Tatra T2

Tatra T2
Ilustracja
Zabytkowa Tatra T2 w Pradze
Dane ogólne
Kraj produkcji

 Czechosłowacja

Producent

ČKD

Miejsce produkcji

Praga

Lata produkcji

1955–1962

Dane techniczne
Liczba członów

1

Długość

14 000 mm

Szerokość

2500 mm

Wysokość

3050 mm

Masa

17 318 kg

Rozstaw wózków

1000 mm
1435 mm
1524 mm

Rozstaw osi w wózkach

1900 mm

Układ osi

Bo’Bo’

Moc silników

4 × 40 kW

Typ silników

TM 22/22

Napięcie zasilania

600 V

Wnętrze
Liczba miejsc siedzących

T2: 25
T2SU: 38

Liczba miejsc ogółem

T2: 100
T2SU: 94

Multimedia w Wikimedia Commons

Tatra T2 – typ tramwaju wytwarzanego w latach 1955–1962 w zakładach ČKD w Pradze w Republice Czechosłowackiej (dziś Czechy).

Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]

Konstruktorami nadwozia tramwaju T2 byli V. Mareš, M. Somrauer i J. Císař, wyposażenie elektryczne typu TR36 zaprojektował Vladimír Zouhar, a stylistykę František Kardaus[1].

T2 wywodzi się konstrukcyjnie od swojego poprzednika, tramwaju Tatra T1, i jest kolejną konstrukcją powstałą w oparciu o koncepcję PCC. T2 to jednokierunkowy, jednoczłonowy, silnikowy wagon tramwajowy z dwoma dwuosiowymi wózkami i podłogą o stałej wysokości, przeznaczony do eksploatacji pojedynczo lub w składzie wielowagonowym[2]. Każda z osi napędzana jest silnikiem prądu stałego. Silnik napędza oś z dwiema kołami za pomocą wału i przekładni zębatej stożkowej, zaprojektowanej z myślą o niskim poziomie hałasu.

W porównaniu z tramwajami typu T1 zwiększono długość i szerokość nadwozia. Po prawej stronie nadwozia umieszczono troje drzwi harmonijkowych (w wersji T2SU jedynie dwoje – bez środkowych). Układ drzwi umożliwiał ukierunkowaną wymianę pasażerów, tj. wsiadanie przednimi drzwiami i wysiadanie środkowymi lub tylnymi drzwiami. Wewnątrz tramwaju zamontowano siedzenia w układzie 1+2 z tapicerką ze skaju (w pierwszym prototypie znajdowały się jeszcze ławki podobnie jak w T1). W pierwszych seriach produkcyjnych okna były przesuwane w dół, w kolejnych uchylne[3].

Tramwaje wyposażono w rozruch oporowy typu TR36. Napięcie zasilające obwody elektryczne było równe 600 V prądu stałego; standardowo polaryzację dodatnią ma sieć trakcyjna, a ujemną szyny tramwajowe, lecz na życzenie przedsiębiorstw komunikacyjnych polaryzacja mogła zostać odwrócona (Brno, Ostrawa, Koszyce). Tramwaje otrzymały pałąkowe odbieraki prądu.

Motorniczy kieruje tramwajem za pomocą dwóch pedałów nożnych – prawy jest nastawnikiem jazdy, lewy pełni funkcję hamulca[4]. Naciskając pedał nastawnika motorniczy ma możliwość pięciostopniowej regulacji prądu rozruchowego silników[5]. Hamowanie uruchamiane jest lewym pedałem, przy czym możliwy jest wybór jednego z pięciu stopni hamowania hamulcem elektrodynamicznym. Tramwaj wyposażono także w hamulce szynowe.

Przekaźniki, styczniki, hamulce szynowe oraz napędy drzwi, oświetlenie i dzwonek zasilane są pomocniczym napięciem 24 V, które jest dostarczane przez przetwornicę wirową.

Na obu końcach wału przetwornicy wirowej zamontowano wentylatory, które zapewniają chłodzenie silników trakcyjnych[6].

W porównaniu z tramwajami typu T1, na skutek wydłużenia i poszerzenia nadwozia, masa wzrosła o 1,6 tony. To spowodowało problemy z eksploatacją Tatr T2, dlatego też przy pracach nad Tatrą T3 konstruktorzy skupili się na zmniejszeniu masy wagonu.

Prototypy[edytuj | edytuj kod]

Na przełomie lat 1954–1955 wyprodukowano pierwsze dwa tramwaje typu T2. Oba od 1955 r. testowano w Pradze (pierwszy prototyp oznaczono numerem 6001, a drugi numerem 6002). Wagon nr 6001 kursował w Pradze do 1964 r., kiedy został sprzedany do Ołomuńca, gdzie pod numerem 115 eksploatowany był do 1985 r. Mimo starań tamtejszych miłośników tramwajów nie zdołano uchronić prototypu przed kasacją wraz z innymi tramwajami T2[7].

Drugi prototypowy tramwaj nr 6002 w 1956 r. dostarczono do Liberca, gdzie miał zostać przetestowany na liniach wąskotorowych. Rok później tramwaj przewieziono do Bratysławy. Tam kursował liniowo do 1977 r., kiedy to został sprzedany do muzeum transportu publicznego w Pradze. Remont tramwaju trwał jednak wiele lat, ostatnie prace zakończono dopiero w 1999 r.

Modernizacje[edytuj | edytuj kod]

Wagony Tatra T2R złączone tyłami w skład dwukierunkowy w Libercu

Pantografy pałąkowe zastępowano pantografami nożycowymi[8].

W Brnie w latach 70. XX wieku usuwano w tramwajach T2 stanowiska konduktorów i zmieniano układ siedzeń na 1+1 wzorem Tatr T3, pozostawiając jednak skajową tapicerkę[9][3]. W niektórych tramwajach wymieniano także wyposażenie elektryczne na typ TR37 (takie samo jak w Tatrach T3) i montowano system informacji pasażerskiej oraz dwa reflektory w miejsce jednego.Tak przebudowane egzemplarze oznaczono jako Tatra T2R.

Dostawy[edytuj | edytuj kod]

Państwo Miasto Typ Lata dostaw Liczba Numery taborowe
 Czechosłowacja Bratysława Т2 1959–1962 66 201–266 [10]
Brno Т2 1958–1962 94 401–494 [11]
Koszyce T2 1958–1962 31 211–242 [12]
Liberec T2 1959–1961 14 10–23 [13]
Most i Litvínov T2 1961–1962 36 235–270 [14]
Ołomuniec T2 1960–1961 4 111–114 [15]
Ostrawa T2 1958–1962 100 600–699 [16]
Pilzno T2 1960–1962 26 134–159 [17]
Praga T2 1955 2 1001–1002 [18]
Uście nad Łabą T2 1960–1962 18 151–168 [19]
 ZSRR Kijów Т2SU 1960–1962 50 5002–5051 [20]
Kujbyszew Т2SU 1958–1962 43 [21]
Leningrad Т2SU 1959 2 1001, 1003 [21]
Moskwa Т2SU 1959–1962 180 301–480 [22]
Rostów nad Donem Т2SU 1958–1959 40 321–360 [21]
Swierdłowsk Т2SU 1958–1962 65 [21]
Łączna liczba: 771

Wagony historyczne[edytuj | edytuj kod]

Pochodzenie Numer taborowy Obecny właściciel Typ Rok produkcji Historyczny od roku
Bratysława 215 DPB T2 1959 lata 90. XX w. [23]
Brno 473 TMB T2 1961 1988 [3]
1435 DPMB T2 1959 2017 [3]
Jekaterynburg 359 EMUP „TTU” T2SU 1962 1998 [24]
Koszyce 212 DPMK T2 1960 2001 [25]
Liberec 17 DPMLJ T2R 1961 2012 [26]
133 PMDP T2R 1958 2007 [27]
6003 DPP T2R 1958 2018 [28][29]
6004 T2R 1962 2018 [30][29]
Moskwa 378 Mosgortrans T2SU 1960 lata 90. XX w. [31]
Ostrawa 681 DPO T2 1961 1998 [32]
Praga 6002 DPP T2 1955 1977 [33]

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Historyczna Tatra T2 w Moskwie
    Historyczna Tatra T2 w Moskwie
  • Historyczna Tatra T2 w Pradze
    Historyczna Tatra T2 w Pradze
  • Historyczna Tatra T2 w Pilźnie
    Historyczna Tatra T2 w Pilźnie
  • Liniowe Tatry T2R w Libercu
    Liniowe Tatry T2R w Libercu
  • Zabytkowa Tatra T2 w Ostrawie
    Zabytkowa Tatra T2 w Ostrawie

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Robert Mara: Tramvaje Tatra T2. Praha: Pavel Malkus – dopravní vydavatelství, 2005, s. 7. ISBN 80-903012-7-4.
  2. ↑ Jaroslav Vandas: Učebnice řidiče tramvaje a trolejbusu. Praha: Nakladatalství dopravy a spojů, 1969, s. 44.
  3. ↑ a b c d Nový přírůstek do rodiny retro tramvají DPMB. Bmhd.cz. [dostęp 2017-04-30].
  4. ↑ Vandas, s. 77–78.
  5. ↑ Vandas, s. 50.
  6. ↑ Vandas, s. 52, 81.
  7. ↑ T2 [online], www.prazsketramvaje.cz [dostęp 2020-04-11].
  8. ↑ Vandas, s. 53.
  9. ↑ Jan Pánek: VIDEO: Historická tramvaj vrátí Brňany o půlstoletí zpět, vlečňák o 90 let. Idnes.cz, 2017-04-07. [dostęp 2019-07-02].
  10. ↑ Mara, s. 301–302.
  11. ↑ Mara, s. 147–148.
  12. ↑ Mara, s. 316.
  13. ↑ Mara, s. 182.
  14. ↑ Mara, s. 192.
  15. ↑ Mara, s. 204.
  16. ↑ Mara, s. 260–262.
  17. ↑ Mara, s. 274.
  18. ↑ Mara, s. 14.
  19. ↑ Mara, s. 282.
  20. ↑ Mara, s. 331.
  21. ↑ a b c d Mara, s. 343.
  22. ↑ Mara, s. 332.
  23. ↑ ČKD Tatra T2 #215. Imhd.sk. [dostęp 2018-11-29]. (słow.).
  24. ↑ Yekaterinburg, tram # 359. Transphoto.ru. [dostęp 2012-09-20]. (ang.).
  25. ↑ Tatra / ČKD #212/II. Imhd.zoznam.sk. [dostęp 2012-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-01)]. (słow.).
  26. ↑ Vůz DP Liberec 17/III (T2R). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2012-09-20].
  27. ↑ Vůz PMDP 133/III (T2R). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2012-09-20].
  28. ↑ Vůz DP Praha #6003 (Tatra T2R). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-12-22].
  29. ↑ a b Libor Hinčica: Opravené tramvaje T2R míří do Prahy. Cs-dopravak.cz, 2019-12-19. [dostęp 2019-12-22].
  30. ↑ Vůz DP Praha #6004 (Tatra T2R). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2019-12-22].
  31. ↑ Moscow, tram # 378. Transphoto.ru. [dostęp 2012-09-20]. (ang.).
  32. ↑ Vůz DP Ostrava 681 (T2). Seznam-autobusu.cz. [dostęp 2012-09-20].
  33. ↑ Mara, s. 39–41.
Tramwaje wyprodukowane przez zakłady ČKD w Pradze
Standardowe (T)
Przegubowe (KT, RT)
Doczepne (B)
Produkcja licencyjna
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatra_T2&oldid=72667020”