Panzerwaffe

Panzerwaffe (z jęz. niem. siły pancerne) – niemieckie określenie na wojska pancerne stosowane od czasów I wojny światowej.

Historia Panzerwaffe[edytuj | edytuj kod]

I wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

W związku z pojawieniem się czołgów na polu walki (1916, bitwa nad Sommą) niemieckie naczelne dowództwo postanowiło wprowadzić na uzbrojenie armii cesarskiej własny typ czołgu. W tym celu w listopadzie 1916 roku powołano specjalną komisję –Algemeine Kriegsdepartment 7 Abteilung Verkehrwesen (7 Departament Wojny Urząd Uzbrojenia) pod kierownictwem J. Vollmera. Pod koniec października 1917 gotowy był pierwszy czołg o nazwie A7V. Czołgi te wzięły udział w ofensywie niemieckiej na zachodzie w 1918 roku.

Okres międzywojenny[edytuj | edytuj kod]

Na mocy traktatu wersalskiego Niemcy nie mogli posiadać własnych sił pancernych. Jednakże omijali ten zakaz.

II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

Okres powojenny[edytuj | edytuj kod]

Organizacja Panzerwaffe (1918–1945)[edytuj | edytuj kod]

Ordre de bataille jednostek Panzerwaffe oraz ich etat w 1918 r.[edytuj | edytuj kod]

W czasie I wojny światowej Niemcy wystawili następujące jednostki pancerne:

Każdy Abteilung (batalion) powinien składać się z:

5 czołgów,
10 samochodów ciężarowych,
2 samochodów osobowych,
motocykla,
kuchni polowej.

Razem dawało to 140 żołnierzy (w tym 5 oficerów). Tylko 3 pierwsze jednostki wyposażono w czołgi rodzimej produkcji (tzn. A7V). Pozostałe uzbrojono w zdobyczne brytyjskie Mark IV i Mark A Whippet.

Ordre de bataille jednostek Panzerwaffe w II wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]

Bataliony czołgów ciężkich[edytuj | edytuj kod]

Brygady zmotoryzowane i grenadierów pancernych SS[edytuj | edytuj kod]

Brygady pancerne[edytuj | edytuj kod]

Dywizje pancerne[edytuj | edytuj kod]

Lekkie dywizje pancerne[edytuj | edytuj kod]

Dywizje grenadierów pancernych[edytuj | edytuj kod]

Dywizje pancerne SS[edytuj | edytuj kod]

Dywizje grenadierów pancernych SS[edytuj | edytuj kod]

Uwaga: dywizje pancerne SS pierwotnie były jednostkami zmotoryzowanymi/grenadierów pancernych. Przekształcanie tych jednostek w dywizje pancerne rozpoczęto w 1943/44 r.

Etaty w jednostkach Panzerwaffe w latach 1935–1945[edytuj | edytuj kod]

Niemiecka dywizja pancerna 1935–1940:

Brygada pancerna- 2 pułki czołgów po dwa bataliony
Brygada piechoty zmotoryzowanej – batalion motocyklistów, pułk strzelców, pułk artylerii, bataliony: rozpoznawczy, artylerii przeciwlotniczej i saperów; służby (saperzy itp.)

Niemiecka dywizja pancerna po 1941:

pułk czołgów (2 bataliony po 3 kompanie)
brygada piechoty:
- 2 pułki strzelców,
- pułk artylerii,
- bataliony: motocyklowy, artylerii przeciwlotniczej, rozpoznawczy, niszczycieli czołgów, saperów,
- służby dywizyjne.

Niemiecka dywizja lekka, 1939:

batalion czołgów,
pułk lub dywizjon rozpoznawczy,
pułku artylerii,
batalion przeciwpancerny,
batalion saperów,
kompania łączności,
służby.

Razem: 332 oficerów, 10335 szeregowych i 333 urzędników.

Niemiecka dywizja grenadierów pancernych, 1943:

2 pułki grenadierów pancernych,
batalion czołgów/dział szturmowych,
batalion artylerii zmotoryzowanej,
batalion niszczycieli czołgów,
batalion artylerii przeciwlotniczej,
batalion saperów,
służby dywizyjne.

Dywizja pancerna Waffen SS, 1944:

pułk pancerny,
2 pułki grenadierów pancernych,
kompania transporterów opancerzonych,
batalion rozpoznawczy,
batalion niszczycieli czołgów,
pancerny batalion saperów,
pułk artylerii,
służby.

Razem: 18548 ludzi, 152 czołgi, 49 dział samobieżnych.

Niemiecka brygada pancerna, 1943:

sztab,
batalion czołgów (3 kompanie),
2 pułki grenadierów pancernych,
pułk artylerii,
służby.

Niemiecka brygada dział szturmowych, 1944:

dowództwo,
3 baterie dział szturmowych,
kompania grenadierów,
pluton saperów,
służby.

Niemiecki batalion czołgów ciężkich, 1944:

sztab,
kompania sztabowa,
kompania zaopatrzenia,
kompania warsztatowa,
3 kompanie czołgów.

Razem: 39 oficerów, 230 podoficerów, 496 szeregowych.

Galerie[edytuj | edytuj kod]

Galeria dowódców[edytuj | edytuj kod]

Wozy bojowe Panzerwaffe (1917–2010)[edytuj | edytuj kod]

Czołgi[edytuj | edytuj kod]

Działa samobieżne, pancerne, rakietowe[edytuj | edytuj kod]

Samobieżne działa przeciwlotnicze[edytuj | edytuj kod]

Transportery opancerzone i bojowe wozy piechoty[edytuj | edytuj kod]

Samochody pancerne i pojazdy rozpoznawcze[edytuj | edytuj kod]

Prototypy pojazdów pancernych[edytuj | edytuj kod]

czołgi zdobyczne i kupione w czasie 2wś to:PzKpfw. 35(t) (LT vz. 35), PzKpfw. 38(t) (LT vz. 38), PzKpfw. 35H 734(f) (Hotchkiss H-35), PzKpfw. 39H 735(f) (Hotchkiss H-39), PzKpfw. 35-S 739(f) (Somua S-35), PzKpfw. B2(f) (Char B1 bis), PzKpfw. L 6(i) (Fiat L 6/40), PzBef. M42(i) (Carro Commando M 15/42), Pz. 740(r) (T-26), Schwimm-Panzerkampfwagen T-40 733 (r) (T-40), PzKpfw. 747(r) (T-34/76),

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

P. Masson Armia Hitlera 1939–1945, Przedsięwzięcie Galicja, Kraków-Międzyzdroje 2008
DariuszD. Jędrzejewski DariuszD., ZbigniewZ. Lalak ZbigniewZ., Niemiecka broń pancerna 1939–1945, Warszawa: Wydawnictwo Lampart, 1994, ISBN 83-902554-4-8, OCLC 750698955 .
MarcinM. Bryja MarcinM., Panzerwaffe – Niemieckie wojska szybkie 1939–1945, Warszawa: Wydawnictwo Militaria, 1996, ISBN 83-86209-67-4, OCLC 830130429 .
Janusz Ledwoch, Niemieckie wozy bojowe 1933–1945, Warszawa 1997 (wyd. Militaria), ISBN 83-86209-57-7.
W. Schneider German tanks i world war I. The A7V and early tank development, Freiberg, 1990
M. Reynolds:
- Synowie Rzeszy. II Korpus Pancerny SS w Normandii, Ardenach i na froncie wschodnim, Instytut wyd. Erica, Warszawa 2008
- Ludzie ze stali. I Korpus Pancerny SS w Ardenach i na froncie wschodnim, Inst. wyd. Erica, Warszawa 2008
- Stalowe piekło. I Korpus Pancerny SS w Normandii, Inst. wyd. Erica, Warszawa 2008
B. Perrett Rycerze czarnego krzyża, Rebis, Warszawa 2008
Kolekcja Wozy bojowe, DeAgostini Atlas, Warszawa 2000. ISBN 83-7316-295-X