Sutherland (Szkocja)
 | |
 | |
| Prowincja | |
|---|---|
| Powierzchnia • ogółem |
|
Sutherland (gael. Cataibh[1]) – hrabstwo historyczne w północnej Szkocji, w granicach współczesnego hrabstwa administracyjnego Highland[2]. Hrabstwo ma dwie linie brzegowe – na północy i północnym zachodzie opływa je Ocean Atlantycki, na wschodzie – zatoka Moray Firth (Morze Północne). Sąsiaduje z hrabstwami Caithness na północnym wschodzie i Ross and Cromarty na południu[3]. Ośrodkiem administracyjnym hrabstwa było Dornoch[4].
Atlantyckie wybrzeże hrabstwa jest skaliste, z licznymi klifami[3]. Znajduje się tu przylądek Cape Wrath, najbardziej na północny zachód wysunięta część wyspy Wielka Brytania[2]. Wybrzeże Morza Północnego łagodnie opada ku morzu, tworząc piaszczyste plaże. Przeważająca część hrabstwa jest górzysta, porośnięta wrzosowiskami. Najwyższy szczyt, Ben More Assynt wznosi się 998 m n.p.m. Występują tu liczne jeziora, z których największe to Loch Shin, Loch Assynt, Loch Naver, Loch Loyal, Loch Hope i Loch More[3].
Znajdują się tu liczne ślady ludzkiej działalności z epoki neolitu. We wczesnym średniowieczu na terenach tych osiedli norwescy wikingowie, nadając im nazwę Suðrland, co oznacza „południowa ziemia” (względem znajdujących się w ich władaniu Orkadów i Szetlandów). W XII wieku za sprawą Wilhelma I hrabstwo znalazło się pod władaniem szkockim[2].
W XIX wieku duża część ludności została wysiedlona, a ziemie przeznaczone pod wypas owiec w ramach procederu zwanego Highland clearances. Część wysiedleńców osiadła wzdłuż wybrzeża, utrzymując się z rybołówstwa oraz połowu i palenia wodorostów (z których popiołów pozyskiwano potaż i jod); wielu wyemigrowało do Ameryki i Australii[2]. W 1887 roku liczba ludności hrabstwa wynosiła 23 370, na obszarze 5252 km²[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sutherland. Ainmean-Àite na h-Alba – Gaelic Place-names of Scotland. [dostęp 2019-06-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Sutherland, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-06-16] (ang.).
- ↑ a b c d Sutherland, Scotland. A vision of Britain through time. [dostęp 2019-06-16]. (ang.).
- ↑ Dornoch. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-11-14]. (ang.).
