Stary Wielisław

Stary Wielisław
	wieś
	; Plebania i kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Kłodzko
Wysokość	310-360 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	900
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-313
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853027
	Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko Stary Wielisław
	Położenie na mapie Polski Stary Wielisław
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Stary Wielisław
	Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Stary Wielisław
	50°24′04″N 16°33′52″E/50,401111 16,564444
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Stary Wielisław (niem. Altwilmsdorf^[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko, w południowo-zachodniej części Kotliny Kłodzkiej, na pograniczu z Rowem Górnej Nysy.

Do wsi należy przysiółek Kolonia Stary Wielisław. Obecnie nazwa niestandaryzowana^[6].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Stary Wielisław to duża i luźno zabudowana wieś łańcuchowa o długości około 5,2 km, leżąca w południowo-zachodniej części Kotliny Kłodzkiej, w rozległej dolinie, wzdłuż dolnego biegu Wielisławki, na wysokości około 310–360 m n.p.m.^[2]

Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Stary Wielisław^[5].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej z XV–XVIII wieku, powstał w miejscu starszego, drewnianego, w którym miał zatrzymać się św. Wojciech w drodze misyjnej z Czech do Polski^{[potrzebny przypis]}. Mur obronny z ok. 1569 po wewnętrznej stronie posiada kryty krużganek, kaplica w kształcie baszty obronnej, wystrój późnobarokowy z XVIII w., w głównym ołtarzu drewniana figura Matki Bożej Wielisławskiej z XV w., ambona z ok. 1770, stalle, kute kraty w prezbiterium z 1650, obrazy procesyjne reprezentują barokową sztukę ludową^[8],
mur z obejściem podcieniowym i budynkami bramnymi z XVIII–XIX wieku,
kaplica – w domniemanym miejscu śmierci księcia Jana ziębickiego, wzniesiona według projektu Ludwiga Schneidera z 1904 roku^[2],
zespół dworsko-folwarczny z pierwszej połowy XIX wieku:
- dwór
- oficyna,
- dwie obory z częścią mieszkalną,
- spichrz wschodni,
- spichrz zachodni,
- stajnia z wozownią,
- aleja kasztanowa na podwórzu gospodarczym,
- taras widokowy z balustradą,
- ogrodzenie, murowano-metalowe.

Koleje[edytuj | edytuj kod]

Przez wieś przebiega linia kolejowa nr 309 z Kłodzka do Kudowy-Zdroju, z czynnym przystankiem kolejowym Stary Wielisław^[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130116
↑ ^a ^b ^c ^d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 419–426. ISBN 83-85773-06-1.
↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-08-02] .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 68. [dostęp 2012-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 157.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wilmsdorf, Alt 1.–3., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 492 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130116

[staffa-2] Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 419–426. ISBN 83-85773-06-1.

[GUS-3] GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[4] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[MP-5] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[6] Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-08-02] .

[nid-7] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 68. [dostęp 2012-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

[dolnyslask-8] Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 157.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

Wsie	Bierkowice Boguszyn Droszków Gołogłowy Gorzuchów Jaszkowa Dolna Jaszkowa Górna Jaszkówka Kamieniec Korytów Krosnowice Ławica Łączna Marcinów Mikowice Młynów Morzyszów Ołdrzychowice Kłodzkie Piszkowice Podtynie Podzamek Rogówek Romanowo Roszyce Ruszowice Starków Stary Wielisław Szalejów Dolny Szalejów Górny Ścinawica Święcko Wilcza Wojbórz Wojciechowice Żelazno
Kolonia	Gaj
Osady	Rybie Siemków Siodłków
Osada leśna wsi	Wojbórz
Przysiółki wsi	Giełczów Huberek Pagórek
Miejscowości zniesione	Biezdziedza Dunaj Gorzuchówek Grochy Kolonia Stary Wielisław Koniecznik Łagodno Łochów Nowa Ścinawica Siódmak Skorzów Szczodrków Wysoczyzna Żaków
Wyludniony przysiółek	Miednica