Aberdeenshire (hrabstwo historyczne)

Aberdeenshire
Siorrachd Obar Dheathain
Ilustracja
Dolina pośród Grampianów, w okolicach Auchallater
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Siedziba

Aberdeen

Powierzchnia

5070 km²

Populacja (1951)
• liczba ludności


144 800

Położenie na mapie Szkocji
Położenie na mapie
Strona internetowa

Aberdeenshire (także Aberdeen, gael. Siorrachd Obar Dheathain[1]) – hrabstwo historyczne w północno-wschodniej Szkocji, z ośrodkiem administracyjnym w Aberdeen[2].

Terytorium hrabstwa rozciągało się z północnego wschodu na południowy zachód na długości około 135 km, od wybrzeża Morza Północnego po Grampiany. Długość linii brzegowej wynosiła blisko 100 km. Na zachodzie graniczyło z hrabstwami Banffshire i Inverness-shire, a na południu z Perthshire, Angus (Forfarshire) i Kincardineshire. W regionie nadmorskim teren nizinny, w środkowej części hrabstwa – pagórkowaty, na południowym zachodzie górzysty (najwyższy szczyt – Ben Macdui, 1309 m n.p.m.). Główne rzeki – Dee, Don, Ythan, Ugie i Deveron[3].

Pod koniec XIX wieku na terenie hrabstwa rozwinięte było rolnictwo, w szczególności hodowla bydła, rybołówstwo oraz wydobycie granitu[3]. Największym miastem było Aberdeen (w 1899 roku wydzielone z hrabstwa, ustanowione miastem na prawach hrabstwa[4]). Innymi większymi miejscowościami były Alford, Ballater, Braemar, Ellon, Fraserburgh, Huntly, Inverurie, Kintore, Newmachar, Peterhead oraz Turriff[5]. Powierzchnia hrabstwa w 1887 roku wynosiła 5064 km², w 1951 roku – 5070 km² (6,6% terytorium Szkocji). Liczba ludności w 1887 roku – 267 990, w 1951 roku – 144 800[a] (2,8% całkowitej populacji Szkocji)[3][6].

Hrabstwo zlikwidowane zostało w wyniku reformy administracyjnej w 1974 roku, włączone do nowo utworzonego regionu Grampian. Od 1996 roku terytorium hrabstwa znajduje się w granicach jednostek administracyjnych (council area) Aberdeen City i Aberdeenshire[5]. Ta ostatnia zajmuje obszar większy od historycznego hrabstwa, w tym tereny sąsiedniego Kincardineshire oraz fragment Banffshire[2].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Spadek liczby mieszkańców wynikał z wydzielenia z hrabstwa miasta Aberdeen. W 1951 roku miasto liczyło 182 729 mieszkańców[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Aberdeenshire. Ainmean-Àite na h-Alba. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
  2. a b Aberdeenshire, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-04-14] (ang.).
  3. a b c Aberdeenshire. A vision of Britain through time. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
  4. Aberdeen Corporation Act 1899. legislation.gov.uk. [dostęp 2023-04-14].
  5. a b Old County of Aberdeenshire. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).
  6. a b 1951 Census: Scotland: County Report: Table 1. A vision of Britain through time. [dostęp 2023-04-14]. (ang.).