Molnupirawir
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C13H19N3O7 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 329,31 g/mol | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||
| ATC | |||||||||||||
Molnupirawir (łac. molnupiravirum) – organiczny związek chemiczny będący pierwszym doustnym[1] lekiem przeciwwirusowym przeznaczonym do leczenia COVID-19[2], który może być stosowany przez pacjentów samodzielnie w domu. Lek ten jest tzw. analogiem nukleozydu, czyli naśladuje niektóre elementy budulcowe RNA wirusa[3]. Występuje pod handlową nazwą Lagevrio[4].
Kiedy SARS-CoV-2 wnika do komórki, musi zduplikować swoje RNA, aby utworzyć nowe kopie. Molnupirawir jest prolekiem, który hamuje replikację enzymu, który buduje łańcuch RNA z kolejnych ogniw, a jednocześnie zostaje on „włączony” do rozrastającej się nici wirusowego RNA i degraduje ją od środka. Związek może zmieniać swoją konfigurację, czasami naśladując cytydynę nukleozydową, a czasami urydynę – tam, gdzie zostanie wstawiony i nastąpi zmiana konformacyjna, pojawia się mutacja punktowa. Skutkuje to na tyle dużą ilością pojedynczych mutacji w kopiach wirusa, że efekt staje się dla niego letalny. W rezultacie działanie preparatu hamuje namnażanie wirionów i łagodzi przebieg choroby[3].
Molnupiriawir jest pochodną N4-hydroksycytydyny (EIDD-1931), będącej inhibitorem wirusów grypy A i B o szerokim spektrum działania. N4-Hydroksycytydyna wykazuje jednak słabą biodostępność przy przyjmowaniu doustnym, co ogranicza jej potencjalne zastosowanie kliniczne. W przypadku molnupirawiru, grupa 5′-OH jest zestryfikowana kwasem izomasłowym, dzięki czemu poprawie uległy właściwości farmakokinetyczne związku, w tym uzyskana została dobra dostępność biologiczna jako leku doustnego[5].
Wywiera działanie przeciwwirusowe poprzez wprowadzanie błędów kopiowania podczas replikacji wirusowego RNA. Powoduje przypadkowe tranzycje C-U i G-A o niskiej częstotliwości, co prowadzi do katastrofy błędów[6][5].
Molnupirawir był pierwotnie badany (pod nazwą EIDD-2801) na Uniwersytecie Emory’ego w kierunku leczenia grypy przez uniwersytecką firmę zajmującą się innowacją leków, Drug Innovation Ventures at Emory (DRIVE)[7]. Został następnie przejęty przez Ridgeback Biotherapeutics, która później nawiązała współpracę z Merck & Co. w celu dalszego rozwoju leku[8].
Molnupirawir został zatwierdzony przez Brytyjską Agencję Regulacji Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej (MHRA) do użytku medycznego w Wielkiej Brytanii w listopadzie 2021 r.[9][10], jednak wciąż oczekuje na decyzję o dopuszczeniu do obrotu przez m.in. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków czy Europejska Agencja Leków[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jim Reed, Molnupiravir: First pill to treat Covid gets approval in UK, [w:] BBC News [online], 4 listopada 2021 [dostęp 2021-11-23] (ang.).
- ↑ Summary of Product Characteristics for Lagevrio [online], Medicines & Healthcare Products Regulatory Agency [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ a b Paweł Walewski, Już dwie tabletki do walki z covidem. Co je różni i komu mogą pomóc?, [w:] Polityka [online], 7 listopada 2021 [dostęp 2021-11-24].
- ↑ EMA issues advice on use of Lagevrio (molnupiravir) for the treatment of COVID-19 [online], European Medicines Agency, 19 listopada 2021 (ang.).
- ↑ a b Mart Toots i inni, Quantitative Efficacy Paradigms of the Influenza Clinical Drug Candidate EIDD-2801 in the Ferret Model, „Translational Research”, 218, 2020, s. 16–28, DOI: 10.1016/j.trsl.2019.12.002, PMID: 31945316, PMCID: PMC7568909.
- ↑ Mart Toots i inni, Characterization of orally efficacious influenza drug with high resistance barrier in ferrets and human airway epithelia, „Science Translational Medicine”, 11 (515), 2019, s. eaax5866, DOI: 10.1126/scitranslmed.aax5866, PMID: 31645453, PMCID: PMC6848974.
- ↑ EUA application submitted for COVID-19 antiviral discovered at Emory [online], Emory University, 1 października 2021 [dostęp 2021-11-09] (ang.).
- ↑ JoNel Aleccia, Daily pill to treat COVID could be just months away, [w:] ABC News [online], 29 września 2021 [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ First oral antiviral for COVID-19, Lagevrio (molnupiravir), approved by MHRA [online], Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ Merck and Ridgeback’s Molnupiravir, an Oral COVID-19 Antiviral Medicine, Receives First Authorization in the World [online], Merck Sharp & Dohme [dostęp 2021-11-05] (ang.).
- ↑ Są rekomendacje EMA ws. stosowania molnupirawiru, ale lek nie został jeszcze dopuszczony do obrotu, [w:] Puls Medycyny [online] [dostęp 2021-11-24].
