Krzysztof Kieżgajło Zawisza
.jpg) | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Marszałek wielki litewski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Marszałek Sejmu | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Krzysztof Zawisza Kieżgajło herbu Łabędź (ur. w 1578 roku – zm. 23 stycznia 1670 roku) – kasztelan wileński od 1669, marszałek wielki litewski od 1654 roku, marszałek nadworny litewski od 1649 roku, marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1639 roku, pisarz wielki litewski od 1637 roku, łowczy wielki litewski od 1629 roku, starosta miński i brasławski[1], marszałek sejmu nadzwyczajnego w 1642[2].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn podskarbiego wielkiego litewskiego Andrzeja Zawiszy i podstolanki mścisławskiej Zoffi z Wołłowiczów, wnuczki kasztelana nowogrodzkiego Hrehorego Wołłowicza. Miał dwie siostry: Barbarę (zmarłą młodo) i Zofię (zakonnicę) oraz brata Mikołaja, jezuitę, fundatora katedry filozoficznej w Wilnie, który zmarł młodo w Rzymie[3].
Jego wnuk, Krzysztof Zawisza, jest autorem znanych pamiętników wydanych przez Juliana Bartoszewicza[4].
Poseł powiatu słonimskiego na sejm 1631 roku[5]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 16 lipca 1632 roku[6]. Poseł na sejm konwokacyjny 1632 roku z powiatu mińskiego[7]. Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa mińskiego w 1632 roku[8], podpisał jego pacta conventa[9]. Jako poseł na sejm koronacyjny 1633 roku wszedł w skład komisji do wojny z Moskwą i organizacji wojska[10].
Poseł na sejmy ekstraordynaryjne 1635, 1637, 1642 i 1647 roku[11]. Poseł na sejm koronacyjny 1633 roku, sejm zwyczajny 1635 roku, sejm zwyczajny 1637 roku, sejm 1638 roku, sejm 1640 roku, sejm 1641 roku, sejm 1643 roku, sejm 1645 roku[12]. Był posłem na sejm 1646 roku[13]. Jako poseł na sejm konwokacyjny 1648 roku z powiatu brasławskiego był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 31 lipca 1648 roku[14]. W 1648 roku był elektorem Jana II Kazimierza Wazy z województwa wileńskiego[15], podpisał jego pacta conventa[16]. Poseł na sejm sejm koronacyjny 1649 roku, sejm 1649/1650 roku, poseł sejmiku mińskiego na sejm 1650 roku[17]. Na sejmie koronacyjnym 1649 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[18]. Na sejmie 1650 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[19]. Na sejmie 1655 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[20].
Był uczestnikiem konfederacji tyszowieckiej w 1655 roku[21]. Na sejmie 1658 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[22]. Był deputatem z Senatu na Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1659 roku[23] i 1661 roku[24].
W 1661 roku otrzymał ze skarbu francuskiego 1200 liwrów[25].
Na sejmie 1662 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[26]. Na sejmie 1667 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[27].
Za żonę pojął Katarzynę Konstancję Tyszkiewicz, córkę wojewody brzeskiego Jana Eustachego Tyszkiewicza i Zofii z ks. Wiśniowieckich. Miał dzieci:
- Andrzeja Kazimierza, pisarza wielkiego litewskiego, ożenionego z Heleną Aleksandrą ks. Ogińską (córką Aleksandra i Katarzyny ks. Połubińskiej) – rodziców wojewody mińskiego Krzysztofa i Anny, żony kasztelana trockiego Marcina Michała Kryszpina-Kirszenszteina (syna podskarbiego wielkiego litewskiego Hieronima Kryszpina-Kirszenszteina i Anny z Młockich)
- Jana Jerzego, rotmistrza królewskiego, starostę brasławskiego, ożenionego z Apolonią Kryszpin-Kirszensztein, córką podskarbiego wielkiego litewskiego Hieronima Kryszpina-Kiszenszteina i Anny z Młockich – rodziców Anny I v. za Czerniewskim IIv. za Piotrem Stanisławem hr. Tarnowskim IIIv. za Krzysztofem Benedyktem Niemirowiczem-Szczyttem, kasztelanem smoleńskim
- Annę Konstancję, żonę Feliksa Paca, podkomorzego wielkiego litewskiego
- Teklę[28]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Artur Walden, Marszałkowie świeccy Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1633-1648, w: Czasopismo Prawno-Historyczne, t. LXV, 2013, z. 1, s. 168.
- ↑ Władysław Konopczyński, Chronologia sejmów polskich 1493-1793, Kraków 1948, s. 25
- ↑ T.Żychliński, Złota Księga Szlachty Polskiej, Rocznik XII, Poznań 1890, s. 300
- ↑ Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, s. 10
- ↑ Jan Seredyka, Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989, s. 94.
- ↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 352.
- ↑ Włodzimierz Kaczorowski, Sejmy konwokacyjny i elekcyjny w okresie bezkrólewia 1632 r., Opole 1986, s. 369.
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 [b.n.s.].
- ↑ Porządek Na Seymie Walnym Elekcyey, miedzy Warszawą a Wolą, Przez opisane Artykuły, do samego tylko Aktu Elekcyey należące, vchwalony y postanowiony. Roku Pańskiego, M. DC. XXXII. Dnia 27. Września, s.20.
- ↑ Andrzej Korytko, Sejm koronacyjny Władysława IV Wazy wobec problemów na Ukrainiew: Echa Przeszłości t. XVI, Olsztyn 2015, s. 73.
- ↑ Przemysław Paradowski, W obliczu "nagłych potrzeb Rzeczypospolitej". Sejmy ekstraordynaryjne za panowania Władysława IV Wazy, Toruń 2005, s. 261.
- ↑ Jan Dzięgielewski, Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej w czasach Władysława IV, Warszawa 1992, s. 182.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 46.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 86.
- ↑ Svffragia Woiewodztw, y Ziem Koronnych, y Wielk. Xięstwa Litewskiego. Zgodnie na Naiaśnieyszego Iana Kazimierza Obranego Krola Polskiego [...]. Dane, między Warszawą, a Wolą, Dnia 17. Listopada, Roku 1648, [b.n.s].
- ↑ Porządek na seymie walnym elekcyey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego aktu elekcyey należące, vchwalony y postanowiony roku Pańskiego M.DC.XLVIII, dnia VI października, s. 21.
- ↑ Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 398.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 146.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 158.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 225.
- ↑ Adam Kersten, Z badań nad konfederacją tyszowiecką, w: Rocznik Lubelski, t. I, 1958, s. 116.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 244.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 312.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 371.
- ↑ Kazimierz Waliszewski, Polsko-francuzkie stosunki w XVII wieku 1644-1667. Opowiadania i źródła historyczne ze zbiorów archiwalnych francuzkich publicznych i prywatnych..., Kraków 1889, s. 103.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 416.
- ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 462.
- ↑ T.Żychliński, Złota Księga Szlachty Polskiej, Rocznik XII, Poznań 1890, s. 300-302, 321-322
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Władysław Poczobut Odlanicki, Pamiętnik, Warszawa 1987
- Pamiętniki Krzysztofa Zawiszy, Wojewody Mińskiego
|
|