Otto Axer
| Data i miejsce urodzenia | 3 sierpnia 1906 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 24 maja 1983 |
| Alma Mater | Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie |
| Dziedzina sztuki | malarstwo |
| Odznaczenia | |
    | |
Otto Axer, ps. O.Rex (ur. 3 sierpnia 1906 w Przemyślu[1], zm. 24 maja 1983 w Warszawie) – polski malarz, scenograf i pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Paula. Dzieciństwo spędził we Lwowie, gdzie jego ojciec prowadził szkołę muzyczną. W 1924 roku rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[1] pobierając nauki w pracowniach Władysława Jarockiego, Wojciecha Weissa i Fryderyka Pautscha. Po ich ukończeniu w 1929 roku[1] uczęszczał w latach 1929–1930 do Szkoły Mistrzowskiej[1], następnie wyjechał na roczne stypendium do Paryża. Po powrocie od 1932 był scenografem tworzącym w teatrach Warszawy, Łodzi (m.in. w „Kameralnym”, w sezonie 1937/1938 scenografia do sztuki G. Zapolskiej Kobieta bez skazy, w reż. Wład. Krasnowieckiego[2]), Krakowa i we Lwowie, często współpracował z Leonem Schillerem.
W 1940 roku trafił do getta warszawskiego, z którego udało mu się uciec. Po upadku powstania warszawskiego, w którym wziął udział (ps. Oleksiak, Zygmunt)[3], trafił do obozu jenieckiego Stalagu XIa Altengrabow pod Magdeburgiem, w którym przebywał do końca wojny.
Po powrocie do kraju podjął pracę w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi, od 1949 zamieszkał w Warszawie i rozpoczął współpracę z Teatrem Polskim. Od 1947 do 1952 był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi, od 1959 tworzył scenografie na potrzeby telewizji. W 1973 zakończył prace dla Teatru Polskiego i skupił się na malarstwie i grafice. W 1979 został uhonorowany tytułem Zasłużonego Członka Związku Artystów Scen Polskich.
Jego bratankiem był Erwin Axer, z którym wielokrotnie współpracował przy realizacji spektakli w Teatrze Współczesnym.
Mieszkał w Warszawie, przy ul. Odyńca 27/9[1]. Został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 15-4-20)[4].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1964)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 22 lipca 1952[6], 13 listopada 1953[7])
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[8]
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
- 1949 – nagroda na Festiwalu Sztuk Radzieckich za scenografię do przedstawienia Na dnie Maksyma Gorkiego w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi[9];
- 1951 – Nagroda Państwowa II st. (zespołowa) za scenografię do przedstawienia Mądremu biada Aleksandra Gribojedowa w Teatrze Polskim w Warszawie[10];
- 1963 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I st. z okazji wystawy „Polskie dzieło plastyczne w 15-leciu PRL”[10];
- 1965 – nagroda na V Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za scenografię do przedstawienia Aktor Cypriana Kamila Norwida w Teatrze im. Juliusza Osterwy w Lublinie[10];
- 1965 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za całokształt pracy artystycznej w dziedzinie scenografii[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Słownik artystów plastyków. Artyści plastycy Okręgu Warszawskiego ZPAP 1945–1970. Słownik biograficzny. Maria Serafińska (kierownik redakcji). Warszawa: Okręg Warszawski ZPAP, 1972, s. 22.
- ↑ „Łódź w Ilustracji”, 1 I 1938, nr 1, s. 1.
- ↑ Powstańcze biogramy – Otto Axer.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-06-14].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 106, poz. 1422 „za zasługi w dziedzinie sztuki teatralnej - w związku z 40-leciem pracy Państwowego Teatru Polskiego w Warszawie”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400, na wniosek Ministra Kultury i Sztuki (s. 1630).
- ↑ Nagrody na Festiwalu Sztuk Radzieckich Trybuna Ludu z 24 grudnia 1949 r.
- ↑ a b c d Otto Axer, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2019-12-28].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ewa Małkowska-Bieniek: Axer Otto, Axer Erwin w Żydzi Polscy. Historie niezwykłe. Warszawa: Demart, 2010, s. 18–20. ISBN 978-83-7427-392-3.
- Otto Axer w bazie filmpolski.pl
- Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu, Wystawa Otto Axer. muzeum.przemysl.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].