143 Dywizja Strzelecka,
- 280 Dywizja Strzelecka oraz jednostkii armijne.
Skład 1 czerwca 1944[6]:
- 15 Korpus Strzelecki
- 23 Korpus Strzelecki
- 28 Korpus Strzelecki
- 94 Korpus Strzelecki
- 106 Korpus Strzelecki
- 100 Dywizja Strzelecka,
- 302 Dywizja Strzelecka,
- 340 Dywizja Strzelecka oraz jednostkii armijne.
Skład 60 Armii 12 stycznia 1945[2]:
Skład 60 Armii 1 maja 1945 roku:
- 15 Korpus Strzelecki
- 17 Korpus Strzelecki
- 28 Korpus Strzelecki
- 106 Korpus Strzelecki
- 3 Karpacki Korpus Strzelców Górskich
- 128 Turkiestańska Dywizja Strzelecka Gwardii odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru
- 242 Tamańska Dywizja Strzelców Górskich odznaczona orderem Czerwonego Sztandaru i Kutuzowa
- 318 Noworosyjska Dywizja Strzelców Górskich
- 322 Żytomierska Dywizja Strzelecka odznaczona Orderem Czerwonego Sztandaru i Suworowa
- 302 Tarnopolska Dywizja Strzelecka
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dolata i Jurga 1977 ↓, s. 370.
- ↑ a b Podsiadło 2014 ↓, s. 340.
- ↑ 60 армия I формирование — Указатель частей и соединений РККА 1941-1945 [online], wiki/index.php [dostęp 2024-04-22] (ros.).
- ↑ 60 армия II формирование — Указатель частей и соединений РККА 1941-1945 [online], wiki/index.php [dostęp 2024-04-22] (ros.).
- ↑ 60 армия II формирование — Указатель частей и соединений РККА 1941-1945 [online], wiki/index.php [dostęp 2024-04-22] (ros.).
- ↑ 60 армия II формирование — Указатель частей и соединений РККА 1941-1945 [online], wiki/index.php [dostęp 2024-04-22] (ros.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bolesław Dolata, Tadeusz Jurga: Walki zbrojne na ziemiach polskich 1939-1945. Warszawa: 1977.
- Rafał Podsiadło: Niemieckie fortyfikacje Stellung a2 i ich przełamanie w styczniu 1945 r. Na linii Raby, Szreniawy i Pilicy. Warszawa: 2014. ISBN 978-83-7339-136-9.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- 60-я армия. bdsa.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-25)].
- 60-я армия
- Справочник «Освобождение городов: Справочник по освобождению городов в период Великой Отечественной войны 1941—1945» / М. Л. Дударенко, Ю. Г. Перечнев, В. Т. Елисеев и др. М.: Воениздат, 1985. 598 с.. gigabaza.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-28)].
- Сайт РККА.