Pranobeks inozyny
| |||||||||
| Identyfikacja | |||||||||
| Numer CAS | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PubChem | |||||||||
| DrugBank | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||
| ATC | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Pranobeks inozyny (Isoprinosine, Inosiplex)[1] – mieszanina inozyny z kwasem 4-acetamidobenzoesowym i 1-dimetyloamino-2-propanolem (w stosunku molowym 1:3)[2] stosowana jako lek przeciwwirusowy i immunostymulujący w zakażeniach wirusem opryszczki zwykłej (HSV), innych infekcjach wirusowych, a także w niektórych chorobach wynikających z reakcji autoimmunologicznej.
Działanie przeciwwirusowe i immunomodulujące zostało potwierdzone w badaniach in vitro na komórkach ludzkich, in vivo w badaniach na zwierzętach i w ograniczonym stopniu w badaniach przedklinicznych na ludziach[3][4]. Ustalono, że jest to substancja bezpieczna, jednak wymaga szerszych badań[3][4][5][6] i nie została zalecana przez organizacje medyczne do leczenia chorób wirusowych[7]. Nie dowiedziono jej efektywności w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych związanych z przeziębieniem i grypą[8], przy czym odradza się stosowanie jej w tym celu u dzieci, zwłaszcza poniżej 1 roku życia[9].
Mechanizm działania[edytuj | edytuj kod]
Pranobeks inozyny hamuje syntezę wirusowego mRNA, wpływając na proces translacji. Ponadto stymuluje wydzielanie niektórych cytokin, przez co działa na limfocyty T oraz makrofagi, powoduje też zwiększenie produkcji niektórych przeciwciał. W ten sposób moduluje działanie układu odpornościowego[2].
W badaniach na myszach stwierdzono także działanie typu antydepresyjnego[10].
Wskazania do stosowania leku[edytuj | edytuj kod]
Pranobeks inozyny stosowany jest:
- jako lek pomocniczy w zakażeniach wirusem opryszczki zwykłej (HSV-I i HSV-II), w tym w opryszczce narządów płciowych – badania kliniczne wykazały, że jest on znacznie mniej skuteczny od acyklowiru[11][12]
- w podostrym stwardniającym zapaleniu mózgu[13], choć niektóre badania zaprzeczają skuteczności leku w tej chorobie[14]
Ponadto lek ten próbowano wykorzystywać na etapie badań w terapii innych schorzeń:
- opisywane są próby stosowania pranobeksu inozyny w leczeniu łysienia plackowatego[15]
- we wcześniejszych doniesieniach opisywano także opóźnianie przez pranobeks inozyny u zakażonych HIV rozwoju AIDS i przeciwdziałanie rozwojowi u tych pacjentów zapalenia płuc powodowanego przez Pneumocystis jiroveci[16]; inne badania nie potwierdzały aktywności leku wobec HIV[17]
Przeciwwskazania[edytuj | edytuj kod]
Pranobeks inozyny przeciwwskazany jest u chorych z nadwrażliwością na ten lek. Należy stosować go ostrożnie w przypadku niewydolności nerek, dny moczanowej, hiperurykemii i kamicy układu moczowego.
Stosowanie leku w ciąży i w okresie laktacji[edytuj | edytuj kod]
Leku nie należy stosować w czasie ciąży i karmienia piersią.
Interakcje[edytuj | edytuj kod]
Leki immunosupresyjne mogą osłabiać działanie pranobeksu inozyny.
Działania niepożądane[edytuj | edytuj kod]
Lek bardzo często powoduje wzrost stężenia kwasu moczowego, jednak po odstawieniu leku stężenie to zwykle wraca do normy. Przy wielomiesięcznym stosowaniu pacjenci często doświadczają szeregu efektów niepożądanych: bóle nadbrzusza, głowy i stawów, świąd, wysypka, nudności, wymioty, zmęczenie, złe samopoczucie i zawroty głowy. W organizmie dochodzi przy tym do zwiększenia aktywności aminotransferaz i fosfatazy alkalicznej oraz następuje zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi[2].
Preparaty[edytuj | edytuj kod]
W Polsce dostępny jest w formie syropu lub tabletek pod nazwami Eloprine, Groprinosin, Isoprinosine, Neosine, Neotac i Pranosin[2][18].
Dawkowanie[edytuj | edytuj kod]
Lek podaje się doustnie. Dawkę oraz częstotliwość podawania leku ustala lekarz. Dla osób dorosłych standardowa dawka wynosi 50 mg/kg masy ciała na dobę, zwykle 1 g 3–4 razy na dobę (co 6 godzin). Lek podaje się również przez 1–2 dni po ustąpieniu objawów choroby.
Wycofanie reklamy w 2016[edytuj | edytuj kod]
3 marca 2016 r. Główny Inspektor Farmaceutyczny nakazał zaprzestania emisji reklamy telewizyjnej syropu dla dzieci Neosine. Zdaniem GIF reklama wprowadzała odbiorców w błąd, przekazując nieprawdziwe informacje dotyczące bezpodstawnie szerokich wskazań do stosowania leku jako „zapobiegającego grypie”[19][20].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W. Schmutzler, B. Neukirch, R. Ziesche, Study of the antiallergic component of inosine pranobex (Inosiplex, Isoprinosine), „International Archives of Allergy and Applied Immunology”, 88 (1-2), 1989, s. 244–246, DOI: 10.1159/000234798, PMID: 2468618.
- ↑ a b c d Inozyny pranobeks (inosine pranobex), [w:] Medycyna praktyczna dla pacjentów [online], bazalekow.mp.pl [dostęp 2020-10-17].
- ↑ a b György Haskó, Michail V. Sitkovsky, Csaba Szabó, Immunomodulatory and neuroprotective effects of inosine, „Trends in Pharmacological Sciences”, 25 (3), 2004, s. 152–157, DOI: 10.1016/j.tips.2004.01.006, PMID: 15019271.
- ↑ a b Mihaela Petrova i inni, Isoprinosine affects serum cytokine levels in healthy adults, „Journal of Interferon & Cytokine Research: The Official Journal of the International Society for Interferon and Cytokine Research”, 30 (4), 2010, s. 223–228, DOI: 10.1089/jir.2009.0057, PMID: 20038210.
- ↑ A. Marton i inni, Anti-inflammatory effects of inosine in human monocytes, neutrophils and epithelial cells in vitro, „International Journal of Molecular Medicine”, 8 (6), 2001, s. 617–621, DOI: 10.3892/ijmm.8.6.617, PMID: 11712075.
- ↑ Anna Majewska, Witold Lasek, Grażyna Młynarczyk, Pranobeks inozyny - działanie cytotoksyczne oraz wpływ na replikację ludzkich wirusów paragrypy (HPIV-2, HPIV-4), enterowirusów (CA16, EV71) i adenowirusów (HAdV-2, HAdV-5) w badaniu in vitro, „Med. Dośw. Mikrobiol.”, 67, 2015, s. 107–113 [dostęp 2020-01-12].
- ↑ Ernest Kuchar, Jaka jest skuteczność stosowania pranobeksu inozyny w chorobach wirusowych? [online], www.mp.pl, 17 września 2018 [dostęp 2020-01-12].
- ↑ Konrad Tuszyński, Czy izoprynozyna (Neosine, Groprinosin) jest skutecznym lekiem na grypę i przeziębienie [online], Opieka Farmaceutyczna w Praktyce, 25 maja 2019 [dostęp 2019-06-18].
- ↑ Wojciech Feleszko, Jakie jest bezpieczeństwo i skuteczność inozyny pranobeks w leczeniu infekcyjnych zapaleń górnych dróg oddechowych oraz w zwiększaniu odporności? Czy inozynę można podawać dzieciom <1. roku życia? [online], Medycyna Praktyczna dla lekarzy, 1 stycznia 2014 [dostęp 2020-01-12].
- ↑ Junko Muto i inni, Oral administration of inosine produces antidepressant-like effects in mice, „Scientific Reports”, 4, 2014, art. nr 4199, DOI: 10.1038/srep04199, ISSN 2045-2322, PMID: 24569499, PMCID: PMC3935199 [dostęp 2018-11-30].
- ↑ G.R. Kinghorn i inni, Acyclovir vs isoprinosine (immunovir) for suppression of recurrent genital herpes simplex infection, „Genitourinary Medicine”, 68 (5), 1992, s. 312–316, PMID: 1385295, PMCID: PMC1195986.
- ↑ A.J. Wagstaff, D. Faulds, K.L. Goa, Aciclovir. A reappraisal of its antiviral activity, pharmacokinetic properties and therapeutic efficacy, „Drugs”, 47 (1), 1994, s. 153–205, DOI: 10.2165/00003495-199447010-00009, PMID: 7510619.
- ↑ Generoso G. Gascon, Randomized Treatment Study of Inosiplex Versus Combined Inosiplex and Intraventricular Interferon-α in Subacute Sclerosing Panencephalitis (SSPE): International Multicenter Study, „Journal of Child Neurology”, 18 (12), 2003, s. 819–827, DOI: 10.1177/088307380301801201, PMID: 14736075.
- ↑ Erdal Eroglu i inni, Long-term follow-up of patients with adult-onset subacute sclerosing panencephalitis, „Journal of the Neurological Sciences”, 275 (1-2), 2008, s. 113–116, DOI: 10.1016/j.jns.2008.07.033, PMID: 18783800.
- ↑ Sofia Georgala i inni, Inosiplex for treatment of alopecia areata: a randomized placebo-controlled study, „Acta Dermato-Venereologica”, 86 (5), 2006, s. 422–424, DOI: 10.2340/00015555-0138, PMID: 16955187.
- ↑ J.A. Kovacs i inni, Inhibition of Pneumocystis carinii dihydropteroate synthetase by para-acetamidobenzoic acid: possible mechanism of action of isoprinosine in human immunodeficiency virus infection, „Antimicrobial Agents and Chemotherapy”, 37 (6), 1993, s. 1227–1231, DOI: 10.1128/AAC.37.6.1227, PMID: 7687120, PMCID: PMC187944.
- ↑ L.L. Teglbjaerg i inni, Effect of isoprinosine on HIV antigenaemia, „AIDS”, 6 (2), 1992, s. 199–201, DOI: 10.1097/00002030-199202000-00010, PMID: 1373064.
- ↑ Preparaty zawierające: inozyna pranobeks -(inosine pranobex), [w:] Medycyna praktyczna dla -lekarzy [online], bazalekow.mp.pl [dostęp 2019-06-15].
- ↑ Syrop dla dzieci Neosine. GIF nakazał zaprzestania reklamy [online], TVN24 BiS, 7 marca 2016 [dostęp 2019-06-19].
- ↑ Główny Inspektor Farmaceutyczny, Decyzja GIF-P-R-450/47-9/JD/15 [online], 3 marca 2016.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. Wydanie specjalne. Warszawa: Medical Tribune Polska, 2009, s. 411. ISBN 978-83-60135-54-9.
- „Pharmindex® Kompendium Leków 2009”, s. 487. Warszawa: CMP Medica Poland Sp. z o.o. ISSN 1426-4269.
- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2005. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-006-X.
