Jan Gembicki (1602–1675)
 | ||
| ||
| Data urodzenia | 1602 | |
|---|---|---|
| Data śmierci | marzec 1675 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia | 1653 | |
| Sakra biskupia | sierpień 1653 | |
| Data konsekracji | 1653 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
Jan Gembicki herbu Nałęcz (ur. 1602, zm. 1675) – biskup kujawski od 1673, chełmiński od 1652, płocki od 1655, sekretarz wielki koronny od 1640, sekretarz królewski, kanclerz królowej Polski Ludwiki Marii Gonzagi w latach 1646–1652[1], kustosz gnieźnieński, dziekan krakowski, proboszcz kruszwicki, kanonik gnieźnieńskiej kapituły katedralnej, opat trzemeszeński[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Jana Gembickiego i Katarzyny Zaremba Cieleckiej, brat biskupa krakowskiego Piotra i biskupa łuckiego Andrzeja.
Po studiach na Akademii Krakowskiej, dzięki poparciu krewnego prymasa Wawrzyńca Gembickiego, naukę kontynuował w latach 1615–1618 na uniwersytecie w Ingolstadt. Studiował też w Rzymie i Padwie. Po powrocie do kraju został w 1621 kanonikiem gnieźnieńskim, w 1626 krakowskim, w 1636 warszawskim. W 1639 został opatem w klasztorze kanoników regularnych w Trzemesznie. W 1642 został dziekanem krakowskim, w 1646 prepozytem miechowskim. Był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa poznańskiego w 1648 roku[3], podpisał jego pacta conventa[4]. Towarzyszył królowi Janowi Kazimierzowi w czasie bitwy pod Beresteczkiem. W czasie potopu szwedzkiego schronił się na Spisz. Był zwolennikiem elekcji vivente rege. W latach 1664-65 brał udział w sądzie sejmowym nad Jerzym Lubomirskim.
Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy[5]. Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę francuskiego księcia Wielkiego Kondeusza[6]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym[7].
W 1672 popierał konfederację gołąbską. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 15 stycznia 1674 roku na sejmie konwokacyjnym[8]. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa brzeskokujawskiego w 1674 roku[9], podpisał jego pacta conventa[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bożena Fabiani, Warszawski dwór Ludwiki Marii, Warszawa 1976, s. 98.
- ↑ Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, opracował Jan Korytkowski, t. II, Gniezno 1883, s. 60.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 99.
- ↑ Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 21.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, 481.
- ↑ Wacław Uruszczak, Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, w: Parlament, prawo, ludzie, studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćiesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s. 316.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 497-498.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 129.
- ↑ Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 153.
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey Między Warszawą a Wolą, przez opisane Artykuły do samego tylko Aktu Elekcyey należące, uchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego Tysiąc Szesc Set Siedmdziesiat Czwartego, dnia Dwudziestego Miesiaca Kwietnia., s. 28.