Skwer Powstańców Warszawskich
(rej. A/991/1-2[1])
Skwer Powstańców Warszawskich (Zimpeler Wiese[2][3][4][5], do 24 III 1948 r. – plac Bohaterów[2][5]) – położony we Wrocławiu, na osiedlu Sępolno, skwer, stanowiący element miejskiej przestrzeni zielonej[2][3][4][6]. Osiedle, na którym zlokalizowany jest skwer, położone jest na tzw. Wielkiej Wyspie, której obszar objęty jest ochroną indywidualną w formie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego – Szczytnicki Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy[7][8]. Skwer zajmuje prostokątny, wydłużony teren o powierzchni 5 ha[2][6] (4 ha[3][4]). Stanowi on centralnie położony element charakterystycznego układu urbanistycznego osiedla Sępolno, nawiązującego do czarnego orła dolnośląskiego ("tułów" orła)[2][9][10][11][12]. Samo osiedle projektowane było w nawiązaniu do koncepcji architektonicznej kształtowania zabudowy miejskiej w postaci miasta – ogrodu, a skwer stanowi centralnie położony element tego osiedla[2][6][12][13], zamknięty na końcach dominującymi budynkami kościoła i szkoły[2][6].
Skwer został założony w miejscu dawnego wyrobiska gliny zasypanego gruntem uzyskanym z wykopów podczas budowy nowych kanałów: Żeglugowego i Powodziowego[2]. W jego obrębie znajdują się między innymi place zabaw, muszla koncertowa i obiekty sportowe[3][4], a także pozostałości po umocnieniach z czasów II wojny światowej, jak szczelina przeciwlotnicza (schron)[14][15].
Ten obszar zieleni miejskie obejmuje kwartał otoczony ulicami[2][3][4][12]:
- Partyzantów[16][17] – na południe od skweru
- Rafała Krajewskiego[18][19] – na zachód od skweru
- Kosynierów Gdyńskich[20][21] – na północ od skweru
- ks. Stanisława Brzóski[22][23] – na wschód od skweru.
Przy skwerze znajdują się między innymi[2]:
- kościół Gustawa Adolfa, w budynku którego po zakończeniu II wojny światowej uruchomiono kino Światowid (wschodni kraniec skweru), obecnie ponownie ewangelicki kościół Pamięci Króla Gustawa Adolfa[1][24][25][26][27],
- szkoła podstawowa nr 45, dawna Szkoła Ludowa i. F. Eberta (zachodni kraniec skweru)[6][28][29][30].
Przedwojenna, historyczna już nazwa niemiecka tego miejsca – Zimpeler Wiese[3][4][5] – oznaczała łąkę na osiedlu Zimpel (obecnie Sępolno)[5][6][9][10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b REJESTR ZABYTKÓW MIASTA WROCŁAWIA. wrosystem.um.wroc.pl – Wrocław. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j Encyklopedia Wrocławia, Skwer Powstańców Warszawskich, s. 811
- ↑ a b c d e f Powstańców Warszawskich. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-24]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Skwer Powstańców Warszawskich. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-24]. (pol.).
- ↑ a b c d Niemiecko-polski słownik nazw ulic. www.wratislavia.net. s. 172. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Encyklopedia Wrocławia, Sępolno, s. 802
- ↑ UCHWAŁA NR LII/3183/06 z dnia 8 czerwca 2006 roku w sprawie "Powiatowego programu zwiększenia lesistości Miasta Wrocławia". uchwaly.um.wroc.pl; Biuletyn Urzędowy RMW z 27 czerwca 2006 r. Nr 6, poz.187, 8 czerwca 2006. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Adam Guziak: IV. osiedla Zacisze, Zalesie, Sępolno, Bartoszowice, Biskupin, Dąbie i Szczytniki (tzw. Wielka Wyspa). [w:] Raport 2002 – Miasto – Środowisko, Biosfera [on-line]. www.eko.org.pl. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ a b Dzielnica Sępolno. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-24]. (pol.).
- ↑ a b Dzielnica Sępolno. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Jonatan Klimczewski: Co to za orzeł?. www.sepolno.wroclaw.pl – Sępolno, twoje miejsce pod słońcem, 2004-2009. [dostęp 2011-03-24]. (pol.).
- ↑ a b c Adam Guziak: Od gotyku do modernizmu – na prawym brzegu Odry. rowery.eko.org.pl – Portal rowerowy Wrocław, 20 kwietnia 2008. [dostęp 2011-03-28]. (pol.).
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, fotografia: Sępolno z lotu ptaka, s. 802
- ↑ Schron. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-24]. (pol.).
- ↑ Szczelina przeciwlotnicza. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-24]. (pol.).
- ↑ Partyzantów. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ ul. Partyzantów. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Krajewskiego Rafała. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ ul. Krajewskiego Rafała. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Kosynierów Gdyńskich. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ ul. Kosynierów Gdyńskich. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Brzóski Stanisława, ks.. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ ul. Brzóski Stanisława, ks.. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, mapa: Kościoły i Kaplice, poz. 129 św. Krzysztofa, s. 411
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, Kościół Pamięci Gustawa Adolfa, s. 419
- ↑ Kościół Gustawa Adolfa. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Kościół Gustawa Adolfa. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ [http://dolny-slask.org.pl/000603,obiekt.html Szkoła Podstawowa nr 45 im. Janusza Kusocińskiego]. wroclaw.hydral.com.pl – Wratislaviae Amici. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Szkoła Podstawowa nr 45 im. Janusza Kusocińskiego. fotopolska.eu – Polska na fotografii. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
- ↑ Zespół szkół nr 9 we Wrocławiu. www.zs9.wroclaw.pl – strona internetowa zespołu szkół nr 9 we Wrocławiu. [dostęp 2011-03-25]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- praca zbiorowa pod red. Jana Harasimowicza: Encyklopedia Wrocławia. Wyd. III poprawione i uzupełnione. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 978-83-7384-561-9. ISBN 83-7384-561-5. (pol.).
