Hotel Europejski w Warszawie

Raffles Europejski Warsaw
Hotel Europejski
Symbol zabytku nr rej. MZ/211 z 1.07.1965
Ilustracja
Budynek hotelu, widok od strony ul. Krakowskie Przedmieście
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Krakowskie Przedmieście 13

Typ budynku

hotel

Styl architektoniczny

neorenesansowe elewacje, z elementami renesansu włoskiego

Architekt

Henryk Marconi przy współpracy Marcelego Berendta, Leandro Marconiego oraz Władysława Mierzejewskiego

Inwestor

Aleksander Przezdziecki[1]
oraz Aleksander Przezdziecki, Władysław i Ksawery Pusłowski[2]

Kondygnacje

4

Rozpoczęcie budowy

1855

Ukończenie budowy

1877

Ważniejsze przebudowy

1907 według projektu Czesława Przybylskiego i Antoniego Jawornickiego, 2013-2018

Zniszczono

1944

Odbudowano

1949–1951 według projektu Bohdana Pniewskiego

Pierwszy właściciel

Aleksander Przezdziecki (7/8) i Rozalia Wambach (1/8)

Kolejni właściciele

Władysław i Ksawery Pusłowscy oraz Aleksander Przezdziecki
ks. Czetwertyńska i hr. Przezdzieccy (1920)
Hotel Europejski S.A. - HESA[3]
Akademia Wojskowo-Polityczna (1948–1954)
Orbis (1954–2005)

Obecny właściciel

H.E.S.A. Sp. z o.o. Sp.K.

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Raffles Europejski Warsaw”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Raffles Europejski Warsaw”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Raffles Europejski Warsaw”
Ziemia52°14′30″N 21°00′52″E/52,241667 21,014444
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Hotel Europejski w 1934, widoczne wejście główne

Hotel Europejski, od 2018 Raffles Europejski Warsaw – hotel w Warszawie, zbudowany etapami w latach 1855–1877 według projektu Henryka i Leandra Marconich. Uznawany wówczas za najbardziej luksusowy w mieście. Wznowił działalność w 2018 pod marką sieci Raffles.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W połowie XVII wieku w miejscu hotelu znajdował się dwór Jana Oborskiego, starosty sochaczewskiego, a w XVIII wieku barokowy pałac Ogińskich. Na początku XIX wieku nieruchomość nabył bogaty stolarz warszawski Ferdynand Gerlach, który urządził tam hotel[4].

Budynek, zaprojektowany przez Henryka Marconiego[5], powstał w miejscu budynku zburzonego hotelu Gerlacha[4][6]. Część gmachu od strony obecnych ul. Ossolińskich, ul. Karaszewicza-Tokarzewskiego i placu Piłsudskiego została wzniesiona w latach 1855–1857[5]. W latach 1857–1859 powstała część od ul. Ossolińskich i Krakowskiego Przedmieścia[7]. Budowa została dokończona w latach 1876–1877[7]. Hotel Europejski był pierwszym nowoczesnym hotelem w Warszawie[7]. Od końca XIX wieku w budynku działało centralne ogrzewanie[8].

Hotel był pierwszą siedzibą Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych oraz kolejną lokalizacją popularnej cukierni Lourse'a (1871–1944)[9][10][11].

W czasie powstania styczniowego w dniu 10 października 1863 przed hotelem stracony został czeladnik cukierniczy Emilian Chodakowski za udział w zamachu na carskiego agenta Bertolda Hermaniego[12]. W 1877 w hotelu uruchomiono pierwszą w mieście windę osobową[13].

W lutym 1918 w hotelu popełnił samobójstwo oficer Legionów Polskich, mjr kanc. Ludwik Eydziatowicz[14][15]. W 1920 otwarto w nim księgarnię spółki Trzaska, Evert i Michalski[16]. W 1938 hotel dysponował 250 pokojami.

Po zniszczeniach wojennych, przedwojenni właściciele uruchomili restaurację i rozpoczęli remont budynku. W 1948 hotel zajęło Ministerstwo Obrony Narodowej i dokończyło odbudowę budynku z przeznaczeniem na Akademię Wojskowo-Polityczną im. Feliksa Dzierżyńskiego (1951–1954).

W latach 1957–1961 budynek został ponownie zaadaptowany na hotel[7], którym zarządzała grupa hotelowa Orbis. W 1965 zagrał tu koncert The Golden Gate Quartet.

W 1989 podjęto próbę renowacji gmachu, w co był zaangażowany Gene Gutowski, zakończonej niepowodzeniem[17]. W 1991 spadkobiercy właścicieli nieruchomości rozpoczęli starania o jej odzyskanie. W 1993 została reaktywowana przedwojenna spółka akcyjna Hotel Europejski, a minister gospodarki przestrzennej i budownictwa stwierdził nieważność orzeczenia prezydenta Warszawy z 1948 o odmowie przyznania spółce własności czasowej z powodu dekretu Bieruta[18]. W kwietniu 2005 zostało podpisane porozumienie z władającą nieruchomością spółką Accor-Orbis, a we wrześniu została ona przekazana spółce Hotel Europejski[18].

W latach 2009–2014 w budynku mieściła się siedziba Radia Wnet[19].

W 2012 do grona właścicieli hotelu dołączyła szwajcarska milionerka Vera Michalski-Hoffmann (jako większościowy udziałowiec w spółce będącej właścicielem hotelu)[20].

W czasie prowadzonego w latach 2013–2018 remontu, za zgodą stołecznego konserwatora zabytków, budynek został nadbudowany – w miejscu strychu powstały dwie nowe kondygnacje z ok. 7 tys. m² powierzchni biurowej. Projekt nadbudowy wywołał kontrowersje[21].

Hotel wznowił działalność w maju 2018 pod marką luksusowej sieci Raffles, jako Raffles Europejski Warsaw[22]. Na ostatnim piętrze urządzono przestrzeń biurową i coworkingową[23].

Hotel siedzibą przedstawicielstw dyplomatycznych[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ dla dwóch pierwszych faz budowy, Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972.
  2. ↑ dla ostatniej trzeciej fazy budowy, Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972.
  3. ↑ Spółka założona w 1921 przez rodziny Czetwertyńskich i Przezdzieckich; zob. Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972 oraz statut spółki z 11 maja 1921 r.
  4. ↑ a b Jadwiga Waydel Dmochowska: Jeszcze o dawnej Warszawie. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960, s. 94.
  5. ↑ a b Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 264. ISBN 83-01-08836-2.
  6. ↑ Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 121.
  7. ↑ a b c d Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 76.
  8. ↑ Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 200.
  9. ↑ Stanisław Szenic: Najstarszy szlak Warszawy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1955, s. 210.
  10. ↑ Beata Meller. „U Lourse'a". „Almanach Muzealny”. 1, s. 81, 1997. 
  11. ↑ Kurjer Warszawski, „Kurjer Warszawski 1871 nr 221”, 7 października 1871.
  12. ↑ Ryszard Kołodziejczyk, Rocznik Warszawski 1960, t.1, "Warszawska Żandarmeria Narodowa w Powstaniu Styczniowym", s. 164
  13. ↑ Ewa Klekot (red.): Dane warszawskie. Warszawa: Muzeum Warszawy, s. Tab. Pierwsze razy. ISBN 978-83-65777-55-3.
  14. ↑ Wiadomości bieżące. Nagły zgon. „Kurjer Warszawski”, s. 3, Nr 47 z 15 lutego 1918. 
  15. ↑ Śmierć majora Eydziatowicza. Rozpacz z powodu Chełmszczyzny. „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, s. 1, Nr 50 z 20 lutego 1918. 
  16. ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 903. ISBN 83-01-08836-2.
  17. ↑ Gene Gutowski: Od Holocaustu do Hollywood. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004, s. 357-359. ISBN 83-08-03549-3.
  18. ↑ a b Biznes kosztem sentymentu. „Rzeczpospolita (dodatek Życie Mazowsza)”, s. R6, 31 stycznia 2018. 
  19. ↑ POZNAJ WNET - WNET.fm [online], wnet.fm [dostęp 2020-08-13].
  20. ↑ Michał Wojtczuk, Hotel Europejski będzie najbardziej luksusowy w Polsce, Gazeta Wyborcza, 20 września 2012 r.
  21. ↑ Michał Wojtczuk. Najbardziej luksusowy prawie gotowy. „Gazeta Stołeczna”, s. 4, 19 kwietnia 2017. 
  22. ↑ Michał Wojtczuk. Hotelowa gorączka w Warszawie. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 4 czerwca 2018. 
  23. ↑ WeWork z kolejną lokalizacją w Warszawie – oficjalne otwarcie w Hotelu Europejskim. mamstartup.pl, 1 lipca 2019. [dostęp 2019-07-02].
  24. ↑ Mariusz Mróz: Utworzenie Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce, Przegląd Historyczno-Wojskowy 3/2019
  25. ↑ a b c Haliczanin : kalendarz powszechny zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Kresów Wschodnich na rok Pański 1923, Lwów
  26. ↑ „Kalendarz Powszechny Haliczanin zastosowany do potrzeb wszystkich mieszkańców Małopolski i Wschodnich Kresów na rok pański 1925, który jest rokiem zwyczajnym liczącym 365 dni”, Lwów 1925
  27. ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1937

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Stanisław Szenic, Józef Chudek: Najstarszy szlak Warszawy, PIW, Warszawa 1955, 367 s.
  • Andrzej Rottermund: Hotel Europejski, PWN Warszawa 1972, 91 s.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hotel_Europejski_w_Warszawie&oldid=71149670”