Nikołaj Gułajew
| 55 zwycięstw | |
 | |
 generał pułkownik lotnictwa | |
| Data i miejsce urodzenia | 26 lutego 1918 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | 27 pułk lotnictwa myśliwskiego |
| Stanowiska | dowódca 133 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
                     | |
Nikołaj Dmitrijewicz Gułajew, ros. Николай Дмитриевич Гулаев (ur. 26 lutego 1918, zm. 27 września 1985) – radziecki pilot, generał pułkownik lotnictwa, as myśliwski okresu II wojny światowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się we wsi Aksajskaja w obwodzie rostowskim w rodzinie robotniczej. Uczęszczał do 7-klasowej szkoły podstawowej, po czym ukończył przyzakładową szkołę zawodową. Pracował jako ślusarz w jednej z rostowskich fabryk. Wieczorami uczył się w aeroklubie. W 1938 wstąpił do Armii Czerwonej. W 1940 ukończył Wojskową Szkołę Lotniczą w Stalingradzie, następnie służył w Wojskach Obrony Przeciwlotniczej.
Od sierpnia 1942 brał udział w wojnie, szczególnie wyróżniał się w bitwach na łuku kurskim i rejonie Biełgorodu. 28 września 1943 uzyskał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego, z Orderem Lenina i Złotą Gwiazdą, za 95 lotów bojowych i 13 zestrzelonych samolotów indywidualnie oraz 5 zespołowo. Na początku 1944 został dowódcą eskadry. Brał udział w wyzwoleniu Prawobrzeżnej Ukrainy. Podczas jednej z walk nad rzeką Prut lecąc na czele 6 samolotów P-39 zaatakował formację 27 bombowców wroga osłanianą przez 8 myśliwców. W cztery minuty zestrzelono 11 niemieckich maszyn, 5 z nich strącił Gułajew. 1 lipca 1944, już jako kapitan i dowódca eskadry 129 pułku lotnictwa myśliwskiego otrzymał po raz drugi Złotą Gwiazdę za 125 lotów bojowych i 42 zestrzelone samoloty indywidualnie oraz 5 zespołowo. W tym samym roku, nadszedł rozkaz o nadaniu majorowi Gułajewowi trzeciej Złotej Gwiazdy a innym pilotom drugiej, lecz żaden z nich nie otrzymał odznaczenia z powodu rozpusty jaka urządzili w moskiewskiej restauracji. Rozkaz został unieważniony[1]. Według S. Buczkina, skrzydłowego Gułajewa, nigdy nie było rozkazu o nadaniu Złotej Gwiazdy po raz trzeci a rozpusta miała miejsce z innego powodu[2]. W jednej z walk został ciężko ranny, lecz wrócił do latania bojowego.
Nikołaj Gułajew odbył 250 lotów bojowych, stoczył 49 walk w których zestrzelił 55 samolotów indywidualnie oraz 5 zespołowo co czyni go trzecim radzieckim asem II wojny światowej (po Iwanie Kożedubie i Aleksandrze Pokryszkinie).
Po wojnie służył na stanowiskach dowódczych Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Kraju. W końcu 1950 ukończył Akademię Inżynieryjno-Lotniczą im. prof. Żukowskiego w Moskwie. Od 1955 był przez pięć lat dowódcą 133 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w Jarosławiu. W 1960 ukończył Wojskową Akademię Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych. W latach 1966–1974 w randze generała-pułkownika, dowodził 10 Armią PWO (Obrony Przeciwlotniczej) w Archangielsku. W 1979 przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Moskwie.
Nikołaj Dmitrijewicz Gułajew zmarł 27 września 1985.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Medal „Złota Gwiazda” Bohatera Związku Radzieckiego – dwukrotnie
- Order Lenina – dwukrotnie
- Order Czerwonego Sztandaru – czterokrotnie
- Order Wojny Ojczyźnianej I klasy,
- Order Czerwonej Gwiazdy – dwukrotnie
- Medal „Za zasługi bojowe”
- Medal „Za zdobycie Berlina”
- Medal „Za zdobycie Wiednia”
- Medal „100-lecia urodzin Lenina”
- Medal „Za obronę Stalingradu”
- Medal „Za wyzwolenie Pragi”
- Medal „Za zwycięstwo nad Japonią”
- Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
- Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej”
- Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty”
- Medal jubileuszowy „40 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „50 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR”
- Medal „Za nienaganną służbę”
- Order Tudora Vladimirescu (Rumunia)
- Medal 30-lecia Bułgarskiej Armii Ludowej (Bułgaria)
- Medal 30-lecia Zwycięstwa nad Faszystowskimi Niemcami (Bułgaria)
- Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Czechosłowacja)
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
- Brązowe popiersie N.D. Gułajewa wzniesione w mieście Aksaj
- Ulica w Aksaju
- Dziecięcy obóz zdrowotny Sił Powietrznych im. Gułajewa w Anapie[3].
- Tablice pamiątkowe w Jarosławiu, Archangielsku i Moskwie.
- Gimnazjum nr. 3 w Aksaju[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Звание Героя Советского Союза и медаль «Золотая Звезда».
- ↑ Интервью с Букчиным С. З. на сайте «Я помню». iremember.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-28)].
- ↑ Детский оздоровительный лагерь Военно-Воздушных Сил имени Н.Д. Гулаева. vstavimvse.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-16)].
- ↑ Сайт гимназии № 3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Печорский В. Ас из первой десятки // Северный край. 2006. 18 февраля. N 30. С. 3: портр.
- Беляков С. В тройке с Кожедубом и Покрышкиным: в Ярославле открылась мемориальная доска в честь прославленного летчика, дважды Героя Советского Союза Николая Гулаева // Городские новости. 2007. 28 февраля. N 13. С. 2. фот.
- Андрианов И. Дерзкий ас Гулаев // Золотое кольцо. 2007. 14 марта. N 44. С. 4: портр.
- Wilfried Kopenhagen: Lexikon Sowjetluftfahrt. Klitzschen: Elbe-Dnjepr, 2007, s. 82/83. ISBN 978-3-933395-90-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Герои Советского Союза – уроженцы Дона. dspl.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-28)].
- Мастерство и мужество – Николай Дмитриевич Гулаев.
- Детский оздоровительный лагерь Военно-воздушных сил им. Н. Д. Гулаева. dolgulaeva.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-14)].
- Гулаев Николай Дмитриевич.