Stosunki polsko-bułgarskie
Stosunki polsko-bułgarskie – wzajemne relacje między Polską a Bułgarią.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W Bułgarii sławą bohatera cieszy się polski król Władysław III Warneńczyk, który w 1444 zginął w bitwie pod Warną[1].
W wojnie rosyjsko-tureckiej w latach 1877–1878 (w Bułgarii postrzeganej jako wojna wyzwoleńcza) w szeregach Armii Carskiej mogło walczyć nawet 50–55 tys. Polaków, w tym 1 tys. w korpusie oficerskim[2].
Bułgaria była jednym z pierwszych europejskich państw, które uznało niepodległą Polskę[3]. 22 listopada 1918 nominację na delegata odrodzonej Rzeczypospolitej w Bułgarii otrzymał slawista Tadeusz Stanisław Grabowski. Tak szybkie nawiązanie stosunków dyplomatycznych możliwe było dzięki temu, że sam Grabowski już od 1915 zabiegał w Sofii o poparcie miejscowych elit dla sprawy polskiej. W następnym roku Bułgaria otworzyła przedstawicielstwo dyplomatyczne w Warszawie. Już na przełomie 1920 i 1921 odbyła się pierwsza wizyta wysokiego szczebla – do Polski przybył premier Bułgarii Aleksandyr Stambolijski[2]. Bułgarii zależało wówczas na pomocy Polski w wyjściu z międzynarodowej izolacji, w jakiej była po I wojnie światowej (w tym przełamaniu impasu w relacjach z Bukaresztem). Z kolei dla Polski istotne było pośrednictwo Bułgarii w repatriacji Polaków z terytorium Rosji. Podczas wojny polsko-bolszewkiej (1920–1921) dla Polski kluczowe było zabezpieczenie tranzytu uzbrojenia przez Bułgarię oraz zakup bułgarskich produktów rolnych. W 1936 oba państwa podjęły ustalenia w sprawie zakupu przez Bułgarię samolotów i uzbrojenia oraz budowy fabryki koło Łowecza, gdzie miały być produkowane na podstawie polskiej licencji samoloty wojskowe dla bułgarskich sił powietrznych[2]. Po wybuchu II wojny światowej, od 1939 do 1942, ruchowi oporu w Polsce pomocy udzielała tzw. „Grupa B”, którą utworzyli pracownicy bułgarskiego poselstwa w Warszawie (Krum Cokow, Dymitr Ikonomow, Trifon Puchlew, Bojan Abadżijew)[4]. W 1941, po przystąpieniu Carstwa Bułgarii do paktu trzech, zerwano relacje dyplomatyczne łączące oba pańswa[3].
Po II wojnie światowej Polska i Bułgaria znalazły się w bloku państw socjalistycznych. Relacje między obu państwami wynikały z ich przynależności do Układu Warszawskiego oraz Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej[4]. W 1945 między oboma państwami ponownie nawiązano stosunki dyplomatyczne. Po 1989 oba państwa rozpoczęły proces przemian ku systemowi demokracji wolnorynkowej. Znalazły się w szeregu organizacji międzynarodowych (na czele z Unią Europejską i NATO)[2].
Bułgaria pozostaje popularnym celem polskich turystów – w 2018 było to ok. 475 tys. osób. Polskę z kolei odwiedziło 73,8 tys. obywateli Bułgarii[2].
W 2021 polski eksport do Bułgarii wyniósł 1,457 mld euro, zaś import z Bułgarii 798 mln euro. Tym samym obroty towarowe osiągnęły poziom 2,255 mld euro. Bułgaria zajęła 30. miejsce w polskim eksporcie, 42. miejsce w polskim imporcie i 38. miejsce w obrocie towarowym. Na koniec 2020 skumulowana wartość polskich inwestycji w Bułgarii wyniosła 155,6 mln euro, zaś bułgarskich w Polsce -52,4 mln euro[5].
Język polski w Bułgarii wykładany jest na 3 uniwersytetach (Sofijskim, Płowdiwskim, Wielkotrnowskim)[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ История [online], Парк-музей на бойната дружба "Владислав Варненчик" [dostęp 2023-04-17] (bułg.).
- ↑ a b c d e f Bułgaria [online], Polska w Bułgarii - Portal Gov.pl [dostęp 2023-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-09].
- ↑ a b Mihail Gruev, 100 years diplomatic relations between Poland and Bulgaria 1918–2018: An overview of the interwar period, [w:] Marzena Czernicka, Jacek Wojnicki, 100 lat relacji dyplomatycznych między Polską a Bułgarią : aspekty polityczne, społeczno-gospodarcze i kulturowe = 100 godini diplomaticheski otnoshenii︠a︡ mezhdu Polsha i Bŭlgarii︠a︡ : politicheski, obshtestveno-ikonomicheski i kulturni aspekti = 100 years diplomatic relations between Poland and Bulgaria : political, socio-economic and cultural aspects, Warszawa 2019, s. 23–28, ISBN 978-83-7549-282-8 [dostęp 2023-04-17] (ang.).
- ↑ a b Adam Koseski, Polska–Bułgaria 100 lat 1918–2018, [w:] Marzena Czernicka, Jacek Wojnicki, 100 lat relacji dyplomatycznych między Polską a Bułgarią : aspekty polityczne, społeczno-gospodarcze i kulturowe = 100 godini diplomaticheski otnoshenii︠a︡ mezhdu Polsha i Bŭlgarii︠a︡ : politicheski, obshtestveno-ikonomicheski i kulturni aspekti = 100 years diplomatic relations between Poland and Bulgaria : political, socio-economic and cultural aspects, Warszawa 2019, s. 39–45, ISBN 978-83-7549-282-8 [dostęp 2023-04-17] (ang.).
- ↑ Bułgaria. Informacja o stosunkach gospodarczych z Polską [online], Ministerstwo Rozwoju i Technologii, kwiecień 2022, s. 6–7 [dostęp 2023-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-17].
| Ujęcie chronologiczne | |
|---|---|
| Europa |
|
| Azja i Oceania |
|
| Ameryka | |
| Afryka | |
| Historia | |
| Organizacje międzynarodowe, inne podmioty oraz nieformalne formy współpracy regionalnej |
