Graniczna Placówka Kontrolna Lubycza

GPK Lubycza
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

listopad 1945

Rozformowanie

czerwiec 1956

Tradycje
Rodowód

PPK Lubycza

Kontynuacja

GPK Hrebenne

Organizacja
Dyslokacja

Lubycza Królewska

Formacja

Wojska Ochrony Pogranicza

Podległość

7 Oddział OP
13 Brygada OP

Graniczna Placówka Kontrolna Lubycza – zlikwidowany pododdział Wojsk Ochrony Pogranicza wykonujący kontrolę graniczną osób, towarów i środków transportu bezpośrednio przejściach granicznych na granicy z ZSRR.

Formowanie i zmiany organizacyjne[edytuj | edytuj kod]

W październiku 1945 Naczelny Dowódca WP nakazywał sformować na granicy państwowej 51 przejściowych punktów kontrolnych[a] w tym na granicy polsko-radzieckiej, utworzono Przejściowy Punkt Kontrolny Lubycza (PPK Lubycza) – drogowy III kategorii[1] o etacie nr 8/12[2] w strukturach 7. Oddziału Ochrony Ppgranicza w Lublinie[3]. Obsada PPK miała składać się z 10 żołnierzy i 1 pracownika cywilnego[4]. Przewidziany termin na 1 listopada 1945 nie został dotrzymany, dopiero do końca listopada 1945 zdołano go zorganizować o niepełnej obsadzie etatowej[5].

W 1947 przemianowano przejściowe punkty kontrolne (PPK) na graniczne placówki kontrolne (GPK)[1].

W związku z kolejną reorganizacją Wojsk Ochrony Pogranicza w 1948 funkcjonowała już jako Graniczna Placówka Kontrolna Ochrony Pogranicza nr 31 Lubycza (GPK OP Lubycza) (kolejowo–drogowa)[1] w strukturach 13. Brygady Ochrony Pogranicza w Chełmie[6].

Reorganizacja, jaką przechodziły Wojska Ochrony Pogranicza w czerwcu 1956, doprowadziły do likwidacji 23 Brygady i podległych jej pododdziałów w tym Graniczna Placówka Kontrolna Lubycza. W miejsce zniesionej jednostki utworzono dwie samodzielne: Grupę Manewrową Wojsk Ochrony Pogranicza Tomaszów (Chełm) Lubelski i Samodzielny Oddział Zwiadowczy WOP Chełm, a na bazie GPK Lubycza została utworzona Graniczna Placówka Kontrolna Hrebenne (GPK Hrebenne) – kolejowa z miejscem dyslokacji w Hrebennem [7].

Ochrona granicy[edytuj | edytuj kod]

Podległe przejścia graniczne[edytuj | edytuj kod]

Stan z 1 grudnia 1945[5]
Stan z 1948[1]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Rozkaz nr 0304/Org. ND WP z dnia 28.10.1945 dot. sformowania przejściowych punktów kontrolnych.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Grzegorz Zaremba. Przyczyny reorganizacji WOP w latach 1946–1948. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia”. 3/08, s. 99, 2008. Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej w Koszalinie. (pol.). 
  2. ASGran., sygn. 217/32 ↓.
  3. Nadbużańska Brygada WOP. [w:] Muzeum Polskich Formacji Granicznych im. Władysława Raginisa [on-line]. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-11-18]. (pol.).
  4. Dominiczak 1985 ↓, s. 47.
  5. a b Studia z Dziejów Wojskowości. W: Jerzy Prochowicz: Powstanie Wojsk Ochrony Pogranicza wrzesień–grudzień 1945 r.. T. V. Piotrków Trybunalski: 2016, s. 236. ISSN 2299-3916. (pol.).
  6. Wykaz dyslokacyjny pododdziałów WOP ↓, s. 8.
  7. Jackiewicz 1998 ↓, s. 105.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
  • Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
  • Archiwum Straży Granicznej, zespół DWOP, sygn. 217/32, k. 56–60. Wykaz przejściowych punktów kontrolnych. Pismo z 9.11.1945.
  • Wykaz dyslokacyjny pododdziałów Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1948–1956, Szczecin, Archiwum Straży Granicznej.