Suszno (Ukraina)
 Cerkiew Szymona Słupnika | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia | 1,986 km² |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy | +380 03255 |
| Kod pocztowy | 80214 |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 50°19′47″N 24°32′25″E/50,329722 24,540278 | |
Suszno (ukr. Сушно; w latach 1946–1989 Suszne, Сушне) – wieś na Ukrainie w rejonie radziechowskim obwodu lwowskiego; położona na północny zachód od Radziechowa. W pobliżu wsi Suszno płynie rzeka Białystok. Miejscowość liczy 508 mieszkańców (2001).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś była własnością polskiej szlachty. Od XVI wieku była w posiadaniu rodu Komorowskich. Tutaj urodziła się Gertruda Komorowska[1]
Na przełomie XVIII i XIX wieku Suszno przeszło w ręce Łączyńskich, później należało kolejno do Cetnerów, Baworowskich i Kraińskich a od 1911r. do II wojny światowej należało do Rostworowskich. Pod koniec XIX w. kolonia i leśniczówka wsi nosiła nazwę Zabawa[2].
W okresie II Rzeczypospolitej do 1934 wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie radziechowskim w woj. tarnopolskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 włączona do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej Witków Nowy w tymże powiecie i województwie[3]. Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.
Przed 1939 rokiem wieś liczyła 1800 mieszkańców, wśród nich ok. 400 Polaków i 120 Niemców. Ci ostatni w 1940 r. wyjechali do Niemiec na podstawie umowy pomiędzy III Rzeszą i ZSRR. W styczniu 1944 r. bojówki OUN-UPA napadły na polskie zagrody, mordując 55 osób[4].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- dwór – we wsi znajdował się dwór Komorowskich, wzniesiony na miejscu dworu obronnego z XVI wieku, posiadającego pierwotnie fosę, wały i narożne baszty. W obiekcie mieszkał Jakub Komorowski[5], starosta nowosielski, kasztelan sanocki z żoną Antoniną Pawłowską[6]. Ich córka Gertruda Komorowska[7] wyszła za mąż za Stanisława Szczęsnego Potockiego[6]. Dwór na przełomie XVIII i XIX wieku wszedł w posiadanie Łączyńskich, zmieniając wielokrotnie właścicieli. W tym okresie został również powiększony. W 1905 r. został przebudowany przez Kraińskich, a po I wojnie światowej przez Rostworowskich. Ostatnim właścicielem w 1939 był Jan Rostworowski. Zrujnowany przez II wojnę światową dwór został po wojnie rozebrany na cegłę. Wycięto także otaczający go park. W jego miejscu powstał wiejski dom kultury. Po założeniu została dawna baszta przebudowana w XIX w. na spichlerz oraz figura Matki Boskiej, przeniesiona na miejscowy cmentarz[8]. Obecnie jest to dwukondygnacyjny budynek na planie prostokąta o elewacjach ozdobionych lizenami.
- ruiny neogotyckiej kaplicy fundacji Władysława Baworowskiego[6],
- drewniana cerkiew Szymona Słupnika z ceglaną dzwonnicą z 1700 roku,
- żeliwny krzyż-kapliczka przy drodze[8],
- ruiny kaplicy katolickiej z 1906 roku wraz z krzyżem usytuowanym przed kaplicą na którym znajduje się napis "Jeżeli ktoś zniszczy świątynię Boga, tego zniszczy Bóg. Świątynia Boga jest świętą, a wy nią jesteście" (1 Kor 3:16).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Edward Rabowicz: Potocka z Komorowskich Gertruda (ok. 1754–1771). W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII/4, zeszyt 115. Wrocław — Warszawa — Kraków — Gdańsk — Łódź, 1983, s. 738.
- ↑ Zabawa 4.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 177.
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 569
- ↑ "Ziemia Lwowska" Przewodnik po Ukrainie Zachodniej cz. III, Grzegorz Rąkowski, Oficyna Wydawnicza "Rewasz" Pruszków 2007, s. 218
- ↑ Jakub Komorowski. www.genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2014-01-11].
- ↑ a b c Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. XI. Warszawa: 1880-1902, s. 607.
- ↑ Gertruda Komorowska. www.genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2014-01-11].
- ↑ a b Jarosław Komorowski. Tragedia Gertrudy Komorowskiej. „Spotkania z Zabytkami”. Nr 12/2007 (grudzień 2007). s. 16-18.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Suszno, wś, pow. kamioniecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 607.