Dwór w Strachocinie
 nr rej. A-310 z 16.05.1994[1] | |
 Park dworski (2014) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Pierwszy właściciel | Bobolowie |
| Kolejni właściciele | Giebułtowscy, Morzowie, Dydyńscy |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Sanok  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
| 49,60335°N 22,09587°E/49,603350 22,095870 | |
Dwór w Strachocinie – zabytkowy dwór w Strachocinie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwotnie na przełomie XVI i XVII wieku wieś dzierżawiła rodzina Bobolów, którzy mieszkali w miejscowym dworku (obecny teren pod nazwą „Bobolówka”), w 1591 w Strachocinie urodził się późniejszy święty i Patron Polski Andrzej Bobola[2].
W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej Strachocina byli spadkobiercy Giebułtowskiego i rodzeństwo Laskowskich[3], w tym Florian Giebułtowski[4] W latach 60. jako właścicielka dóbr tabularnych figurowała Sabina Morsé (1812-1901)[5], następnie w latach 70. jej mąż Wincenty (1809-1812)[6][7][8][9][10][11]. Ich córkami były Teofila (ur. 1846, żona Franciszka Gniewosza) i Zofia (ur. 1844, żona Edmunda Dydyńskiego, matka Kazimiery Dydyńskiej)[8][12]. Po śmierci Wincentego Morze dziedzicem została jego córka z mężem Edmundem Dydyńskim (1837-1883)[11]. Potem w połowie lat 80. wieś posiadali Zofia Dydyńska i spadkobiercy[13]. Na początku ostatniej dekady XIX wieku właścicielkami tabularnymi dóbr we wsi były Helena, Kazimiera i Zofia Dydyńskie[14][15], według stanu z 1897 jako właścicielka figurowała Helena Dydyńska[16], w 1904 jej spadkobiercy[17], a w 1905 Zofia i Kazimierz Dydyńscy[18] (posiadali wtedy we wsi obszar 330,7 ha[19]). Według stanu z 1911 właścicielkami tabularnymi były Niedźwiedzka i Zofia Dydyńska, posiadające 321 ha[20]. W drugiej dekadzie XX wieku właścicielką była Kazimiera Dydyńska[21][22]. Po jej śmierci w 1947, formalnym spadkobiercą był usynowiony przez nią Jerzy Pajączkowski-Dydyński (1894-2005)[23], który przebywał tam przed 1939, a ponownie odwiedził to miejsce w 1991 roku, starając się jednocześnie o odzyskanie majątku[24].
Budynek dworski został zniszczony[25]. Zachował się jedynie park dworski wraz z aleją ze starodrzewia[25][26], który stanowi obiekt zabytkowy[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 143 [dostęp 2016-09-24].
- ↑ Strachocina. strachocina.przemyska.pl. [dostęp 2016-09-24].
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 209.
- ↑ Zestawienie dzierżawców wsi królewskiej Strachocina. strachocina.przemyska.pl. [dostęp 2016-09-24].
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w Królestwie Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem. Lwów: 1868, s. 209.
- ↑ Konrad Orzechowski: Przewodnik statystyczno topograficzny i skorowidz obejmujący wszystkie miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi W.X. Krakowskiem i X. Bukowinie, według najświeższych skazówek urzędowych. Kraków: 1872, s. 79.
- ↑ Ważniejsze wydarzenia parafii. strachocina.przemyska.pl. [dostęp 2016-09-24].
- ↑ a b Tomasz Adamiak: Strachocina. Zarys dziejów parafii. Strachocina: 2001, s. 59.
- ↑ Strachocina. Historia. noclegicisna.pl. [dostęp 2016-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-03)].
- ↑ Piotrowscy ze Strachociny w Ziemi Sanockiej. Rozdział I: Gniazdo rodzinne Piotrowskich - Strachocina. 3. Trudne wieki XVII - XIX. piotrowscy2006.republika.pl. [dostęp 2016-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
- ↑ a b Moja „Kronika” – Stanisław Berbeć-Piotrowski. Kronika wydarzeń. Rok 1883. piotrowscy-ze-strachociny.pl. [dostęp 2021-04-12].
- ↑ Tomasz Adamiak: Strachocina. Zarys dziejów parafii. Strachocina: 2001, s. 66, 119.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielk. Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Złoczów: 1886, s. 186.
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 200.
- ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 264, s. 10, 19 listopada 1893.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księs. Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1897, s. 183.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1904, s. 169.
- ↑ Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z W. Ks. Krakowskiem. Kraków: 1905, s. 146.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
- ↑ Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 18.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1914, s. 159.
- ↑ Jan Bigo: Najnowszy skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkiem Księstwie Krakowskiem i Księstwie Bukowińskiem z uwzględnieniem wszystkich dotąd zaszłych zmian terytoryalnych kraju. Lwów: 1918, s. 159.
- ↑ Piotrowscy ze Strachociny w Ziemi Sanockiej. strachocina.przemyska.pl. [dostęp 2016-09-24].
- ↑ Marta Jankowska. Spadkobierca. „Tygodnik Sanocki”, s. 11, Nr 12 (44) z 25 marca 1992.
- ↑ a b Ewa Śnieżyńska-Stolot, Franciszek Stolot: Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. I: Województwo krośnieńskie (zeszyt 2: Lesko, Sanok, Ustrzyki Dolne i okolice). Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1982, s. 122. ISBN 83-221-0158-9.
- ↑ Bartosz Podubny: Gminny program opieki nad zabytkami gminy Sanok na lata 2015–2018. edziennik.rzeszow.uw.gov.pl. s. 44. [dostęp 2016-10-21].