Ulica Chorzowska w Katowicach

ulica Chorzowska
Dąb, Koszutka, Osiedle Tysiąclecia, Śródmieście
Ilustracja
początek ul. Chorzowskiej przy rondzie gen. J. Ziętka
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

4810 m

Przebieg
al. W. Roździeńskiego (DTŚ) 79
0m rondo generała Jerzego Ziętka
al. Wojciecha Korfantego
światła 360m ul. Sokolska
światła 870m ul. Jana N. Stęślickiego
→ ul. Friedricha W. Grundmanna
1100m ul. Żelazna
1185m ul. ks. Piotra Ściegiennego
dojazd do Silesia City Center
światła 1170m ul. Johna Baildona
1800m ul. ks. Karola Żmija
2055m ul. Dębowa, skwer porucznika Henryka Kalemby[1]
2175m ↘ Trasa im. Nikodema i Józefa Renców
Drogowa Trasa Średnicowa 902
estakada Orląt Lwowskich
2200m ul. Wąska
światła 2400m ul. Złota, ul. Bracka
2915m ul. Zielony Zaułek
światła 3140m ← pl. Żyrafy (al. Żyrafy, WPKiW)
rondo Henryka Sławika:
↗ ul. Piastów
→ ul. Tysiąclecia
↘ ul. księcia Henryka Brodatego
4015m ul. Bolesława Chrobrego
skwer Jeńców Ostaszkowa[2]
4060m al. Główna (wejście gł. do WPKiW)
4295m ul. Ułańska
4810m ← dojście do Stadionu Śląskiego
→ do alei księżnej Jadwigi Śląskiej
↓ ul. Katowicka (Chorzów)
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Chorzowska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Chorzowska”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Chorzowska”
Ziemia50°16′20,6″N 18°59′29,2″E/50,272400 18,991439

Ulica Chorzowska w Katowicach (do 1922 i w latach 1939–1945 Königshütter Straße, w latach 1924–1939 Szosa Królewsko-Hucka[3]) – jedna z najważniejszych arterii komunikacyjnych w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, położona w Katowicach. Jest bezpośrednim połączeniem drogowym katowickiego Śródmieścia z miastem Chorzów, od którego wzięła swoją nazwę. Na całej długości jest częścią drogi krajowej nr 79. Szlak w tym miejscu istniał od XVIII wieku. Wzdłuż ulicy przebiegają tory tramwajowe, istniejące tu od 1897. W latach 2002–2007 ciąg alei Walentego Roździeńskiego, ronda gen. J. Ziętka i ul. Chorzowskiej uległ przebudowie w związku z poprowadzeniem tamtędy Drogowej Trasy Średnicowej. Przy ulicy znajdują się wieżowce, biurowce i centrum handlowe.

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Ulica rozpoczyna swój bieg przy rondzie generała Jerzego Ziętka (skrzyżowanie alei Wojciecha Korfantego i alei Walentego Roździeńskiego)[4]. Następnie krzyżuje się z ulicą Sokolską[5]. Przy skrzyżowaniu z ulicą Jana Nepomucena Stęślickiego i ulicą Friedricha Wilhelma Grundmanna (tzw. "obwodnica śródmiejska", rejon parku Alojzego Budnioka) znajduje się wyjazd z tunelu pod rondem[4] (są to dwa tunele o długości 672 i 657 metrów, mające umożliwić swobodny ruch tranzytowy na osi zachód-wschód, łączące ul. Chorzowską i al. Walentego Roździeńskiego). Za wyjazdem droga biegnie obok ul. ks. Piotra Ściegiennego, ul. Johna Baildona, ul. Dębowej. Przed skrzyżowaniem z ul. Złotą i ul. Bracką (plac Atrakcji) zlokalizowany jest zjazd na trasę Nikodema i Józefa Renców[6][7] (estakada Orląt Lwowskich[8]). W tym miejscu ul. Chorzowska przestaje być częścią Drogowej Trasy Średnicowej (DTŚ) – drogi szybkiego ruchu mającej połączyć zachodnią i wschodnią część GOP-u.

W dalszym biegu ulica Chorzowska jest granicą pomiędzy Chorzowem i Katowicami oraz jest równocześnie północną granicą katowickiego osiedla Tysiąclecia i południową granicą chorzowskiego Parku Śląskiego. Kończy swój bieg przy granicy miast, obok deptaku do Stadionu Śląskiego, zmieniając nazwę na ulica Katowicka[9].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nieistniejąca hala Baildon

Od końca XVIII do lat czterdziestych XIX wieku zespoły przemysłowe stanowiły enklawy w krajobrazie, który zachował jeszcze wiejski charakter. Z rozwojem przemysłu wiązały się regulacje niektórych dróg oraz wytyczanie nowych. Miały one znaczenie dla przyszłej kanwy urbanistycznej miasta. Zespoły przemysłowe zaczęły wkrótce znikać z mapy miasta. W rezultacie w jego pierwotnych granicach katastralnych nie zachowała się do dziś żadna huta czy kopalnia. Przyczyną była urbanizacja – funkcja przemysłowa ustępowała funkcjom, typowym dla obejmującego coraz większe obszary dawnej wsi, centrum miejskiego, w którym stopniowo skupiały się ośrodki zarządzania przemysłem. Uregulowane w fazie wczesnoprzemysłowej proste odcinki traktów i dróg wiejskich zachowały się i były włączane w sieć ulic miejskich, a dwie główne osie komunikacyjne – równoleżnikowa (obecnie ulica Chorzowska i dalej ulica Warszawska) i południkowa (obecnie aleja Wojciecha Korfantego, dalej ulica Pocztowa i ulica Tadeusza Kościuszki) – stały się głównymi osiami kanwy urbanistycznej Śródmieścia[10].

Szosa z Katowic do Królewskiej Huty (dzisiejszy Chorzów) była dobrze ukształtowana już w pierwszej połowie XIX wieku; została wytyczona za dawnym stawem hutniczym huty "Marta"[11]. 1 stycznia 1828 przy drodze oddano do użytku drewniany budynek pierwszej szkoły w Dębie (obecnie ul. Chorzowska 153), który w latach czterdziestych XIX wieku powiększono, a w 1856 oddano do użytku nowy murowany budynek, zlokalizowany w miejscu starego[12]. W 1870 spółka Kattowitz–Königshütter Chausee-Aktien Verein prowadziła prace nad ulepszeniem szosy[13]. W 1897 wzdłuż drogi uruchomiono linię tramwajową do Królewskiej Huty. Kursował nią tramwaj parowy[14], a od 1907 tramwaj elektryczny, kursujący do Bytomia[15].

W sierpniu 1920, podczas II powstania śląskiego, na szosie do Królewskiej Huty w rejonie Dębu, toczyły się walki powstańców z Niemcami[16]. Ulica do 1922 i w latach 1939–1945 nosiła nazwę Königshütter Straße, w latach 1924–1939 Szosa Królewsko-Hucka[3]. W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 179 istniała Wytwórnia Palników do Lamp Karbidowych[17]. W ramach taniego budownictwa socjalnego przy ul. Chorzowskiej 240, 242, 244, 246 w latach 1933–1934 wzniesiono cztery bloki dla bezdomnych[18]. Pod numerem 153 w dwudziestoleciu międzywojennym funkcjonował urząd pocztowo-telegraficzny Katowice 5[19] oraz posterunek policji[20]. W 1939 ulicą do Katowic wkraczały niemieckie wojska.

W czasach PRL ulica stanowiła część drogi międzynarodowej E22a[21], a jej patronem był Feliks Dzierżyński[22][23]. Pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku po północnej stronie ulicy, w rejonie Koszutki, wzniesiono kompleks pawilonów handlowych i budynków mieszkalnych[24], zaprojektowanych przez Stanisława Kwaśniewicza[25]. Osiedle uzyskało imię Juliana Marchlewskiego; jego budowa była związana z wykonywaniem założeń generalnego planu porządkowania urbanistyczno-architektonicznego miasta[26].

W latach 1963–2003 u zbiegu ul. Żelaznej i ul. Chorzowskiej istniała hala sportowa Huty Baildon, z charakterystycznymi pięćdziesięcioma linami, podtrzymującymi dach. Jedna z nich uległa zniszczeniu w 1996. W kwietniu 2003 prywatna firma dokonała rozbiórki obiektu[27][28].

W latach 1985–2000 leżała w ciągu ówczesnej drogi krajowej nr 914[29].

W latach 2002–2007 ciąg alei Walentego Roździeńskiego, ronda gen. J. Ziętka i ul. Chorzowskiej uległ przebudowie w związku z poprowadzeniem tamtędy Drogowej Trasy Średnicowej[5]. Wzniesiono także estakadę Orląt Lwowskich[8] nad ulicą Bracką, o łącznej długości 592 m i 31,12 m szerokości w kształcie litery "S"[30], łączącą ulicę Chorzowską z trasą Nikodema i Józefa Renców[31]. Dnia 3 sierpnia 2010 ulicą prowadziła trasa trzeciego etapu wyścigu kolarskiego Tour de Pologne 2010, a 2 sierpnia 2011 – trasa trzeciego etapu Tour de Pologne 2011[32].

Infrastruktura[edytuj | edytuj kod]

Ulica w zależności od odcinka ma od 6 do 12 pasów ruchu, od 3 do 6 w każdą stronę (liczone są również pasy awaryjne). Najwięcej pasów przebiega w rejonie ronda gen. Jerzego Ziętka, skrzyżowania z ulicą J. N. Stęślickiego i Friedricha W. Grundmanna, skrzyżowania z ulicą Sokolską oraz w rejonie zjazdu Drogowej Trasy Średnicowej do trasy N. i J. Renców (tzw. węzeł Bracka/Bocheńskiego).

Przy ulicy Chorzowskiej w rejonie budynków centralnej siedziby ING Banku Śląskiego znajduje się tzw. "Brama Zachodnia", będąca jedną z bram obszaru Centrum, która jednocześnie stanowi bramę miasta[33] – symboliczne podkreślenie granic obszaru śródmiejskiego[10].

Z badań, przeprowadzonych w 2007 dla Urzędu Miasta Katowice wynika, że natężenie ruchu w godzinie popołudniowego szczytu na ulicy Chorzowskiej, na odcinku od ul. Piastów do ul. Brackiej, wynosi 3279 samochodów (89,5% to samochody osobowe, 6,4% – samochody dostawcze, 2,4% – samochody ciężarowe, 1% – autobusy), a w rejonie centrum handlowego Silesia City Center – 6245 samochodów (91,8% to samochody osobowe, 3,9% – samochody dostawcze, 1,5% – samochody ciężarowe, 1,3% – autobusy)[33]. Natężenie hałasu w rejonie ulicy Chorzowskiej wynosi od 70,6 dB do 74,3 dB; poziomy dźwięku w rejonie linii tramwajowej przy ul. Chorzowskiej wahają się w granicach od 60,8 dB do 73 dB[34].

Wzdłuż ulicy biegnie wodociągowa magistrala "północna" Dn 800/600 Maczki – Katowice[34] o średnicy 600 mm[35] oraz magistrala ciepłownicza PEC – 2 x Dn 700 i gazociąg średnioprężny Ø 225 mm[36].

Obiekty i instytucje[edytuj | edytuj kod]

Bank Pekao SA (ul. Chorzowska 1)
Kompleks Chorzowska 50
Silesia City Center (ul. Chorzowska 107)

Przy ulicy Chorzowskiej znajdują się następujące obiekty:

  • Gmach banku Pekao (ul. Chorzowska 1) – wzniesiony w 1995 według projektu Gabriela Korbutta i Krzysztofa A. Kałużnego z 1992. Obiekt posiada powierzchnię użytkową 3600 m² i kubaturę 20 100 m3. Za projekt budynku architekci w 1995 otrzymali I Nagrodę Wojewody Katowickiego oraz nagrodę SARP "Architektura Roku 1995"[37].
  • Chorzowska 50 – biurowiec klasy "A", położony przy ul. Chorzowskiej 50, wzniesiony w latach 1999–2001; posiada 13 kondygnacji i 68 m wysokości całkowitej oraz 40 300 m² powierzchni całkowitej. Intensywność zabudowy kompleksu biurowego wynosi 4.15. Obiekt jest traktowany przez miejskie władze jako jedna z "wizytówek miasta". Powierzchnia kompleksu wynosi około 2,22 ha i została włączona do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 listopada 2006 w sprawie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, Dz. U. z dnia 8 listopada 2006[33][38].
  • Zabudowania Huty Baildon – rejon huty, pomiędzy ul. Chorzowską, ul. Friedricha W. Grundmanna, ul. Żelazną, ul. Gliwicką i ul. Feliksa Bocheńskiego, jest obszarem o nieukształtowanej funkcji i strukturze gospodarowania, na którym pierwotna funkcja wygasła i znajduje się w fazie transformacji[33]. W 2011 zmodernizowano kompleks dawnych obiektów biurowych huty (tzw. trzy "kostki"), zlokalizowanych bezpośrednio przy ul. Chorzowskiej. Przekształcono je w biurowce klasy "A"[39].
  • Silesia City Center (ul. Chorzowska 107) – kompleks handlowo-usługowy, znajdujący się na terenach dawnej kopalni "Gottwald", oddany do użytku 18 listopada 2005, mieszczący na powierzchni 65 000 m²między innymi takie firmy jak: hipermarket Tesco, Cinema City Silesia, EMPiK, Saturn, "Fun-City". Inwestorem jest węgierska firma TriGranit Development Corporation, która wybudowała także osiedle Dębowe Tarasy[40].
  • Kaplica św. Barbary na terenie Silesia City Center (ul. Chorzowska 111) – poświęcona i oddana do użytku w 2005. W budynku niegdyś stała maszyna wyciągowa kopalni "Kleofas". Kaplica jest filią parafii św. Jana i Pawła w Dębie[41].
  • Obiekty dawnej KWK Kleofas na terenie Silesia City Center (ul. Chorzowska 109): budynek dawnej dyrekcji, wieża wyciągowa szybu "Jerzy"; objęte ochroną konserwatorską[42].
  • Katowice Business Point (róg ul. Chorzowskiej i ul. ks. Piotra Ściegiennego) – budynek biurowo-konferencyjny z dodatkową funkcją handlowo-usługową; wzniesiony w latach 2008–2010. Posiada 11 kondygnacji nadziemnych i 3 podziemne, powierzchnię użytkową 17 200 m² i 200 miejsc parkingowych[43]. Obiekt wspólnie zaprojektowały biura architektoniczne Jaspers Eyers & Partners (z Belgii) oraz Konior & Partners (z Polski)[44].
  • Craft (ul. Chorzowska 105) – biurowiec powstały w latach 2020–2023, o łącznej wysokości 55 m; składa się z trzech prostopadłych brył obłożonych elementami w odcieniu miedzi; inwestorem budynku była spółka Ghelamco Poland[45].
  • Budynek administracyjny dawnej huty Baildon (ul. Chorzowska 112), wzniesiony na początku XX wieku w stylu historyzmu oraz wieża wodna (obok numeru 112), wybudowana na początku XX wieku[42].
  • Zespół kościoła św. Jana i Pawła Męczenników (ul. Chorzowska 160); został wpisany do rejestru zabytków dnia 20 kwietnia 2004 (nr rej.: A/115/04). Zespół obejmuje budynek kościoła, wzniesiony w 1873, przebudowywany w latach 1901–1902 (według projektu Ludwiga Schneidera) oraz grupę rzeźbiarską "Ukrzyżowanie" z początku XX wieku, plebanię (wybudowana w latach 1897–1899) i cmentarz kościelny (działka w obrębie ogrodzenia)[46][47].
  • Zabytkowa kamienica w ogrodzie (ul. Chorzowska 186); wzniesiona w stylu funkcjonalizmu, objęta ochroną konserwatorską[48].
  • Zabytkowa hala przepompowni wody ze zbiornikiem wodnym Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów (ul. Chorzowska 186a)[49]; wzniesiona w stylu historyzmu, objęta ochroną konserwatorską[48].
  • Willa w ogrodzie (ul. Chorzowska 188), wybudowana na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku[42].
  • Zabytkowe kamienice w ogrodach (ul. Chorzowska 200, 202); wzniesione w stylu historyzmu ceglanego pod koniec XIX wieku[42], objęte ochroną konserwatorską[48].
  • Cztery Wieże – kompleks usługowo-mieszkalny.

Przy ulicy Chorzowskiej swoją siedzibę mają także[50]: firmy i przedsiębiorstwa handlowo-usługowe, sklepy, Fundacja "Człowiek dla Człowieka", Fundacja Na Rzecz Rozwoju Rachunkowości "Kpda", składy medyczne, filie Urzędu Pocztowego nr 1, wspólnoty mieszkaniowe.

Komunikacja[edytuj | edytuj kod]

Tramwaj "Karlik" (Konstal 116Nd) w rejonie przystanku przy Silesia City Center

Ulicą Chorzowską w 2012 roku kursowały linie autobusowe KZK GOP o numerach[51][52][53]:

Ulicą kursowały także linie autobusowe PKM Jaworzno, w kierunku Jaworzna: A, E, J[55]. Wzdłuż całej długości ulicy ciągnie się torowisko tramwajowe. W 2012 roku kursowały nim tramwaje o numerach: 0,1,6,11,19,23[51].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Uchwała Rady Miasta Katowice w sprawie nadania placowi położonemu na terenie miasta Katowice nazwy "Skwer porucznika Henryka Kalemby" (pol.) bip.katowice.eu [dostęp 2018-12-23]
  2. Urząd Miasta Katowice: Skwer Jeńców Ostaszkowa (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2012-03-02]
  3. a b Niemiecka mapa Katowic z 1939 www.mapywig.org [dostęp 2012-03-02]
  4. a b Średnicówka na finiszu. www.katowice.naszemiasto.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  5. a b Od dziś ulica Sokolska jest nieprzejezdna. www.katowice.naszemiasto.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  6. Trasa imienia Nikodema i Józefa Renców (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2012-03-02]
  7. Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010
  8. a b Estakada Orląt Lwowskich (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2012-03-02]
  9. Okręg Katowicki − Plany miast, wyd. Demart SA, Warszawa 2009.
  10. a b Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  11. Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1978, ss. 64, 65.
  12. Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299-1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 36. ISBN 83-87727-30-X.
  13. Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 51. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
  14. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996, s. 26. ISBN 83-905115-0-9.
  15. Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1978, s. 87.
  16. Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299-1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 52. ISBN 83-87727-30-X.
  17. Urszula Rzewiczok: Dzieje Dębu (1299-1999): monografia historyczna dzielnicy Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, s. 71. ISBN 83-87727-30-X.
  18. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 35. ISBN 978-83-7729-021-7.
  19. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 47. ISBN 978-83-7729-021-7.
  20. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 67. ISBN 978-83-7729-021-7.
  21. Samochodowy atlas Polski 1:500 000. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1985, s. 126.
  22. Straßenverzeichnis aller Straßen von Kattowitz. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-12)]. (niem.).
  23. Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
  24. Szaraniec Lech; Osady i Osiedla Katowic, Oficyna "Artur", Katowice 1996, ISBN 83-905115-0-9, ss. 138, 139.
  25. Katowice - Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 26.
  26. Katowice 1865–1945. Zarys rozwoju miasta. Red. J. Szaflarski, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Wydawnictwo "Śląsk", Katowice 1978, s. 25.
  27. Mieliśmy kiedyś cudo i pozwoliliśmy je zburzyć. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  28. Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 19, ISBN 978-83-7729-502-1.
  29. Polska: Atlas samochodowy 1:300 000. Wyd. pierwsze. Warszawa: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1992. ISBN 83-7000-080-0.
  30. 4PM: Estakada w ciągu Drogowej Trasy Średnicowej nad ulicą Bracką w Katowicach. www.4pm.pl. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-22)]. (pol.).
  31. Tramwajowa linia turystyczna: Zobacz dokąd możesz dojechać zabytkowym tramwajem. www.turystyczna.wpk.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
  32. Tour de Pologne w Katowicach 2011. Zobacz, gdzie pojadą kolarze (pol.) www.katowice.naszemiasto.pl [dostęp 2012-03-02]
  33. a b c d Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  34. a b Raport o stanie miasta Katowice 2005. Urząd Miasta Katowice. [dostęp 2012-03-02].
  35. Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w rejonie ulic: Bracka − Chorzowska − Żelazna w Katowicach. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  36. Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice dla terenu położonego w obszarze dzielnicy Osiedle 1000 - lecia - Załęże w rejonie ulic: Bracka - Chorzowska - Żelazna w zakresie wprowadzenia funkcji handlu, usług, administracji i sportu oraz adaptacji istniejącej funkcji przemysłowej. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  37. Tomasz Taczewski: Współczesna architektura Katowic. Katowice: Wydawnictwo GIA, 2002, s. 123, 126. ISBN 83-904135-2-3.
  38. Chorzowska 50: Strona główna. [dostęp 2019-07-20]. (pol.).
  39. "Kostki" przy Chorzowskiej wypięknieją (pol.) www.katowice.gazeta.pl [dostęp 2012-03-02]
  40. Silesia City Center: Oficjalna strona internetowa. www.silesiacitycenter.com.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  41. Kaplica św. Barbary: Wycinek historyczny. www.kaplica.silesiacitycenter.com.pl. [dostęp 2019-07-20]. (pol.).
  42. a b c d Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  43. Katowice Business Point. www.urbanity.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  44. Katowice Business Point. www.muratorplus.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  45. Urbanity: Biurowiec Craft. www.urbanity.pl. [dostęp 2023-06-02]. (pol.).
  46. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków w województwie śląskim. www.zabytek.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  47. Parafia św. Jana i Pawła Męczenników w Dębie. Parafia śś. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach. [dostęp 2019-07-20]. (pol.).
  48. a b c Urząd Miasta Katowice: UCHWAŁA NR XI/184/11 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 22 czerwca 2011 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Osiedla Tysiąclecia w Katowicach.. www.bip.katowice.eu. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  49. Urząd Miasta Katowice: Protokół nr 47/10 z posiedzenia Komisji Górniczej Rady Miasta Katowice. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2012-03-02]
  50. Spis firm na ulicy Chorzowska w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2012-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-01)]. (pol.).
  51. a b KZK GOP: Kursy dla przystanku Dąb Kościół. www.rozklady.kzkgop.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  52. KZK GOP: Kursy dla przystanku WPKiW Śląski Ogród Zoologiczny. www.rozklady.kzkgop.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  53. KZK GOP: Kursy dla przystanku Dąb Huta Baildon. www.rozklady.kzkgop.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).
  54. przy ul. Chorzowskiej linie te nie mają przystanku
  55. PKM Jaworzno: Przystanek: Katowice Sokolska. www.pkm.jaworzno.pl. [dostęp 2012-03-02]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • K. Szaraniec, L. Szaraniec, K. Szarowski, Katowice i Górnośląski Okręg Przemysłowy, Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Katowice 1980.
  • Lech Szaraniec, Górny Śląsk – Przewodnik, wyd. Muza, Warszawa 1997, ISBN 83-7079-875-6, s. 64.