Roman Sikorski

Roman Sikorski (ur. 11 lipca 1920 w Mszczonowie, zm. 12 września 1983 w Warszawie) – polski matematyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego[1] i Instytutu Matematycznego PAN, członek rzeczywisty PAN, autor prac z logiki matematycznej, algebr Boole’a, topologii, funkcji rzeczywistych, analizy funkcjonalnej (teoria wyznacznikowa dla pewnego typu operatorów liniowych ograniczonych na przestrzeniach Banacha), oryginalne ujęcie teorii dystrybucji.

Roman Sikorski
Ilustracja
Roman Sikorski
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

11-07-1920
Mszczonów

Data i miejsce śmierci

12-09-1983
Warszawa

Zawód, zajęcie

matematyk

profesor nauk matematycznych
Alma Mater

Uniwersytetu Warszawskiego[1], Instytutu Matematycznego PAN

Polska Akademia Nauki

Instytut Matematyczny PAN

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Studia rozpoczął w czasie II wojny światowej, był żołnierzem Armii Krajowej, aresztowany, ukrywał się. Kształcił się na tajnych kompletach, kończąc studia na Uniwersytecie Warszawskim w 1947, ale już od 1945 prowadził zajęcia dla studentów. W 1948 przebywał 8 miesięcy na stypendium w Zurychu, gdzie napisał pracę doktorską, w której udowodnił twierdzenie, nazwane później twierdzeniem Loomisa-Sikorskiego o reprezentowalności -algebr Boole'a. Lista ponad 113 publikacji jest w różnych bazach[2][3].

Razem z Heleną Rasiową udowodnił twierdzenie, nazywane dziś lematem Rasiowej–Sikorskiego. Lemat ten posłużył im do konstrukcji nowego dowodu twierdzenia Gödla. Wspólnie z Rasiową napisał też monografię The Mathematics of metamathematics (Matematyka metamatematyki, 1963). Ponadto jest autorem monografii Boolean Algebras (Algebry Boole’a, 1960), napisał również podręczniki: Funkcje rzeczywiste (t I i II 1958-1959), Rachunek różniczkowy i całkowy. Funkcje wielu zmiennych (1967) i Wstęp do geometrii różniczkowej (1972).

W 1967 roku uogólnił pojęcie rozmaitości różniczkowej do przestrzeni różniczkowej. Rozpowszechniał to pojęcie w swoim podręczniku[4]. Po jego śmierci tę teorię rozwijali matematycy warszawscy (Zbigniew Żekanowski, Adam Kowalczyk, Wiesław Sasin) i krakowscy (Jacek Gruszczak, Piotr Multarzyński), stosując ją do problemu osobliwości w ogólnej teorii względności Einsteina[5].

Był promotorem 8 doktoratów, w tym: Adama Buraczewskiego, Karola Krzyżewskiego, Marcina Kuczmy, Tadeusza Leżańskiego, Tadeusza Traczyka, Antoniego Wiwegera i Wacława Zawadowskiego[6][7][8][9].

W latach 1965-1977 był prezesem Polskiego Towarzystwa Matematycznego.

Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, w tym Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. W 1962 został członkiem korespondentem, a w 1972 członkiem rzeczywistym PAN[10].

Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 44-1-24)[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Sikorski Roman, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-02].
  2. ↑ Roman Sikorski: Lista publikacji w MathSciNet. 1947, American Mathematical Society [dostęp 2021-02-19]. (ang.).
  3. ↑ Roman Sikorski: Lista publikacji w zbMATH. 1947, FIZ Karlsruhe GmbH [dostęp 2024-02-09]. (ang.).
  4. ↑ Heller 2002 ↓, s. 79.
  5. ↑ Heller 2002 ↓, s. 81.
  6. ↑ Roman Sikorski in Mathematical Genealogy Project. [dostęp 2024-02-09]. (ang.).
  7. ↑ Helena Rasiowa. Prace Romana Sikorskiego z logiki matematycznej. „Annales Societatis Mathematicae Polonae, Series II, Wiadomości Matematyczne”. XXIV (2), s. 161-165, 1982. DOI: 10.14708/wm.v24i02.3901. ISSN 2080-5519. 
  8. ↑ T. Traczyk. Prace Romana Sikorskiego z teorii algebr Boole’a. „Annales Societatis Mathematicae Polonae, Series II, Wiadomości Matematyczne”. XXIV (2), s. 165-169, 1982. DOI: 10.14708/wm.v24i02.3902. ISSN 2080-5519. 
  9. ↑ E. Grzegorek, Czesław Ryll-Nardzewski. Prace Romana Sikorskiego z teorii miary. „Annales Societatis Mathematicae Polonae, Series II, Wiadomości Matematyczne”. XXIV (2), s. 169-173, 1982. DOI: 10.14708/wm.v24i02.3903. ISSN 2080-5519. 
  10. ↑ Sikorski, Roman, [w:] Członkowie Polskiej Akademii Nauk [online], PAN [dostęp 2021-10-12].
  11. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Roman Sikorski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-26].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Literatura dodatkowa[edytuj | edytuj kod]

  • H. Rasiowa, T. Traczyk, E. Grzegorek i C. Ryll-Nardzewski, P. Antosik, A. Pełczyński, Prace Romana Sikorskiego, „Wiadomości Matematyczne” 24 (2), s. 161-186, 1982.
  • M. Mączyński i T. Traczyk, Roman Sikorski, „Wiadomości Matematyczne” 27 (2), s. 235-245, 1987.
  • Encyklopedia szkolna Matematyka, WSiP, Warszawa 1990; ISBN 83-02-02551-8

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Prezesi Polskiego Towarzystwa Matematycznego
XX wiek
XXI wiek

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roman_Sikorski&oldid=72813901”