Konklawe 1431

Konklawe 1431
Ilustracja
Daty i miejsce
1 – 3 marca 1431
S. Maria sopra Minerva, Rzym
Główne postacie
Dziekan

Giordano Orsini

Kamerling

François de Conzie, abp Narbonne

Protoprezbiter

Antonio Panciera

Protodiakon

Alfonso Carrillo de Albornoz

Wybory
Liczba głosowań

1

Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


14
4

Liczba nieelektorów

4

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Gabriele Condulmer CanReg
Przybrane imię: Eugeniusz IV

Konklawe 1-3 marca 1431 – pierwsze konklawe, jakie odbyło się po zakończeniu Wielkiej schizmy zachodniej. W jego wyniku papieżem został Eugeniusz IV.

Sytuacja w Kościele w chwili śmierci Marcina V[edytuj | edytuj kod]

Papież Marcin V, wybrany na konklawe podczas Soboru w Konstancji, zmarł 20 lutego 1431 roku. Podstawowym celem jego pontyfikatu było przywrócenie papiestwu autorytetu zachwianego w okresie tzw. niewoli awiniońskiej i Wielkiej schizmy zachodniej. Choć przestrzegał większości zobowiązań podjętych na Soborze w Konstancji (m.in. na 1431 rok zwołał kolejny sobór do Bazylei), jednak zdecydowanie przeciwstawiał się tezom koncyliarystów o wyższości soboru nad papieżem i bronił prymatu następcy św. Piotra w Kościele[1].

Kolegium Kardynalskie, będące najbardziej uprzywilejowaną korporacją w Kościele, obawiało się ruchu koncyliarnego bodaj jeszcze bardziej niż sam papież. Już w Konstancji podważano przywileje kardynalskie np. ich wyłączność na wybieranie papieży. Z tego powodu większość kardynałów z niepokojem oczekiwała otwarcia obrad soboru bazylejskiego. Z drugiej strony Święte Kolegium walczyło także o większe uprawnienia do kontrolowania poczynań papieża i na tym tle dochodziło do konfliktu z Marcinem V, który bronił swoich uprawnień w sposób bardzo zdecydowany. Kardynałowie zgromadzeni na konklawe po jego śmierci chcieli wybrać człowieka, który z jednej strony będzie ostro sprzeciwiał się tendencjom koncyliarnym, a z drugiej będzie bardziej uległy wobec Kolegium Kardynalskiego[1].

Lista uczestników[edytuj | edytuj kod]

Święte Kolegium liczyło 22 członków, jednak aż czterech z nich nie było uznawanych za elektorów, gdyż do chwili śmierci Marcina nie otrzymali jeszcze insygniów kardynalskich. Spośród pozostałych osiemnastu kardynałów w konklawe wzięło udział czternastu[2]:

Sobór w Konstancji uznał ważność nominacji kardynalskich wszystkich trzech obediencji okresu schizmy. Siedmiu elektorów było nominatami Marcina V, trzech – pizańskiego antypapieża Jana XXIII (Panciera, Castiglione i Conti), dwóch – rzymskiego papieża Grzegorza XII (Correr i Condulmer), a po jednym – rzymskiego papieża Innocentego VII (Orsini) i awiniońskiego antypapieża Benedykta XIII (Carillo).

Nieobecni[edytuj | edytuj kod]

Czterech elektorów nie było obecnych w Rzymie:

Kardynał Pierre de Foix został mianowany przez antypapieża Jana XXIII, pozostali byli nominatami Marcina V.

Kardynałowie bez uprawnień elektorskich[edytuj | edytuj kod]

Czterech kardynałów nominowanych przez Marcina V nie było uznawanych za pełnoprawnych członków Świętego Kolegium z uwagi na brak dopełnienia wszystkich obrzędów związanych z ich nominacją. Niedopuszczenie kardynała Domenico Capranici było jednak naruszeniem rozporządzenia Marcina V z 24 maja 1426, w którym nakazał dopuszczenie go do udziału w konklawe bez względu na to, czy jego nominacja zostanie upubliczniona do tego czasu[1][4]:

  • Domingo Ram CanReg; Kardynał z Léridy[3] (24 maja 1426) – kardynał prezbiter Ss. Giovanni e Paolo; administrator diecezji Léridy
  • Juan Casanova OP; Kardynał S. Sisto[3] (8 listopada 1430) – kardynał prezbiter S. Sisto; administrator diecezji Elne
  • Guillaume Ragenel de Montfort (8 listopada 1430) – kardynał prezbiter bez tytułu; biskup Saint-Malo
  • Domenico Capranica; Kardynał z Fermo[3] (24 maja 1426) – kardynał diakon S. Maria in Via Lata; administrator diecezji Fermo; gubernator Perugii i księstwa Spoleto

Wybór Eugeniusza IV[edytuj | edytuj kod]

Rozpoczęte wieczorem 1 marca w kościele S. Maria sopra Minerva konklawe okazało się jednym z najkrótszych w historii. 2 marca kardynałowie podpisali kapitulację wyborczą, która ograniczała prerogatywy elekta na rzecz Świętego Kolegium. Następnego dnia odbyło się głosowanie zakończone jednomyślnym wyborem kardynała Gabriela Condulmera na papieża[1][5]. Elekt przybrał imię Eugeniusza IV i 11 marca został uroczyście koronowany przez protodiakona Alfonso Carillo[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Papal elections in the Fifteenth Century. The election of Pope Eugenius IV (1431). By Francis A. Burkle-Young
  2. ↑ Lista uczestników zrekonstruowana w oparciu o podpisy na kapitulacji wyborczej podpisanej na tym konklawe. Annales Ecclesiastici, vol. 28, s. 90
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Od XIV do XVI wieku (a sporadycznie nawet i jeszcze później) rozpowszechniony był zwyczaj nazywania kardynałów (nawet w oficjalnych dokumentach) nie według ich imion i nazwisk, lecz według pseudonimów nawiązujących najczęściej do miejsca pochodzenia, diecezji lub kościoła tytularnego danego kardynała.
  4. ↑ To samo dotyczyło też kardynała Domingo Rama, który jednak przebywał wówczas w Hiszpanii, w związku z czym kwestia jego uczestnictwa w konklawe w ogóle się nie pojawiła.
  5. ↑ Mandell Creighton: A History of the Papacy from the Great Schism to the Sack of Rome (1909), s. 165.
  6. ↑ Sede Vacante 1431
Papieskie elekcje i konklawe
XI wiek
XII wiek
XIII wiek
XIV wiek
XV wiek
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konklawe_1431&oldid=70782749”