Stosunki polsko-mongolskie

Położenie Polski i Mongolii na mapie

Stosunki polsko-mongolskie (mong. Монгол-Польшийн харилцаа) – stosunki międzynarodowe łączące Polskę i Mongolię od 14 kwietnia 1950 roku[1]. Polska jest 5. krajem, z jakim Mongolia nawiązała stosunki dyplomatyczne[1].

Bitwa pod Legnicą (1241)

Historia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Mongolskie najazdy na Polskę.

W XIII wieku Imperium Mongolskie zorganizowało 3 najazdy na Polskę, co spowodowało spowolnienie jednoczenia się Państwa Polskiego po rozbiciu dzielnicowym i dewastację terenów Dolnego Śląska, a w bitwie pod Legnicą w 1241 zginął książę śląski Henryk Pobożny[2]. W latach 1245-1247 Benedykt Polak wziął udział w pierwszej wyprawie Europejczyków do stolicy Imperium Mongolskiego - Karakorum i napisał dwa dzieła o Mongołach - "De Itinere Fratrum Minorum ad Tartaros" i "Historia Tartarorum", w których spisaniu prawdopodobnie pomagał mu C. de Bridia[3].

W XX wieku obydwa państwa odzyskały niepodległość.

14 kwietnia 1950 r. Polska Rzeczpospolita Ludowa i Mongolska Republika Ludowa nawiązały stosunki dyplomatyczne[1][4].

Na początku lat 90. XX wieku polscy opozycjoniści pomagali Mongolii w organizacji wolnych wyborów parlamentarnych[5].

Kultura i nauka[edytuj | edytuj kod]

W 1992 roku na Państwowym Uniwersytecie Mongolskim zaczęła funkcjonować polonistyka[6]. Na podstawie Umowy między Rządem RP a Rządem Mongolii o współpracy w dziedzinie kultury, oświaty i nauki z 1999 r. Mongolia co roku wysyła do Polski 22 studentów[7], a w 2013 roku 800 obywateli mongolskich studiowało w Polsce, postępowali tak też niektórzy mongolscy politycy[4].

Na pustyni Gobi przez Uniwersytet Wrocławski z m.in. we współpracy z Mongolską Akademią Nauk i Uniwersytetem Edukacyjnym w Ułan Bator prowadzone są badania archeologiczne, które mają na celu rozpoznanie ludzkiej aktywności w epoce plejstocenu i wczesnego holocenu na obszarze otaczającym tzw. Dolinę Krzemienną, która stanowiła w tamtych czasach źródło wysokiej jakości skał krzemionkowych wykorzystywanych do produkcji narzędzi[7][8][9].

W Warszawie funkcjonuje "Stowarzyszenie Polska-Mongolia"[10] i "Stowarzyszenie Mongołów w Polsce[11][12].

Festiwale i wydarzenia[edytuj | edytuj kod]

Z okazji 70-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych w Skierniewicach w 2022 roku został zorganizowany Festiwal Kulturalny "Polska-Mongolia bliżej siebie"[13].

Od 2021 roku raz w roku organizowane są "Dni Mongolskie" - w 2021 i 2022 roku w Krakowie, a w 2023 w Jarosławiu[12].

Współpraca[edytuj | edytuj kod]

Rau podczas oficjalnej wizyty w Mongolii, którą odbył w ramach podróży do Azji Centralnej w charakterze Przewodniczącego OBWE
Zbigniew Rau i Batmunkh Battsetseg, ówczesna minister spraw zagranicznych Mongolii, 2022

Polityczna[edytuj | edytuj kod]

5 kwietnia 2022 r. przeprowadzone zostały konsultacje polityczne na szczeblu wiceministrów spraw zagranicznych[7].

4-6 czerwca 2022 r. z oficjalną wizytą w Ułan Bator przebywał Minister Zbigniew Rau pełniący funkcję urzędującego przewodniczącego OBWE[7].

Prezydent Andrzej Duda wraz z pierwszą damą Agatą Kornhauser-Dudą w dniach 24–26 kwietnia 2023 złożyli wizytę w Mongolii. W Ułan Bator Prezydent RP rozmawiał na temat rozwoju współpracy gospodarczej oraz sytuacji bezpieczeństwa na świecie[5][7]. Prezydent wraz z Batmunkh Battsetsegminister spraw zagranicznych Mongolii – oficjalnie otworzyli polską ambasadę w Ułan Bator[5][14].

Ekonomiczna[edytuj | edytuj kod]

W 2022 r. obroty osiągnęły między państwami około 90 mln USD[7].

Polska jest drugim co do wielkości partnerem handlowym Mongolii spośród wszystkich państw UE[15], w 2021 towary z Polski stanowiły 1,28% całego importu Mongolii[16]. Łączna wartość polskiego eksportu do Mongolii w latach 2011-2020 przekroczyła 0,5 mld USD, a roczny wzrost w tym okresie utrzymywał się na poziomie 9%. Polskie artykuły spożywcze w Mongolii cieszą się zainteresowaniem[17][18].

Największy udział w eksporcie z Polski mają artykuły spożywcze (około 30% eksportu), produkty przemysłu chemicznego lub przemysłów pokrewnych, maszyny i urządzenia mechaniczne, produkty pochodzenia zwierzęcego, produkty pochodzenia roślinnego oraz tworzywa sztuczne[15].

Od 2013 roku działa Polsko-Mongolska Izba Przemysłowo-Handlowa[19].

Pomoc[edytuj | edytuj kod]

W ramach programu "Małe Granty" organizowane go przez polskie MSZ w 2022 r. zrealizowano trzy projekty o łącznej wartości 44 tys. euro (wsparcie dla ośrodka dla dzieci prowadzonego przez Caritas Mongolia, wsparcie ośrodka dla osób z zespołem Downa w Ułan Bator oraz wyposażenie pracowni komputerowej w Bayan Sum). Wsparcie było kontynuowane w roku 2023[7]. W zbiórki pieniędzy dla Caritas Mongolia zaangażowała się także Caritas diecezji opolskiej[20].

Ambasady, Konsulaty[edytuj | edytuj kod]

Polska Ambasada w Ułan Bator funkcjonowała w latach 1960 - 1995. Została ona przywrócona w 2000 r. i ponownie zamknięta w 2009 r. W latach 2015-2021 w Mongolii akredytowany był ambasador wizytujący z Warszawy. Decyzją ministra spraw zagranicznych RP został powołany konsulat honorowy w mieście Erdenet[7].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c States with Diplomatic Relation [online], Ministry of Foreign Affairs of Mongolia [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  2. Najazdy mongolskie na Śląsk, Batu-chan, biptwa pod Legnicą, przyczyny, skutki [online], eszkola.pl [dostęp 2024-01-23].
  3. Anna Szczepańska, Zrobił więcej, niż Marco Polo, lecz... nikt go nie zna. Niebywała podróż Benedykta Polaka [online], Historia Do Rzeczy, 26 stycznia 2023 [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  4. a b Mongołowie i Polacy. Poznaliśmy się w czasie bitwy pod Legnicą [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  5. a b c Prezydent Andrzej Duda przybył do Mongolii [online], TVN24, 24 kwietnia 2023 [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  6. “МОНГОЛ-ПОЛЬШИЙН ХАРИЛЦАА, ХАМТЫН АЖИЛЛАГАА: ӨНГӨРСӨН, ОДОО, ИРЭЭДҮЙ” СЭДЭВТ ОЛОН УЛСЫН ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ БАГА ХУРАЛ зохион байгуулагдлаа. Państwowy Uniwersytet Mongolski, 2021-11-30. [dostęp 2024-01-23]. (mong.).
  7. a b c d e f g h i Mongolia - Polska w Mongolii - Portal Gov.pl [online], Polska w Mongolii [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  8. i, Badania archeologiczne w Mongolii [online], Uniwersytet Wrocławski, 27 września 2023 [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  9. Aleksandra Jańczak, Polsko-mongolska ekspedycja archeologiczna na pograniczu Ałtaju i Pustyni Gobi - Polska Nauka [online], polishscience.pl, 6 października 2023 [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  10. Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2024-01-23].
  11. STOWARZYSZENIE MONGOŁÓW W POLSCE w mieście Warszawa (mazowieckie) [online], www.firma.egospodarka.pl [dostęp 2024-01-23].
  12. a b Dni Mongolskie – [online] [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  13. FESTIWAL KULTURALNY „POLSKA–MONGOLIA BLIŻEJ SIEBIE” W SKIERNIEWICACH [online], www.mongolian-art.de [dostęp 2024-01-23].
  14. Polska z nową ambasadą. Gościem Andrzej Duda [online], wydarzenia.interia.pl [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  15. a b Informator ekonomiczny - Polska w Mongolii - Portal Gov.pl [online], Polska w Mongolii [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  16. Loading... [online], The Observatory of Economic Complexity [dostęp 2024-01-23] (ang.).
  17. Polskie produkty spożywcze cieszą się zainteresowaniem w Mongolii - Polska [online], www.farmer.pl, 29 marca 2021 [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  18. Mongolia na celowniku polskich firm [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  19. POLSKO - MONGOLSKA IZBA PRZEMYSŁOWO - HANDLOWA | Rejestr.io [online], rejestr.io [dostęp 2024-01-23].
  20. Anna Spałka, Caritas Diecezji Opolskiej kontynuuje pomoc dla Caritas Mongolia [online], Caritas Polska, 19 września 2023 [dostęp 2024-01-23] (pol.).
  21. Konsulat Mongolii w Krakowie | Polska [online], www.konsulaty.net [dostęp 2024-01-23].
  22. Facebook [online], www.facebook.com [dostęp 2024-01-23].