Falda

Św. Pius X odprawia Mszę świętą, papieski ceremoniarz trzyma ogon szaty
Falda przygotowana dla Piusa XII, 1950

Falda, fimbria (hiszp. falda – spódnica) – szata liturgiczna używana niegdyś w liturgii papieskiej. Do użycia weszła najprawdopodobniej za pontyfikatu Juliusza II, poprzedzając sutannę z trenem, której wówczas jeszcze nie znano[1].

Używać jej może także patriarcha Lizbony wraz z innymi pontyfikaliami przynależącymi do godności papieskiej na mocy specjalnego przywileju nadanego przez papieża Benedykta XIV na skutek zabiegów korony portugalskiej, pochłoniętej w tamtym czasie rywalizacją z dworem hiszpańskim. Pozwolenie na używanie papieskich westymentów miało podnieść prestiż utworzonego w 1716 roku patriarchatu[2].

Wygląd[edytuj | edytuj kod]

Falda ma postać bardzo szerokiej i długiej spódnicy uszytej z białego jedwabiu. Papież nakłada ją bezpośrednio na sutannę z białej jedwabnej mory, przed wszystkimi innymi paramentami (nawet albą). Mistrz papieskich ceremonii nakłada ją biskupowi Rzymu przez głowę i zawiązuje wokół bioder podwójnym jedwabnym sznurem ze srebrnymi ozdobnikami na końcu. Gdy papież idzie, falda ze względu na swoją długość i szerokość musi być podtrzymywana przez cztery osoby – dwóch mistrzów ceremonii (z przodu) i dwóch tajnych szambelanów papieskich (z tyłu).

Długość i rozłożystość faldy ma symbolizować bezgraniczną miłość namiestnika Chrystusowego do wiernych[3].

Używanie[edytuj | edytuj kod]

Falda używana była nie tylko podczas czynności liturgicznych (odprawiania uroczystych nabożeństw, tzw. kaplic papieskich, na które składały się m.in. msze solenne czy poszczególne części oficjum), ale także podczas tajnych i publicznych konsystorzy[4], podczas których papież przywdziewał jedynie strój chórowy i skróconą wersję faldy (fimbria minori).

Używanie faldy zarzucono na krótko przed soborem watykańskim II – ostatni raz założył ją papież Jan XXIII podczas swojej koronacji[5].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Antoni Nowowiejski, Wykład Liturgii Kościoła katolickiego, tom II, 15 maja 1901.
  2. Joachim Nabuco, Ius pontificalium: introductio in caeremoniale episcoporum, 1956.
  3. Antoni Nowowiejski, Wykład Liturgii Kościoła Katolickiego, tom II, 15 maja 1901.
  4. J.A. Nainfa, Costumes of Prelate of the Catholic Church, 1926.
  5. Historia, źródła i ceremonie solennej Mszy papieskiej według usus antiquor | Christianitas. Religia, kultura, społeczeństwo. [online], christianitas.org [dostęp 2017-06-21].