Instytut Polski w Sofii
 | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia | 22 lipca 1949 |
| Siedziba | |
| Dyrektor | Karol Zieliński |
| Zatrudnienie | 7 |
| Adres | |
| ул. Веслец 12, 1000 Център, София ul. Veslec 12, 1000 Sofia Center, Sofia | |
Położenie na mapie Sofii  | |
Położenie na mapie Bułgarii  | |
Położenie na mapie obwodu miejskiego Sofia  | |
 42°41′57,0″N 23°19′33,0″E/42,699167 23,325833 | |
| Strona internetowa | |
Instytut Polski w Sofii (bułg. Полски институт в София) – polska placówka kulturalna w stolicy Bułgarii podlegająca Ministerstwu Spraw Zagranicznych RP[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Instytut został założony 22 lipca 1949 pod nazwą Centrum Promocji Kultury, kontynuując tradycję przedwojennego Towarzystwa Polsko-Bułgarskiego. Założycielami Towarzystwa byli krytyk literacki Bojan Penew, poetka i tłumaczka Dora Gabe oraz Tadeusz Stanisław Grabowski – pierwszy po odzyskaniu niepodległości ambasador RP w Bułgarii[2]. Pierwszą pracowniczką została historyczka Antonina Pankiewicz-Szterewa. W 1956 zmieniono nazwę na Polskie Centrum Informacyjne i Kulturowe. W 1993 przyjął obecną nazwę.
Siedziba Centrum początkowo znajdowała się na Bulwarze Ruskim 12 (obecnie Cara Oswoboditela), znajdowały się tam m.in. czytelnia i sala filmowa. W latach 60. przeprowadzono generalny remont, a Centrum zajęło jeszcze jedno piętro. Otwarto także sklep z polskimi towarami i wydawnictwami kulturalnymi. W latach 1994–2004 Instytut znajdował się na pierwszym i trzecim piętrze budynku przy ul. Grafa Ignatiewa 12. Od 2004 siedziba mieści się pod adresem Veslec 12. Znajduje się tam m.in. sala o powierzchni 200 m², fortepian, czytelnia, biblioteka (ponad 14 tys. tomów), punkt informacyjny.
W 2009 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP planowało zamknięcie placówki. Przeciw planom wystąpili znani polscy i bułgarscy intelektualiści, tłumacze i dziennikarze, a także szereg instytucji kultury. Protestowała także bułgarska Polonia[3].
Działalność[edytuj | edytuj kod]
Głównym zadaniem Instytutu jest utrzymanie dobrych stosunków społecznych, naukowych i kulturalnych między Polską a Bułgarią. Instytut organizuje wystawy, koncerty, pokazy filmów, promocje książek, przekłady książek, koordynuje wymianę naukową i kulturową. Celem Instytutu jest poszerzanie wiedzy Bułgarów na temat Polski: kultury, sztuki, nauki, historii, gospodarki, polityki, socjologii. Prowadzi bibliotekę oraz kursy języka polskiego. Działalność Instytutu częściowo skierowana jest także do bułgarskiej Polonii.
W latach 60. w Centrum pokazywano 4 filmy dziennie. Na przestrzeni lat Instytut zorganizował wydarzenia kulturalne m.in. ze: Zbigniewem Namysłowskim, Jarosławem Śmietaną, Leszkiem Możdżerem, Agą Zaryan, Marylą Rodowicz (1981), Krzysztofem Zanussim (1981), Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Kieślowskim, Ryszardem Kapuścińskim, Jackiem Dehnelem (2013), zespołami „Śląsk” i „Mazowsze”. Organizowane są także wykłady dla studentów badaczy literatury polskiej.
Wśród przetłumaczonych staraniami Centrum/Instytutu dzieł literatury polskiej na język bułgarski znalazła się twórczość m.in. Adama Mickiewicza („Sonety krymskie”), Jana Kochanowskiego („Fraszki”), Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta, Tadeusza Różewicza, Wisławy Szymborskiej, Jana Twardowskiego, Jerzego Andrzejewskiego, Sławomira Mrożka, Olgi Tokarczuk, Stanisława Lema, Leszka Kołakowskiego, Józefa Tischnera, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W latach 2000–2011 z pomocą Instytutu wydano 119 książek.
Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
- 1949–1957 – Antonina Pankiewicz-Szterewa
- 1957–1962 – Mirosław Nowakowski
- 1962–1967 – Antoni Pierzchała
- 1967–1969 – Bogusław Jankowski
- 1969–1973 – Kornel Henszke
- 1973–1977 – Sylwester Kaczkowski
- 1977–1982 – Janusz Tagowski
- 1982–1983 – Tadeusz Telma
- 1983–1987 – Eugeniusz Mielcarek
- 1987–1991 – Maksymilian Celeda
- 1991–1992 – Karol Pastuszewski
- 1993–1999 – Wojciech Gałązka
- 2000–2001 – Iwona Frączek
- 2001–2006 – Andrzej Papierz
- 2006–2011 – Anna Pachla
- 2011–2015 – Agnieszka Kościuszko
- 2015–2020 – Jarosław Godun
- 2020–2021 – Anna Opalińska
- 2021–2023 – Iwona Jakuszko-Dudka, p.o.[4]
- od 2023 – Karol Zieliński[5]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 3 lipca 2018 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Spraw Zagranicznych lub przez niego nadzorowanych [online], isap.sejm.gov.pl, 3 lipca 2018, s. 13 [dostęp 2019-05-20] (pol.).
- ↑ O Instytucie [online], Полски институт в София [dostęp 2020-02-25] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-07].
- ↑ Roman Pawłowski, Co dalej z Instytutem Polskim w Sofii? [online], wyborcza.pl, 27 stycznia 2010 [dostęp 2020-02-25].
- ↑ Zespół, Instytut Polski w Sofii [dostęp 2022-10-06] [zarchiwizowane 2021-09-24].
- ↑ Zespół, instytutpolski.pl/sofia [dostęp 2023-11-08] [zarchiwizowane 2023-11-08].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Radostina Petrowa, Galina Georgiewa, Instytut Polski w Sofii, Romuald Cudak (red.), „Postscriptum Polonistyczne”, 2 (12), Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach Szkoła Języka i Kultury Polskiej, 2013, s. 31–44, ISSN 1898-1593 [dostęp 2019-11-30].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona Instytutu.
- Radostina Petrowa, Bułgarska polonistyka ma za sobą piękną i długą tradycję. Wywiad z Agnieszką Kościuszko, dyrektor Instytutu Polskiego w Sofii, Romuald Cudak (red.), „Postscriptum Polonistyczne”, 2 (12), Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach Szkoła Języka i Kultury Polskiej, 2013, s. 45–48, ISSN 1898-1593 [dostęp 2019-11-30].
