7 Pułk Piechoty Legionów

7 Pułk Piechoty Legionów
Ilustracja
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1 maja 1918

Rozformowanie

1939

Nazwa wyróżniająca

Legionów

Tradycje
Święto

22 września

Nadanie sztandaru

1921

Rodowód

7 Pułk Piechoty
1 Pułk Piechoty Polskiej Siły Zbrojnej

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Karol Udałowski

Ostatni

płk Władysław Muzyka

Działania zbrojne
wojna polsko-bolszewicka
bitwa pod Kubliczami (18–19 V 1920)
kontruderzenie znad Wieprza (16–26 VIII 1920)
bitwa pod Żabinką (26 VIII 1920)
bitwa nad Niemnem (20–26 IX 1920)
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Ostrów Mazowiecka
Chełm

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

3 Dywizja Piechoty Legionów

7 Pułk Piechoty Legionów (7 pp Leg.) – oddział piechoty Polskiej Siły Zbrojnej oraz Wojska Polskiego II RP.

Formowanie[edytuj | edytuj kod]

Od lata 1917 r. do wiosny 1918 roku trwały w garnizonach Polskiej Siły Zbrojnej w Ostrowi Mazowieckiej i Zegrzu prace organizacyjne i szkolenie, które doprowadziły do sformowania w dniu 1 maja 1918 roku 1 pułku piechoty. Pułk składał się z trzech batalionów oraz z kompanii karabinów maszynowych, przy czym 12 kompania (garnizonowa) pełniła służbę asystencyjną w Warszawie. W listopadzie 1918 roku 1 pułk piechoty wziął udział w rozbrojeniu oddziałów niemieckich w Warszawie, Ostrowi Mazowieckiej i Małkini[1].

W związku z odtworzeniem pułków legionowych, 1 pułk piechoty, jako faktycznie młodszy, został na początku lutego 1919 roku przemianowany na 7 pułk piechoty Legionów[2]. W grudniu 1919 batalion zapasowy pułku stacjonował w Chełmie[3].

Pułk w walce o granice[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Bitwa pod Kubliczami.

Mapy walk pułku[edytuj | edytuj kod]

Kawalerowie Virtuti Militari[edytuj | edytuj kod]

Order Virtuti Militari
Order Virtuti Militari
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari za wojnę 1918-1920[4]
st. sierż. Józef Balcerzak kpt. Józef Zończyk Bohusz st. sierż. Szczepan Boksa
sierż. Gustaw Boliński kpr. Tomasz Brzozowski por. Zygmunt Cwenarski
kpt. Witold Czachowski st. szer. Władysław Czwarnowski kpt. dr Bronisław Daniec
kpt. Bronisław Dorobczyński st. sierż. Józef Fink sierż. Andrzej Franczyk
st. sierż. Kazimierz Głowacki nr 68[5][6] sierż. Jan Górniak por. Paweł Hajduk
por. Tadeusz Jakubowski sierż. Stanisław Karpała kpt. Kazimierz Kominkowski
kpr. Wiktor Koczwarski ppor. Stanisław Kosiński mjr Michał Kostmanowicz
kpt. Jerzy Oskierka-Kramarczyk sierż. Franciszek Król ppłk Zdzisław Maćkowski
por. Ferdynand Markiewicz st. sierż. Bolesław Marzec ppor. Jan Mączyński
kpt. Jan Michnowicz sierż. Bazyli Mik kpt. Seweryn Monasterski
kpt. Jan Niemiec-Moroński por. Kazimierz Pruszkowski kpr. Władysław Pyra
plut. Henryk Schmalenberg por. Bronisław Sikorski chor. Stanisław Smolarek
plut. Stanisław Sosnowski st. sierż. Józef Stanecki por. Adolf Staszkiewicz
st. sierż. Stefan Stępień st. szer. Jan Sułowski st. sierż. Franciszek Tomczak
kpt. Józef Warchałowski st. szer. Wacław Woroniecki por. Stefan Zając
por. Marcin Zalewski mjr Jan Zientarski

Pułk w okresie pokoju[edytuj | edytuj kod]

W okresie międzywojennym 7 pułk piechoty Legionów stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr II[7] w garnizonie Chełm[8]. Wchodził w skład 3 Dywizji Piechoty Legionów[7].

19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 22 września jako datę święta pułkowego[9]. Święto pułku obchodzono „w rocznicę największego zwycięskiego boju pod Brzostowicą Wielką[10].

W 1930 roku, po wprowadzeniu nowej organizacji piechoty na stopie pokojowej, pułk szkolił rekrutów dla potrzeb 3 Batalionu Strzelców w Rembertowie[11].

24 września 1933 roku, w obecności Prezydenta RP Ignacego Mościckiego i generała dywizji Sławoj Składkowskiego, poświęcono Pomnik Poległych Żołnierzy 7 pp Leg. w wojnach o granice z lat 1918–1920.

8 czerwca 1939 roku w Warszawie odbył się Walny Zjazd Delegatów Koła Żołnierzy VI batalionu I Brygady Legionów Polskich. Obrady obywały się w Oficerskim Kasynie Garnizonowym. Obradom przewodniczył komendant koła, generał dywizji Tadeusz Piskor. W trakcie obrad przyjęto między innymi następujący wniosek: „na rozkaz Komendanta Józefa Piłsudskiego w maju 1915 został utworzony w Pierwszej Brygadzie z V i VI batalionów 7 pp, którego spadkobiercą bojowych tradycji jest obecny chełmski pp Leg. Armii Polskiej. Dla podkreślenia łączności ideowej VI baonu z chełmskim pp Leg. Walny Zjazd Delegatów Koła Żołnierzy VI batalionu I Brygady Leg. Pol. postanawia ufundować ze składek członków Koła sztandar dla chełmskiego pp Leg. Wykonanie niniejszej uchwały Zjazd powierza Komendzie Koła (...) Obecny na zjeździe dowódca chełmskiego pp Leg. prosił w imieniu pułku gen. Piskora o zgodę na nazwanie koszar pułku imieniem generała Piskora”[12].

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[13][a]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne
dowódca pułku płk Władysław Muzyka
I zastępca dowódcy pułku ppłk Stanisław Jan Gumowski
adiutant kpt. Leon Alfred Karczewski
starszy lekarz kpt. lek. Marcin Maksymczuk
młodszy lekarz ppor. lek. Witold Zawidzki
II zastępca dowódcy pułku (kwatermistrz) mjr Władysław II Sochacki
oficer mobilizacyjny kpt. adm. (piech.) Zygmunt Matras
zastępca oficera mobilizacyjnego kpt. Jan Lekan
oficer administracyjno-materiałowy kpt. adm. (piech.) Józef II Dobija
oficer gospodarczy kpt. int. Wojciech II Widlarz
oficer żywnościowy chor. Józef Czyż
oficer taborowy[b] kpt. tab. Mikołaj Sukniewicz
kapelmistrz vacat
dowódca plutonu łączności por. Michał Bolesław Woźniak
dowódca plutonu artylerii piechoty por. art. Andrzej Czerenkow
dowódca plutonu pionierów por. Stanisław Smyk
dowódca plutonu przeciwpancernego por. Bolesław Maliszewski
dowódca oddziału zwiadu por. Lotar Gerard Dolega
I batalion
dowódca batalionu mjr Roman Stefan Grabiński
dowódca 1 kompanii kpt. Bolesław Marzec
dowódca plutonu por. Feliks Kowalczuk
dowódca 2 kompanii kpt. Gustaw Andrzej Cichocki
dowódca plutonu ppor. Zbigniew Tytus Halardziński
dowódca 3 kompanii por. Tadeusz Dziedzic
dowódca plutonu ppor. Józef Czarnocki
dowódca 1 kompanii km por. Stanisław Jan Lempert
dowódca plutonu ppor. Kazimierz Bełdowicz
dowódca plutonu ppor. Edwin Stelmaszewski
II batalion
dowódca batalionu mjr Ignacy Karandyszowski
dowódca 4 kompanii por. Jan Robert Adamski
dowódca plutonu ppor. Czesław Wereszko
dowódca 5 kompanii kpt. Adam Węgrzyniak
dowódca plutonu por. Kazimierz Korowaj
dowódca plutonu ppor. Agenor Jacek Walusiński
dowódca 6 kompanii por. Jan Marszałek
dowódca plutonu ppor. Wiktor Lipski
dowódca 2 kompanii km kpt. Wacław Stanisław Brożek
dowódca plutonu por. Mieczysław Barszczyński
dowódca plutonu ppor. Jerzy Zdzisław Lipniacki
III batalion
dowódca batalionu mjr Jan Marian Adamski
dowódca 7 kompanii kpt. Stanisław Babiarz
dowódca plutonu por. Zenon Starewicz
dowódca plutonu ppor. Alfons Wojciech Wnuk
dowódca 8 kompanii kpt. Franciszek Teodor Jarocki
dowódca plutonu por. Ignacy Zarobkiewicz
dowódca 9 kompanii kpt. Roman Hospodarewski
dowódca plutonu por. Jan Kolenda
dowódca plutonu ppor. Stanisław Sędziak
dowódca 3 kompanii km por. Aleksander Białas
dowódca plutonu por. Zygmunt Leopold Lehowitz
na kursie ppor. Jan Krysiak
7 obwód przysposobienia wojskowego Chełm (przy 7 pp Leg.)[15]
kmdt obwodowy PW kpt. adm. (piech.) Józef Dubiński[c]
kmdt powiatowy PW Chełm por. piech. Antoni Józef Pawlus[d]
kmdt powiatowy PW Luboml por. kontr. piech. Władysław Orlik[e]
zastępca kmdta PW Luboml ppor. kontr. piech. Eugeniusz Eckiert
kmdt powiatowy PW Krasnystaw kpt. adm. (piech.) Jan Cywicki

Pułk w kampanii wrześniowej[edytuj | edytuj kod]

Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[16]
Stanowisko Stopień, imię i nazwisko
Dowództwo
dowódca pułku płk piech. Władysław Muzyka
I adiutant kpt. Adam Węgrzyniak
II adiutant por. rez. Wacław Englert
oficer informacyjny NN
oficer łączności kpt. Władysław Panicz
kwatermistrz mjr Jan Sochacki
oficer płatnik por. rez. Antoni Budny
oficer żywnościowy chor. Józef Czyż
naczelny lekarz kpt. rez. lek. dr Wiktor Maleszewski
kapelan ks. kpl. rez. Stanisław Syper
dowódca kompanii gospodarczej ppor. rez. Henryk Jędrzejewski
I batalion
dowódca batalionu mjr Roman Grabiński †23 IX Antoniówka
adiutant batalionu ppor. rez. Roman Dymel
dowódca 1 kompanii strzeleckiej kpt. Bolesław Marzec
dowódca I plutonu ppor. rez. Wacław Matysek
dowódca 2 kompanii strzeleckiej kpt. Gustaw Cichocki
dowódca I plutonu ppor. rez. Kazimierz Berezecki
dowódca 3 kompanii strzeleckiej por. Makuch
por. Zenon Starewicz
dowódca 1 kompanii ckm por. Stanisław Lempert
ppor. rez. Antoni Iwaniec
II batalion
dowódca batalionu mjr Ignacy Karandyszowski
adiutant II batalionu ppor. rez. Józef Rachwalski
dowódca 4 kompanii strzeleckiej por. Józef Jurałomski
dowódca 5 kompanii strzeleckiej por. Kazimierz Korowaj
dowódca 6 kompanii strzeleckiej por. rez. Bronisław Łokaj
dowódca 2 kompanii ckm kpt. Wacław Brożek
III batalion
dowódca batalionu mjr Jan Adamski
adiutant III batalionu ppor. rez. Franciszek Adamczuk
dowódca 7 kompanii strzeleckiej por. Stanisław Brożek
dowódca 8 kompanii strzeleckiej por. Franciszek Jarocki
dowódca 9 kompanii strzeleckiej kpt. Roman Hospodarewski
dowódca 3 kompanii ckm por. Aleksander Białas
Pododdziały specjalne
dowódca kompanii zwiadowczej
dowódca kompanii przeciwpancernej por. Edward Maliszewski
dowódca plutonu artylerii piechoty por. Anjdrzej Czerenkow
dowódca kompanii technicznej NN
dowódca plutonu pionierów
dowódca plutonu przeciwgazowego por. Mieczysław Barszczyński

Symbole pułku[edytuj | edytuj kod]

Sztandar
 Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

22 września 1921 roku, w Podbrodziu, w rocznicę bitwy pod Brzostowicą, płk Władysław Bończa-Uzdowski w imieniu Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza wręczył dowódcy pułku chorągiew ufundowaną przez Związek Ziemian Ziemi Chełmskiej[17]. Chorągiew poświęcił ks bp Władysław Bandurski. Rodzicami chrzestnymi zostali Irena Iżycka i Wacław Rzewuski. Losy sztandaru po 1939 nie są znane[17]

Odznaka pamiątkowa

6 września 1929 roku Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 7 Pułku Piechoty Legionów[18]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt krzyża emaliowanego w kolorze granatowym. Środek wypełnia romb z orłem wojskowym II i III Brygady Legionów Polskich z 1916, w koronie zamkniętej na tle czerwonej emalii. Pola między ramionami krzyża wypełnione są numerem i inicjałami „7 PPL”. Wieloczęściowa - wykonana w srebrze lub w tombaku srebrzonym, emaliowana, łączona trzema nitami. Wykonawcą odznaki był Wiktor Gontarczyk z Warszawy[8].

Żołnierze pułku[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie 7 Pułku Piechoty Legionów.
Dowódcy pułku[f]
Zastępcy dowódcy pułku (od 1938 – I zastępca dowódcy pułku)[g]

Żołnierze 7 pułku piechoty Legionów – ofiary zbrodni katyńskiej[edytuj | edytuj kod]

Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[25] oraz Muzeum Katyńskie[26][h][i].

Nazwisko i imię stopień zawód miejsce pracy przed mobilizacją zamordowany
Zygmunt Bończa-Bończewski ppor. rez. Katyń
Borzuchowski Tadeusz ppor. rez. nauczyciel Szkoła w Szudziałowie Katyń
Freyd Aleksander kpt. rez. lekarz internista wykładowca Wolnej Wszechnicy Katyń
Jaźwierski Józef ppor. rez. nauczyciel Państwowe Pedagogium w Lublinie Katyń
Kruszyński Anatol ppor. rez. prawnik Katyń
Łaszcz Feliks[29] ppor. rez. lekarz praktyka w Mniowie Katyń
Perec Hilary[30] ppor. rez. prawnik Katyń
Piłat Franciszek ppor. rez. nauczyciel szkoła powszechna Katyń
Pobudejski Józef ppor. rez. księgowy Grodzka Izba Skarbowa w Warszawie Katyń
Przeworski Mieczysław ppor. rez. urzędnik Urząd Skarbowy w Lublinie Katyń
Bieniuta Romuald podporucznik rezerwy prawnik, mgr PZUW we Lwowie Charków
Jakubowski Lucjan porucznik rezerwy technik budowany Ministerstwo Komunikacji Charków
Okoń Aleksander podporucznik rezerwy nauczyciel szkoła powszechna Charków
Sztokdrajer Kazimierz podporucznik rezerwy nauczyciel szkoła w Dębowej Kłodzie Charków
Zwierko Władysław podporucznik rezerwy prawnik, mgr Charków
Więckowicz Jan sierż. rez. destylator fabryka Polmin w Drohobyczu ULK

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[14].
  2. Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
  3. kpt. adm. (piech.) Józef Dubiński pełnił jednocześnie funkcję dowódcy Chełmskiego Batalionu ON.
  4. por. piech. Antoni Józef Pawlus pełnił jednocześnie funkcję dowódcy 1 kompanii ON Chełm.
  5. por. kontr. piech. Władysław Orlik pełnił jednocześnie funkcję dowódcy 2 kompanii ON Luboml.
  6. Dowódca pułku kierował osobiście szkoleniem oficerów i był odpowiedzialny za gotowość bojową, całokształt wyszkolenia, służbę gospodarczą i wewnętrzną pułku[19].
  7. 13 czerwca 1922 roku Minister Spraw Wojskowych zniósł dotychczasowe stanowisko referenta wyszkolenia pułku piechoty i ustanowił etatowe stanowisko zastępcy dowódcy pułku zaszeregowanego do stopnia podpułkownika, wyznaczanego przez Ministra Spraw Wojskowych. Zakres działania zastępcy dowódcy określał dowódca pułku, przed którym był on całkowicie odpowiedzialny[21]. W 1938 roku zmieniona została nazwa stanowiska na „I zastępca dowódcy”. W organizacji wojennej pułku nie było stanowiska zastępcy dowódcy.
  8. Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[27].
  9. Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[28].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Markiewicz 1928 ↓, s. 6.
  2. Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
  3. Odziemkowski 2010 ↓, s. 226.
  4. Markiewicz 1928 ↓, s. 37-38.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 10 października 1922, s. 769, jako Aleksander Głowacki.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 6 sierpnia 1927, s. 243, sprostowano imię z „Aleksander” „Kazimierz”.
  7. a b Almanach 1923 ↓, s. 50.
  8. a b Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 36.
  9. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
  10. Markiewicz 1928 ↓, s. 33.
  11. Jagiełło 2007 ↓, s. 64.
  12. Zjazd VI Baonu I Brygady Leg. Pol., „Polska Zbrojna” Nr 159 z 10 czerwca 1939 roku, s. 2.
  13. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 555-556 i 671.
  14. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  15. Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 668, 670.
  16. Rzadkowski 2016 ↓, s. 31.
  17. a b Satora 1990 ↓, s. 37.
  18. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 29 z 6 września 1929 roku, poz. 285.
  19. Almanach 1923 ↓, s. 49.
  20. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 20 czerwca 1923 roku, s. 402.
  21. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 13 czerwca 1922 roku, poz. 357.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 67 z 20 października 1923 roku, s. 715.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 134 z 24 grudnia 1924 roku, s. 755.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 3.
  25. Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
  26. Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
  27. Rocznik oficerski 1939 ↓.
  28. Wyrwa 2015 ↓.
  29. Księgi Cmentarne – wpis 2113.
  30. Księgi Cmentarne – wpis 2786.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]