Skrajna Teriańska Turnia
.jpg) Widok z południowego wschodu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość | 2357[1] m n.p.m. |
| Wybitność | 11 m |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°10′25,1″N 20°01′05,6″E/49,173639 20,018222 | |
Skrajna Teriańska Turnia (niem. Vorderer Felsgartenturm, słow. Predná Terianska veža, węg. Elülső-Terianszko-torony[2]) – jedna z wielu turni w Grani Hrubego w słowackiej części Tatr Wysokich. Jest położona między Skrajną Teriańską Szczerbiną na południowym wschodzie, oddzielającą ją od znacznie wybitniejszej Wielkiej Teriańskiej Turni, a szeroką Teriańską Przełęczą Niżnią na północnym zachodzie, która oddziela ją od Zadniej Bednarzowej Turni[3]. W widoku od zachodu obydwie te turnie całkowicie zlewają się z sobą[4].
Opadająca ku północy i północnemu wschodowi (stoki Doliny Hlińskiej) ściana Skrajnej Teriańskiej Turni o wysokości 550 m tworzy jedną całość ze ścianą Wielkiej Teriańskiej Turni. Od zachodu ogranicza ją żleb opadający spod Teriańskiej Przełęczy Niżniej, a od wschodu depresja Skrajnej Walowej Ławki, Żleb Grosza, trawniki Wielkiego Ogrodu i Rynna Kurtyki. Największą i najniżej opadającą formacją tej ściany jest jej północno-wschodni filar. Jego lewa część (patrząc od dołu) tworzy ograniczenie Wielkiego Ogrodu. W 2/3 wysokości jest olbrzymi, płytowy taras, któremu Władysław Cywiński nadał nazwę Teriańskiej Galerii. Na południowy zachód, do Niewcyrki, Skrajna Teriańska Turnia opada urwiskiem dużo niższym, niż ściana północno-wschodnia[4].
Jest jedną trzech Teriańskich Turni – pozostałymi są sąsiednia Wielka Teriańska Turnia i położona o wiele dalej na południowy wschód Zadnia Teriańska Turnia. Ich nazwy pochodzą od Teriańskich Stawów znajdujących się w Niewcyrce. Wprowadził je w 1956 r. Witold Henryk Paryski w 8. tomie przewodnika wspinaczkowego[4].
Taternictwo[edytuj | edytuj kod]
Skrajna Teriańska Turnia nie jest dostępna żadnymi znakowanymi szlakami turystycznymi. Jest w niej kilka dróg wspinaczkowych, ale obecnie dozwolone jest tylko przejście granią lub wspinaczka od strony Doliny Hlińskiej. Niewcyrka jest obszarem ochrony ścisłej TANAP-u z zakazem wstępu[4].
- Drogi wspinaczkowe
- Południowym filarem; IV w skali tatrzańskiej, czas przejścia 2 godz.
- Przez prawą część ściany Teriańskiej Galeri na Teriańską Przełęcz Niżnią; V+, A1, 18 godz.
- Prawą częścią północnej ściany; V+, A0, 8-10 godz.
- Przez Nos (środkiem północnej ściany); VI-, miejsca lodowe o nachyleniu do 80 stopni, 21 wyciągów, efektywny czas pierwszego przejścia 20 godz.
- Lewą częścią północnej ściany; V, 5 godz.
- Północno-wschodnim filarem; V+ w dolnej części, IV w górnej, 4 godz. 30 min
- Północno-wschodnią ścianą, z Wielkiego Ogrodu; I, miejsce III, 2 godz., deniwelacja ok. 320 m[4].
-
Widok z Zaworów -
Widok z południowego wschodu
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2021-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956
- ↑ a b c d e Władysław Cywiński, Grań Hrubego. Przewodnik szczegółowy, tom 14, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2008, ISBN 978-83-7104-039-9.