Różany Potok
 Różany Potok w pobliżu pętli PST | |||||||||||||
| Kontynent | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | |||||||||||||
| Województwo | |||||||||||||
| Potok | |||||||||||||
| Długość | 6,6[1] km | ||||||||||||
| Powierzchnia zlewni | 7,51[1] km² | ||||||||||||
| Kod statystyczny | 185934 | ||||||||||||
| Źródło | |||||||||||||
| Miejsce | jez. Zimna Woda | ||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||
| Ujście | |||||||||||||
| Recypient | Warta | ||||||||||||
| Miejsce | |||||||||||||
| Współrzędne | |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Poznania  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |||||||||||||
Różany Potok (także Różany Strumień) – potok o długości około 6,6 (lub 5,57[2]) km[1] na terenie północnego Poznania. Lewobrzeżny dopływ Warty (uchodzący do niej w 235,8 km biegu[2]). Tworzył południową granicę zespołu przyrodniczo-krajobrazowego w Morasku.
Przebieg[edytuj | edytuj kod]
Źródło położone jest w zwartym kompleksie leśnym o nazwie Las Sucholeski na wysokości około 120 m n.p.m.[2]. Ciek wypływa z niewielkiego jeziorka Zimna Woda w rezerwacie Morasko. Płynie przede wszystkim przez pozostałości łęgów olszowych, wilgotne łąki i trzcinowiska. Na terenie Umultowa zbliża się do Różanego Potoku północna obwodnica kolejowa Poznania. Kilkaset metrów dalej strumień wpływa do Warty, wcześniej przechodząc przez stawy rybne przy ul. Rubież i Staw Młyński. Ujście znajduje się na wysokości około 55 m n.p.m.[2].
Strumień posiada tylko jeden mały dopływ (lewobrzeżny) – jest nim Potok Umultowski, wpływający przez bezimienne stawy przy Kampusie Morasko. Oprócz nich, na południe od Kampusu utworzono kolejne sztuczne zbiorniki wodne.
Powierzchnia zlewni wynosi 7,51 (lub 8,1[2]) km², łączna długość cieków w zlewni to 15,14 km, a średnie ich nachylenie ma 1,56‰ (spadek całej zlewni – 24[2] lub 15,76‰), choć spadki poprzeczne w górnej części zlewni dochodzą miejscami do 197‰[2]. Gęstość sieci rzecznej w zlewni (obliczana metodą Neumanna) ma 2,02 km/km². Maksymalna szerokość koryta osiąga 270 cm. Przepływ, zależnie od pory roku, waha się między 0,83, a prawie 6 litrów na sekundę[1].
W zlewni Różanego Potoku dominują gleby płowe i brunatne właściwe, wytworzone z pisków słabogliniastych i piasków gliniastych lekkich[2]. Stwierdzono tu też obecność gleb murszowych i murszowatych[3].
Toponimia[edytuj | edytuj kod]
W 2006 roku Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych za nazwę cieku przedstawiła Różany Strumień, jednocześnie określając ciek jako potok[4]. Powszechnie wykorzystywana jest nazwa Różany Potok, choć na niektórych mapach jest właśnie Różany Strumień. Etymologia nazwy nie jest znana.
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Brzegi strumienia porastają liczne zespoły lasu łęgowego, niegdyś znacznie bardziej powszechnego w tym rejonie. Oprócz tego występują wilgotne łąki, które ulegają zarastaniu przez wysokie ziołorośla z dominacją pokrzyw. W bardziej zabagnionych rejonach spotkać można zarośla turzycowe (głównie turzyca błotna) i trzcinowe. Z roślin w dolinie potoku napotkać można gatunki takie jak: rzeżucha gorzka, potocznik wąskolistny, pełnik europejski, osoka aloesowata (o egzotycznym wyglądzie) oraz storczyki: kukułka krwista i szerokolistna, tudzież kruszczyk błotny.
Z fauny w dolinie bytują: łyski, kaczka krzyżówka i łabędź niemy.
Na terenie zlewni Różanego Potoku stwierdzono występowanie bobra europejskiego. Pierwsze rodziny osiedliły się tu już w połowie lat 80. XX w. W 2006 bobry nadal zasiedlały dolinę strumienia, mimo narastającej urbanizacji.
Dolny odcinek chroniony był jako użytek ekologiczny Różany Młyn.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Osiedle Różany Potok, które wzięło nazwę do strumienia
- Umultowo
- Kampus Morasko
- Jezioro Umultowskie
- Lapidarium UAM w Poznaniu
- Rzeki Polski
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Anna Andrzejak, Agnieszka Marchwińska, Bartosz Nochowicz, Tomasz Ogór, Maciej Peis, Zuzanna Staśkiewicz, Jakub Sypniewski, Dariusz Wrzesiński, Warunki odpływu w zlewni Różanego Potoku w okresie zimowym, w: Geoforum, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 2013, s.59,63, ISBN 978-83-63400-57-6
- ↑ a b c d e f g h M. Sojka, S. Murat-Błażejewska, R. Wróżyński, Analiza możliwości wykorzystania modeli hydrologicznych w strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, „Inżynieria Ekologiczna”, Nr 39, 2014, DOI: 10.12912/2081139X.61, ISSN 2081-139X [dostęp 2021-11-26] (pol.).
- ↑ Andrzej Brzeg, Tomasz Szygendowski, MURAWY PIASKOWE ZE ZWIĄZKU SILENO CONICAE-CERASTION SEMIDECANDRI KORNECK 1974 NA TERENIE KAMPUSU UAM MORASKO W POZNANIU, „Badania Fizjograficzne Seria B - Botanika”, 65, 2017, s. 39–76, DOI: 10.14746/bfb.2017.7.2, ISSN 2082-3339 [dostęp 2021-11-26] (pol.).
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 239, ISBN 83-239-9607-5.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Bereszyński, Ewa Homan, Występowanie bobra europejskiego (Castor fiber Linnaeus, 1758) w Poznaniu, w: Nauka Przyroda Technologie – dział Zootechnika, Tom 1, zeszyt 2, 2007, Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, ISSN 1897-7820 – źródło danych przyrodniczych
- Sławomir Janyszek, Magdalena Szczepanik-Janyszek, Okolice Góry Moraskiej, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2002, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2002, ss.236-238, ISSN 0137-3552
- Ryszard Gołdyn, Barbara Jankowska, Piotr Kowalczak, Maria Pułyk, Elżbieta Tybiszewska, Janusz Wiśniewski, Wody powierzchniowe Poznania, w: Środowisko naturalne miasta Poznania. Część I, Urząd Miejski w Poznaniu, Poznań, 1996, s.54, ISBN 83-906665-0-3
- Poznań – plan miasta i okolic 1:20.000, Wydawnictwo Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2004, ISBN 83-87157-01-5
- ANDRZEJ BERESZYŃSKI, EWA HOMAN, WYSTĘPOWANIE BOBRA EUROPEJSKIEGO (CASTOR FIBER LINNAEUS, 1758) W POZNANIU, Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2007 [dostęp 2011-03-19] (pol.).
| Rzeki, potoki i cieki |
|
|---|---|
| Jeziora | |
| Stawy i glinianki | |
| Obiekty inżynieryjne |
