Witold Kapuściński
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: okulistyka | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Dziekan Wydziału Lekarskiego UP | |
Witold Maciej Kapuściński (ur. 25 maja 1882 w Poznaniu, zm. 19 czerwca 1951 tamże) – polski lekarz okulista, profesor i dziekan Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego (później – Akademii Medycznej) i Tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego i Wydziału Lekarskiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodzenie i edukacja[edytuj | edytuj kod]
Witold Maciej[1] Kapuściński był synem Bolesława, znanego poznańskiego lekarza i Stanisławy z Bendów[2]. Miał siostrę Irenę (później żonę okulisty, prof. Jana Stasińskiego). Uczył się w poznańskim Gimnazjum im. Bergera. Studiował medycynę (interesował się przede wszystkim okulistyką) na uniwersytetach w Genewie, Berlinie, Monachium i Lipsku, a następnie w Uniwersytecie we Fryburgu (Fryburg Bryzgowijski), gdzie w 1908 otrzymał dyplom lekarski i doktorat z medycyny[3].
Praca zawodowa przed rokiem 1914[edytuj | edytuj kod]
Po doktoracie specjalizował się w uniwersyteckiej klinice okulistycznej w Berlinie (Universitäts-Augenklinik Berlin) pod kierownictwem prof. Michela, a w następnych latach był asystentem prof. Schoelera i prof. Hippela w Halle. Dokształcał się również w specjalistycznych klinikach w Wiedniu, Zurychu i Lyonie[3].
Od 1912 prowadził prywatną praktykę lekarską w Poznaniu, równocześnie pisząc artykuły naukowe, publikowane w „Nowinach Lekarskich”. W roku 1914 planował przejście do pracy w Uniwersytecie Jagiellońskim u prof. Bolesława Wicherkiewicza, pierwszego prezesa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (1911–1915)[4], jednak wybuch I wojny światowej spowodował zmianę planów[3].
Lata 1914–1922[edytuj | edytuj kod]
W okresie I wojny światowej przebywał w Poznaniu. W roku 1917 został powołany do niemieckiego wojska i został ordynatorem w wojskowym szpitalu okulistycznym. Po wybuchu powstania wielkopolskiego objął – ze stopniem kapitan-lekarz – oddział oczny w III Szpitalu Okręgowym Wojska Polskiego (zob. Armia Wielkopolska). Kierował tym oddziałem do 1922[3].
Lata 1922–1939[edytuj | edytuj kod]
W okresie II RP nadal mieszkał w Poznaniu. Po przejściu do rezerwy w roku prowadził wykłady z okulistyki na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Otrzymał też zadanie organizacji kliniki ocznej. W 1922 uzyskał habilitację, a w kolejnych latach został[3]:
- kierownikiem katedry jako zastępca profesora (1923),
- profesorem nadzwyczajnym (1924),
- profesorem zwyczajnym (1936).
II wojna światowa i lata powojenne[edytuj | edytuj kod]
W czasie II wojny światowej przebywał w Warszawie. We wrześniu 1939 w bombardowanym, oblężonym mieście utworzył wojskowy szpital oczny. W czasie okupacji niemieckiej wykładał, do chwili wybuchu powstania warszawskiego, na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich (po upadku powstania – na UZZ w Krakowie).
W marcu 1945 wrócił do Poznania. Został pierwszym po wojnie dziekanem Wydziału Lekarskiego UP. Kierował kliniką okulistyczną, zorganizowaną w Szpitalu Miejskim, a następnie w Szpitalu Przemienienia Pańskiego.
Zmarł nagle 19 czerwca 1951 w Poznaniu[3][1]. Został pochowany 23 czerwca 1951 na cmentarzu parafialnym Bluszczowa (kwatera I-L-55/56)[5].
Publikacje i działalność w stowarzyszeniach naukowych[edytuj | edytuj kod]
Opublikował 68 artykułów naukowych, w języku polskim, francuskim, angielskim i niemieckim, m.in.[3][6]:
- Studia doświadczalne i kliniczne w sprawie istoty schorzeń jagliczych spojówki, rozprawa habilitacyjna (1911),
- Studia doświadczalne nad jaskrą (1924),
- Kilka uwag o operacji zaćmy w torebce (1924).
Rozpoczął opracowywanie podręcznika okulistyki, którego jednak nie ukończył. Wyniki badań prezentował na międzynarodowych zjazdach okulistów we Francji i w Niemczech[3].
W latach 1935–1950 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (od roku 1950 był członkiem honorowym). Od 1936 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a od 1945 – członkiem czynnym. Należał również m.in. do[3]:
- International Council of Ophtalmology (Councilium Ophtalmologicum),
- Societé Francaise d’Ophtalmologie,
- redakcji czasopisma „British Journal of Ophthalmology”
- Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (przewodniczący Wydziału Lekarskiego).
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Ożenił się z Janiną Psarską. Ich jedyny syn, Witold Juliusz, został również profesorem-okulistą; był poza tym poetą i prozaikiem[7][8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b M.J. Minakowski, Witold Juliusz Kapuściński (ID: psb.10892.5), [w:] Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [online], www.sejm-wielki.pl [dostęp 2014-02-19] (pol.).
- ↑ Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: 1939, s. 130. [dostęp 2021-07-29].
- ↑ a b c d e f g h i Ludmiła Krakowiecka: Kapuściński Witold. W: op.cit. Polski Słownik Biograficzny. s. 13–14.
- ↑ O PTO, [w:] Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego [online] [dostęp 2017-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-09] (pol.).
- ↑ Plan Poznania – Cmentarze [online], www.poznan.pl [dostęp 2021-07-29].
- ↑ Kapuściński, Witold (1882-1951) [online], Katalog elektroniczny Biblioteki Narodowej [dostęp 2018-01-07].
- ↑ Kapuściński Witold Juliusz (4 V 1910 Halle – 6 VIII 1988 Wrocław), [w:] Portal Zakopiański [online], z-ne.pl [dostęp 2014-02-20] (pol.).
- ↑ Joanna Kalinowska, Marta Misiuk-Hojło, Profesor Witold Juliusz Kapuściński – lekarz i humanista, [w:] ‘Okulistyka’, nr 2 [online], www.okulistyka.com.pl, 2011, s. 34 [dostęp 2014-02-20] (pol.).
Bibliografia uzupełniająca[edytuj | edytuj kod]
- Magdalena Paciorek (Instytut Historii Nauki PAN), Witold Maciej Kapuściński, [w:] „Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku. Profesorowie warszawscy połowy XX wieku”, Warszawa 2004/2005, s. 94–97.
- Władysław Melanowski, Prof. dr Witold Kapuściński. Wspomnienie pośmiertne, Klinika Oczna, 1951, nr 4, s. 173–175.