Sahelantrop

	Sahelanthropus tchadensis
	Brunet et al, 2002
	Okres istnienia: 7 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	małpy właściwe
Nadrodzina	małpy wąskonose
Rodzina	człowiekowate
Podrodzina	Homininae
Plemię	Hominini
Podrodzaj	Sahelanthropus
Gatunek	Sahelanthropus tchadensis
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sahelanthropus tchadensis – wymarły gatunek ssaka człekokształtnego. Żył około 7 mln lat temu (górny miocen) w Środkowej Afryce. Właściwie nic nie wiadomo o tych istotach poza wyglądem ich czaszek, które odnaleziono w latach 2001–2002 w okolicach jeziora Czad. Czaszki wyglądają podobnie do ludzkich. Płaska twarz, podobne uzębienie, jedynie znacznie mniejsza puszka mózgowa i szerszy rozstaw oczodołów.

Teoria ewolucji[edytuj | edytuj kod]

Istnieją różne teorie ewolucji Sahelanthropus tchadensis. Mógł on być przodkiem dzisiejszych małp człekokształtnych lub też jednym z najwcześniejszych ludzi^[1]. Można go też uznać za wspólnego przodka ludzi i szympansów.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Holotypem jest okaz TM-266-01-060-1, odnaleziony na stanowisku Tolros-Menalla 266, na pustyni Djurab w Czadzie. Cechy charakterystyczne to: ortognatyczna twarz (cecha bardzo progresywna), duży i ciągły wał nadoczodołowy, obecność małego grzebienia kostnego na szczycie czaszki, do którego przyczepione były mięśnie szczęk, duże zwężenie zaoczodołowe, wąski U-kształtny łuk zębodołowy i duży grzebień karkowy na potylicy, do którego przyczepione były mięśnie karku.

Sahelpithecus?[edytuj | edytuj kod]

Według Milforda H. Wolpoffa, Brigitte Senut i Martina Pickforda zwierzę to jest jedną z mioceńskich małp człekokształtnych, których ewolucja nie miała nic wspólnego z linią homininów, a jest jedynie dowodem ogromnej zmienności wśród małpiej linii rodowej.

Badacze ci wskazują na takie cechy, jak szerokość kłów w zakresie zmienności kłów szympansa i goryla (u samicy), pasmo starcia szkliwa wzdłuż tylnego brzegu sygnalizujące obecność kompleksu tnącego, silnie rozbudowany grzebień karkowy (jak u goryli) oraz brak niezbitych dowodów na fakultatywną bipedię. Michel Brunet (odkrywca) twierdzi, że to najstarszy przedstawiciel hominidów i argumentuje, że na podstawie samych pomiarów niczego nie można dowieść. Ważna jest wielkość względna, a nie bezwzględna i proporcje przedtrzonowców i trzonowców, które są charakterystyczne dla późniejszych hominidów. Budowa kła świadczy o braku kompleksu tnącego (zła interpretacja ekspozycji zębiny), bowiem krawędź tylna jest nieostra, a duży i ciągły wał nadoczodołowy stanowi odpowiedź na naprężenia związane z funkcjonowaniem przednich zębów.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Orrorin

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Biologia. Czesław Jura, Jacek Godula (redaktorzy). Wyd. VII (przekład). Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2007, s. 411. ISBN 978-83-7073-412-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

MichelM. Brunet MichelM. i inni, A new hominid from the Upper Miocene of Chad, Central Africa, „Nature”, 418 (6894), 2002, s. 145–151, DOI: 10.1038/nature00879, ISSN 0028-0836 (ang.). Errata: „Nature”, 418 (6899), 2002, s. 801, DOI: 10.1038/nature01005, ISSN 0028-0836 .
MichelM. Brunet MichelM. i inni, New material of the earliest hominid from the Upper Miocene of Chad, „Nature”, 434 (7034), 2005, s. 752–755, DOI: 10.1038/nature03392 .
FranckF. Guy FranckF. i inni, Morphological affinities of the Sahelanthropus tchadensis (Late Miocene hominid from Chad) cranium, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 102 (52), 2005, s. 18836–18841, DOI: 10.1073/pnas.0509564102, ISSN 0027-8424, PMID: 16380424, PMCID: PMC1323204 (ang.).
M.H. Wolpoff et al. (2006) An Ape or „the” Ape: Is the Toumaï Cranium TM 266 a Hominid?, PaleoAnthropology 2006 36–50. PDF fulltext (ang.)

[bib-1] Biologia. Czesław Jura, Jacek Godula (redaktorzy). Wyd. VII (przekład). Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2007, s. 411. ISBN 978-83-7073-412-1.

[1]