Miðvágur
 Miðvágur od strony parku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Terytorium zależne | |
| Region | |
| Gmina | |
| Data założenia | |
| Populacja (I 2015) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy | FO-370 |
Położenie na mapie Wysp Owczych  | |
 62°03′04″N 7°11′38″W/62,051111 -7,193889 | |
| Strona internetowa | |
Miðvágur (wym. [miːvɔavuɹ], duń. Midvåg) – miejscowość na Wyspach Owczych, terytorium zależnym Królestwa Danii, położonym na Morzu Norweskim. 1 stycznia 2010 roku Miðvágur zamieszkiwały 1063 osoby[3]. Miejscowość stanowi centrum administracyjne leżącej w regionie Vágar, gminie Vága kommuna, utworzonej w wyniku połączenia Miðvágs kommuna oraz Sandavágs kommuna w roku 2009[4].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości pochodzi od farerskich słów miður – „w środku” i vágur – „zatoka”[5].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość Miðvágur jest położona w południowo-wschodniej części wyspy Vágar. Od strony północnej względem miejscowości znajduje się wzniesienie, którego kulminacją jest szczyt Reynsatindur (676 m n.p.m.), na południu zaś dwa wzniesienia, Ravnsfjall (269 m n.p.m.) i Ritubergsnøva (376 m n.p.m.), odgradzają miejscowość od Oceanu Atlantyckiego. Na zachodzie od miejscowości znajduje się jezioro Sørvágsvatn, zwane przez mieszkańców Miðvágur, Leitisvatn[6]. Na wschodzie miejscowość przylega do zatoki, wpadającej następnie do Oceanu Atlantyckiego. Na południowym wschodzie od miejscowości znajduje się charakterystyczna skała, zwana Trøllkonufingur (Palec Wiedźmy).
Klimat[edytuj | edytuj kod]
Podobnie, jak na całych Wyspach Owczych, klimat w Miðvágur można określić, jako klimat umiarkowany, chłodny w odmianie morskiej. Zimy są więc stosunkowo łagodne, a temperatura w niżej położonych miejscach rzadko spada poniżej 0°C, natomiast lata są chłodne z maksymalnymi temperaturami oscylującymi w pobliżu +20 °C[7]. Archipelag ten charakteryzują także wysokie sumy opadów[7].
Informacje ogólne[edytuj | edytuj kod]
Populacja[edytuj | edytuj kod]
W roku 2010, w Miðvágur mieszkały 1063 osoby[3]. Jest to największa miejscowość na wyspie Vágar. Większość ludności stanowią Farerczycy, rdzenni mieszkańcy Wysp Owczych. Już w połowie lat 80. XX wieku liczba ludności w Miðvágur wynosiła 1023 osoby i następował jej wzrost[8]. W roku 1990 osiągnęła kulminację (1 042 ludzi[8]) i od tamtej pory, za sprawą kryzysu ekonomicznego na Wyspach Owczych i masową emigracja do Danii, zaczęła spadać. Najmniej ludzi zamieszkiwało tam w 2000 roku, kiedy populacja wyniosła 907 osób[8]. Od tamtej pory liczba ludności stale rośnie, w roku 2004 ponownie przekroczyła 1000 (1 018[8]).
Stosunek kobiet do mężczyzn wynosi obecnie 511: 552, co sprawia, że wskaźnik feminizacji wynosi około 92,6[3]. Jest on nieco wyższy od średniej całego archipelagu (92,2[3]). Wiekowo społeczeństwa nie można określić, jako młode, nie jest ono jednak także stare. Ludzie w wieku do 20 roku życia stanowią 29,1% społeczeństwa, między dwudziestką a czterdziestką 24,9%, między czterdziestką a sześćdziesiątką 25,6%, a starsi 20,4%[3]. W roku 2009 przyrost naturalny w Miðvágur wynosił -1,9‰[9].
Według danych Urzędu Statystycznego (I 2015 r.) jest ósmą co do wielkości miejscowością Wysp Owczych.
Źródło: [2]
Transport[edytuj | edytuj kod]
W Miðvágur nie ma przystani promowej, ani lądowiska dla helikopterów. Najbliższe lądowisko znajduje się na lotnisku Vágar[10]. Jedynym państwowym środkiem transportu jest autobus kursujący na linii nr 300 pomiędzy stolicą Wysp Owczych, Tórshavn a lotniskiem w Sørvágur[11]. Pokonuje on następującą trasę: Tórshavn-Kollafjørður-Sandavágur-Miðvágur-Port lotniczy Vágar-Sørvágur[11].
Sport[edytuj | edytuj kod]
Jednym z dwóch najpopularniejszych sportów na Wyspach Owczych jest piłka nożna[6]. W miejscowości funkcjonuje amatorski klub piłkarski MB Miðvágur, założony w 21 stycznia 1905 roku[12]. Obecnie klub ten występuje w trzeciej lidze nie odnosząc, nawet, jak na farerskie warunki, dużych sukcesów. W 1993 klub połączył się, tworząc, razem ze słabszym SÍF Sandavágur FS Vágar, ten jednak rozpadł się w 2004 i MB Miðvágur postanowił dalej występować samodzielnie. W miejscowości znajduje się także siedziba drugoligowego 07 Vestur[12], jednak swoje mecze rozgrywa on na stadionie Á Dungasandi w Sørvàgur[13].
Prócz tego znajdują się tam następujące kluby: Bogaskjótifelagið VágaSkot (łucznictwo, zał. 12 października 2004), Ítróttarfelagið FRÆLSI (lekkoatletyka, zał. 3 marca 2004), Miðvágs Badmintonfelag (badminton, zał. 10 października 1963), Miðvágs Kappróðrarfelag (wioślarstwo, zał. 21 kwietnia 1956) oraz Vága Ríðingarfelag (jeździectwo, zał. ?)[12]. Prócz tego istnieje tam także klub szachowy Miðvágs Talvfelag.
Historia i turystyka[edytuj | edytuj kod]
 |
.JPG) |
Miejscowość Miðvágur założono w 2. połowie XIV wieku[1]. Znajduje się tam jeden z najstarszych budynków na Wyspach Owczych, zamieszkany od średniowiecza Kálvalíð[14]. Obecnie miejsce to jest przekształcone w muzeum[14]. W Miðvágur, o czym świadczą wykopaliska, odbywała się wikińska rada, zwana Várting.
W roku 1899 złapano tam największą, jak dotąd na Wyspach Owczych, liczbę wielorybów (1300)[15].
1 lipca 1903 roku otwarto tam urząd pocztowy[16], pierwszy taki obiekt na wyspie Vágar. Obecnie jest on własnością Vága Dansifelag, lokalnego związku tańca ludowego, który chciał stworzyć tam muzeum poświęcone pisarzowi, urodzonemu w ówczesnym budynku poczty – Mikkjalowi Dánialssonowi á Ryggi[16]. W 1934 roku syn pierwszego właściciela przeniósł urząd do własnego domu[16]. Budynek ten był siedzibą poczty do 1970, goszcząc też w międzyczasie bank[16]. Kolejna urzędniczka kupiła dom w roku 1969 i rok później przeniosła tam urząd[16]. W roku 1983 kupiła dom, który w latach 1914-1982 był lokalnym gabinetem lekarskim, i tam przeniosła pocztę[16]. Ostatnia zmiana w lokalizacji urzędu zaszła w 1996, kiedy zarząd Poczty Wysp Owczych zdecydował się na wykupienie od Føroya Bank dawnego budynku Sjóvinnubank, nad którym ten pierwszy przejął kontrolę. Od tamtego czasu to właśnie w tamtym budynku znajduje się urząd pocztowy, w którym na stałe zatrudnionych jest 2 pracowników[16].
W roku 1915 została utworzona gmina Miðvágs kommuna[17]. Wcześniej jej tereny wchodziły w skład Vága Prestagjalds kommuna (1872-1911) i Vága kommuna (1911–1915)[17]. Miðvágur był centrum administracyjnym gminy o tożsamej nazwie z nazwą miejscowości, a obecnie, po zmianie dokonanej 1 stycznia 2009 jest siedzibą władz nowej Vága kommuna[4][17]. Obszar obecnej Vága kommuna nie jest tożsamy z obszarem, jaki zajmowała ona w latach 1911–1915, kiedy zajmowała obszar całej wyspy Vágar[17].
11 lipca 1980 roku rozpoczęto nasadzenia w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Viðarlundin á Tungu, park o wielkości 11 780 m²[18][19]. Teren ten znajduje się w pobliżu lokalnego kościoła, częściowo (190 m²[18]) zajmuje teren dawnego cmentarza. Parki takie tworzone są na archipelagu, ponieważ brak jest tam naturalnego zalesienia[6]. Często zdarza się, że drzewa, na skutek silnych wiatrów, są niszczone, przez co trudno się tam utrzymać wysokiej roślinności[6]. Kościół, przy którym znajduje się park został zbudowany 28 września 1952 roku[20].
Odbywa się tam także, na przemian z Sandavágur, Sørvágur i Vestmanna festiwal Vestanstevna, na początku lipca[15].
W Miðvágur znajdują się 2 szkoły[16].
Urodzeni i mieszkający w Miðvágur[edytuj | edytuj kod]
 |
- Benita Broberg (ur. 1667 w Thorshavn, zm. 17 lutego 1752) – prawdopodobnie najbardziej znana kobieta w historii Wysp Owczych, jej postać była inspiracją dla dwóch książek: Beinta (1927) Hansa Andriasa Djurhuusa i Barbara (1939) Jørgena-Frantza Jacobsena, jak również filmu fabularnego Barbara (1997) w reżyserii Nilsa Malmrosa. Uważa się, że kobieta ta była odpowiedzialna za śmierć swoich dwóch mężów i szaleństwo trzeciego[21]. Jej trze mąż stracił urząd wikariusza w parafii w Miðvágur i do końca żyła w biedzie[21]. Miała trzy córki i jednego syna[21]
- Jens Christian Svabo (ur. 1746, zm. 14 lutego 1824 w Tórshavn) – lingwista i etnograf. Uczył się w Danii do roku 1800, a po powrocie zamieszkał w Tórshavn u rodziny Pætursarstovu, gdzie na poddaszu, w 1928 roku znaleziono część jego notatek. Svabo był jednym z prekursorów pisanego języka farerskiego. Napisał jeden z pierwszych słowników tego języka. Interesował się też muzyką farerską i celtycką. W ich nurcie napisał kilka utworów
- Greta Svabo Bech (ur. w grudniu 1987 r. w Thorshavn) – wokalistka i autorka tekstów piosenek nominowana w 2012 roku do nagrody Grammy[22]
- Mikkjal á Ryggi (ur. 17 października 1879, zm. 20 października 1956 w Tórshavn) – nauczyciel, poeta, polityk. Długoletni burmistrz gminy Miðvágs kommuna, parlamentarzysta, a także gubernator regionu Vágar[23]. Opowiadał się za niepodległością Wysp Owczych. Przez większą część życia mieszkał w Gásadalur[23]. Przyczyną jego śmierci była gruźlica
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kári Thorsteinsson: Hvussu gomul er bygdin. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
- ↑ a b Urząd Statystyczny Wysp Owczych
- ↑ a b c d e Population by gender, age, year and village/city. 2010. [dostęp 2010-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-25)]. (ang. • far.).[martwy link]
- ↑ a b Árni Joensen: Nú eru 30 kommunur. 2009-01-01. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
- ↑ Rolf Guttesen, Miðvágur [online], Den Store Danske, 1 października 2012 [dostęp 2023-07-23] (duń.).
- ↑ a b c d Marcin Jakubowski, Marek Loos: Przewodnik turystyczny: Wyspy Owcze. Wyd. 1. Szczecin: PCIT Tramp, 2003. ISBN 83-913526-3-3. OCLC 69543719. [dostęp 2010-05-23]. (pol.).
- ↑ a b Dane klimatyczne dla Wysp Owczych. [dostęp 2010-05-23]. (ang. • far.).
- ↑ a b c d Population 1. January by village/city, gender and year. [dostęp 2010-05-23]. (ang. • far.).
- ↑ IB01031 Population by sex, age and village/city (1985M01-2023M09) [online], Statbank [dostęp 2023-10-20] (ang.).
- ↑ Loty helikopterów na stronie Strandfaraskip Landsins. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
- ↑ a b 300 Tórshavn – Airport – Sørvágur. ssl.fo. [dostęp 2016-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-15)]. (ang.).
- ↑ a b c Lista klubów sportowych na Vágar (Vágoy) na stronie Farerskiej Federacji Sportowej. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
- ↑ Mecz 07 Vestur – TB Tvøroyri (01.05.2010) na stronie FaroeSoccer.com. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
- ↑ a b STAMPSHEET VÁGAR – Miðvágur. 2005-05-28. [dostęp 2010-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)]. (ang. • duń. • far. • fr. • niem.).
- ↑ a b Jón Fossá: Strona Miðvágur na FaroeIslands.dk. 2006. [dostęp 2010-05-23]. (ang. • duń. • wł.).
- ↑ a b c d e f g h The Post Office in Miðvágur. marzec 1998. [dostęp 2010-05-23]. (ang.).[martwy link]
- ↑ a b c d Kommunufrágreiðingar. W: Frágreiðing um kommunur: Nýggj kommunal skipan í Føroyum. T. 1. Cz. 2. Rząd Wysp Owczych, czerwiec 1998, s. 298. ISBN 99918-3-044-8. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
- ↑ a b Eyðun Elttør: Uppskot til løgtingslóg um viðarvøkstur og frílendisrøkt. T. 2. Løgting, marzec 2003. (far.).
- ↑ Andrias Højgaard: Træplanting í Føroyum í eina øld. Tórshavn: 1989. (far.).
- ↑ J. P. Gregoriussen: Kościół w Miðvágur na stronie Farerskiego Kościoła Narodowego. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
- ↑ a b c ref>Lena Nolsøe: Broberg, Bente Christine (Beinta). [dostęp 2010-05-23]. (duń.).
- ↑ Greta Svabo Bech. ethnicelebs.com. [dostęp 2015-05-17]. (ang.).
- ↑ a b Løgtingið 150 – Hátíðarrit. Wyd. 1. T. 2. 2002, s. 345. [dostęp 2010-05-23]. (far.).
