Papieska elekcja 1124

Papieska elekcja 1124
Ilustracja
Daty i miejsce
13 – 21 grudnia 1124
Kościół św. Pankracego, Rzym
Główne postacie
Dziekan

Crescenzio

Protoprezbiter

Bonifacy

Protodiakon

Gregorio OSB

Wybory
Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


36
6

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Lamberto z Bolonii
Przybrane imię: Honoriusz II

Papieska elekcja 13-21 grudnia 1124 – odbyła się po śmierci papieża Kaliksta II i zakończyła wyborem Honoriusza II (1124-30).

Śmierć Kaliksta II[edytuj | edytuj kod]

Papież Kalikst II zmarł w Rzymie 13 grudnia 1124 roku. Najważniejszym wydarzeniem jego pontyfikatu był konkordat w Wormacji podpisany z cesarzem Henrykiem V w 1122 roku, formalnie kończący tzw. spór o inwestyturę, który trwał blisko 50 lat.

Lista elektorów[edytuj | edytuj kod]

W chwili śmierci Kaliksta II było 42 kardynałów, w tym 6 biskupów, 21 prezbiterów i 15 diakonów, jednak w elekcji uczestniczyło prawdopodobnie najwyżej 36:

Dziewiętnastu elektorów mianował Paschalis II, jednego Gelazjusz II, a piętnastu Kalikst II. Kardynał Gregorio Ceccano został pierwotnie mianowany przez Paschalisa II, który jednak później go deponował; godność kardynalską przywrócił mu Kalikst II.

Nie wydaje się, by kardynałowie-biskupi choćby w ograniczonym zakresie odgrywali uprzywilejowaną rolę przewidzianą dla nich w formalnie wciąż obowiązującym dekrecie In Nomine Domini z 1059. Wynikało to prawdopodobnie z faktu, że najpopularniejsze wówczas zbiory prawa kanonicznego (np. zbiór kardynała Deusdedita czy biskupa Anzelma z Lukki) zawierały sfałszowaną wersję tego dekretu, mówiącą, że papieża wybierają kardynałowie, a nie tylko kardynałowie-biskupi.

Nieobecni[edytuj | edytuj kod]

Co najmniej sześciu kardynałów nie uczestniczyło w elekcji:

Pięciu z nich mianował Paschalis II, jednego Kalikst II.

Podziały wśród kardynałów[edytuj | edytuj kod]

Wśród kardynałów wyraźnie ścierały się dwa nurty. Część kardynałów (zwłaszcza tych starszych, mianowanych przez Paschalisa II) była przywiązana do ideałów reformy gregoriańskiej i sporu o inwestyturę nie uważała bynajmniej za zakończony. Konkordat z Wormacji uważali jedynie za rozwiązanie tymczasowe, a do Cesarstwa odnosili się z dużą rezerwą, opowiadając się za sojuszem z Normanami z południa Włoch. Odmiennego zdania byli młodsi kardynałowie, w większości mianowani przez Kaliksta II i skupieni wokół jego kanclerza Aymerica. Uważali konkordat za rozsądny i korzystny dla Kościoła kompromis i dążyli do nawiązania przyjaznych stosunków z Cesarstwem, z niepokojem natomiast obserwowali ekspansjonistyczne zapędy normańskich wasali papiestwa. Byli przy tym powiązani z nowymi ruchami reformatorskimi w Kościele, takimi jak wspólnoty kanoników regularnych, podczas gdy frakcja gregoriańska była związana raczej ze starszymi ośrodkami monastycznymi, jak np. opactwo na Montecassino.

Na powyższy podział nakładały się walki frakcyjne między rzymskimi rodami arystokratycznymi Pierleoni i Frangipani. Pierleoni popierali frakcję gregoriańską, której liderem był zresztą przedstawiciel tego rodu kardynał Pietro Pierleoni, natomiast Frangipani byli sprzymierzeni z kanclerzem Aymericiem. Ponieważ juniorzy byli w mniejszości (było ich najwyżej kilkunastu), kardynał Aymeric wszedł w tajne porozumienie z baronami Robertem i Leonem Frangipani, aby w razie potrzeby siłą przeforsować swojego kandydata Lamberta z Ostii.

Zdecydowanym faworytem elekcji był kardynał Sasso de Anagni, należący do starszych kardynałów, ale cieszący się powszechnym szacunkiem.

Przebieg elekcji[edytuj | edytuj kod]

Przez trzy dni trwały zwyczajowe modły i nabożeństwa upamiętniające zmarłego papieża. 16 grudnia kardynałowie zebrali się w Kościele św. Pankracego, aby dokonać wyboru nowego papieża. Wydaje się, że kandydatura Sasso de Anagni nie została nawet wysunięta. Po krótkiej dyskusji wybór padł na sędziwego kardynała Teobaldo Boccapecora, którego zaproponował kardynał Gionata z Ss. Cosma e Damiano, sojusznik Pierleonich. Elekt przybrał imię Celestyn II. Wówczas jednak do akcji wkroczył baron Roberto Frangipani. Za aprobatą kardynała Aymerica wtargnął on wraz z grupą zbrojnych ludzi na obrady i zmusił elektorów do dokonania wyboru kardynała-biskupa Ostii Lamberto z Bolonii, popieranego przez kanclerza i jego stronników. Przyjął on imię Honoriusz II. Teobaldo Boccapecora, który w wyniku zajścia został ranny, oświadczył, że aby uniknąć schizmy rezygnuje ze swojego wyboru i uznaje Honoriusza II za papieża.

Mimo rezygnacji kardynała Teobaldo nie było wątpliwości, że elekcja Honoriusza II była nielegalna. Następnego dnia grupa kardynałów pod wodzą Pietro z Porto próbowała odzyskać kontrolę nad sytuacją, jednak rychło okazało się, że ród Pierleoni nie zamierza interweniować. Jak później twierdzono[kto?], Aymeric i Leo Frangipani przekupili Pierleonich oddaniem pod ich kontrolę twierdz Terracina i Formello. Mimo to, 21 grudnia Honoriusz II zwrócił się o potwierdzenie swojej elekcji w sposób zgodny z prawem, zapowiadając rezygnację, jeśli tego potwierdzenia nie uzyska. W odpowiedzi kardynałowie jednogłośnie uznali go za papieża. Tego samego dnia został on uroczyście koronowany.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Daty nominacji, zwłaszcza te z okresu pontyfikatu Paschalisa II (1099-1118), podane są w przybliżeniu. Podstawowym źródłem dla tych przybliżonych dat jest Hüls, s. 84-86

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Papieskie elekcje i konklawe
XI wiek
XII wiek
XIII wiek
XIV wiek
XV wiek
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Papieska_elekcja_1124&oldid=66696272”