Baulowie
Baulowie (beng. বাউল, ang. baul) – synkretyczna heterodoksyjna tradycja pobożnościowa aktywna w Bengalu Zachodnim i Bangladeszu o tantryczno-jogicznym zabarwieniu. Zawiera elementy przejęte z bengalskich szkół sufizmu i buddyzmu oraz rytuały seksualne[1]. Współcześnie można ją pojmować jako baulów hinduistycznych i baulów muzułmańskich[2].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Słowo baul jest pochodzenia sanskryckiego. Wywodzone jest od słów wjakula (zmieszany) i watula (szalony). Członkowie tej tradycji często dołączają do swoich imion tytuły pagal lub kszepa o bezpośrednim znaczeniu szalony gloryfikując znaczenie szalony miłością do Boga.
- W odniesieniu do kobiet, stosuje się termin baulini[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początków tego ruchu poszukuje się w okresie między XV a XVII wiekiem. Szczególny rozkwit i wzrost znaczenia osiągnęli w XIX i w początkowych latach XX wieku. Naukową recepcję wspólnoty datuje się od 1870.
Doktryna[edytuj | edytuj kod]
W tej tradycji odrzuca się:
- indyjskie normy podziału kastowego
- święte teksty hinduizmu (w tym Wedy) i islamu (w tym Koran)
- zasługę z odbywania pielgrzymek do miejsc świętych (tzw. tirtha)
- kult świątynny
- modlitwy przy grobach świętych w dargah i mahasamadhi
- ascezę, odosobnienie i celibat
- prawo szariatu
- tabu nieczystości kobiety podczas okresu menstruacji
- możliwość wyzwolenia po śmierci[4].
Siddhapurusza[edytuj | edytuj kod]
Wobec negacji kanonicznych ksiąg świętych i znikomej twórczości własnej w zakresie pism doktrynalnych, najważniejszy dla adepta na duchowej drodze staje się guru (Siddhapurusza, czyli „doskonały człowiek”). Poprzez guru, który osiągnął już wyzwolenie, najpełniej manifestuje się Bóg.
Najwyższa istota[edytuj | edytuj kod]
Boga baulowie określają wieloma imionami, wspólnymi dla religii obecnych w północno-wschodnich Indiach (Allah, Kryszna, Sai, Człowiek Serca, Człowiek sahadźa, ...). Głoszą jego andrygoniczność i tożsamość ze światłem, oddechem i jaźnią.
Droga duchowa[edytuj | edytuj kod]
W swoich sadhanach baulowie dążą do odnalezienia („schwytania”) człowieka wielkości kciuka w ćakrze serca (Anahata) jako Boga w sobie, zgodnie z nauką o ciele jako mikrokosmosie (równoważniku jakościowym zewnętrznego wszechświata) (doktryną dehatattwy). Za siedzibę pozbawionego cech Najwyższego atala Iśwary uznają ćakrę sahasrara. Droga duchowa w tradycji baulizmu podzielona jest na trzy etapy. Każdy z nich rozpoczyna się od wprowadzającego rytuału dikszy:
- mantradiksza – adept przyjmowany jest do wspólnoty, otrzymuje duchowe imię i indywidualną mantrę
- śikszadiksza – dalsze wprowaszenie w sadhanę
- sanjadiksza – rozpoczynająca okres ascezy adepta[5].
Miłość[edytuj | edytuj kod]
Szczególną cechą doktrynalną, która wyróżnia nauki baulów jest miłość. Stąd rozdzielenie i tęsknota, to motyw przewodni wielu ich pieśni. Głoszą, że sposobem na doświadczenie miłości boskiej jest miłość ludzka.
Kult ciała[edytuj | edytuj kod]
- Baulowie nie budują świątyń. Uważają ludzkie ciało za jedyny instrument prowadzący do wyzwolenia, a wszelki kult niezwiązany z ciałem ludzkim jako bezużyteczny.
- W ciele subtelnym sukszmaśarira, podobnie jak inne ezoteryczne tradycje Wschodu, wyróżniają nadi i ćakry oraz kundalini.
- Są przeciwni tłumieniu instynktów płciowych jako działaniu przeciw naturze ludzkiej. Praktykują jogiczne połączenie seksualne (mithuna), według wskazówek osobistego guru, w okresie menstruacji partnerki. Równocześnie za największego wroga uważają pożądanie, któremu patronuje bóg Kama. Aby je przetransformować w środek wspierający sadhanę, baul mężczyzna wyobraża sobie siebie jako postać żeńską. Dzięki temu przezwycięża pożądanie i powstrzymuje wytrysk nasienia, a jego energię kieruje do ćakry sahasrara, aby śakti osiągnęła siedzibę Najwyższego.
Styl życia[edytuj | edytuj kod]
Baulowie prowadzą wędrowny styl życia. Przemieszczają się często łódkami po delcie Gangesu[6]. Żyją z jałmużny lub opłat za śpiewane pieśni i poematów religijnych. Znani są ze swych niekonwencjonalnych zachowań i zwyczajów[7].
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Mężczyźni zawiązują na czubku głowy kok ze swoich długich włosów. Ubierają się w długie, luźne, szafranowe lub białe szaty. Ich wierzchnie nakrycie często stanowi narzuta zszyta z kawałków szmat.
Pieśni baulów[edytuj | edytuj kod]
Ich pieśni religijne składają się zazwyczaj z trzech lub czterech zwrotek i refrenu. Wykonują je przy akompaniamencie ekatary i dugi wędrując po obszarze Bengalu. Treść najczęściej jest dwuznaczna, aby przed nieinicjowanymi (zob. diksza) ukryć rytualne znaczenie. Za najwybitniejszego poetę tradycji baulów uważa się Lalana Fakira.
Typy pieśni baulów:
- phuler gan (pieśni kwiatu) – mithuna podczas pierwszych trzech dni menstruacji
- parer gan (pieśni o przeprawie)[8].
Znaczenie dla Bengalu[edytuj | edytuj kod]
- Ich tradycja i pieśni należą do istotnych elementów umacniających bengalską tożsamość narodową. Taki status symbolu kulturowego przyszedł wraz z zaangażowaniem w popularyzację ich religijnych poematów. Mentorami ich pieśni tworzonych w bengali byli Rabindranath Tagore i Ksiti Mohan Sena.
- Corocznie odbywa się baulmela w miejscowości Kenduli (okręg Birbhum w stanie Bengal Zachodni)[9].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kulty bogini i tradycje śaktyzmu / Tantra lewej ręki. W: Gavin Flood: Hinduizm. Wprowadzenie. Małgorzata Ruchel (tłum.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 201, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2517-8. Cytat: stosują rytuały seksualne.
- ↑ Carol Salomon: 9. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 236. ISBN 83-88238-68-X.
- ↑ Śri Anirwan, Lizelle Reymond: Żyć w sobie. Nauki baula. Magda Złotowska (tł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok, 1994, s. 206. ISBN 83-85041-56-7.
- ↑ Carol Salomon: Pieśni baulów. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 237. ISBN 83-88238-68-X.
- ↑ 4.5. Bóg ukryty w człowieku, Elżbieta Wnuk-Lisowska, „Między wiarą a gnozą”, Universitas, s. 291.
- ↑ Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 116. ISBN 83-7132-369-7.
- ↑ Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kuźniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004. ISBN 83-914652-5-X.
- ↑ Barbara Grabowska: Świat wężowej bogini. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2002, seria: Świat Orientu. ISBN 83-88938-05-3.
- ↑ Sectarian Fairs. W: Asutosh Bhattacharya: Folklore of Bengal. Srirang Jha (rev.). New Delhi: National Book Trust, 2007, s. 107–108, seria: Folklore. ISBN 978-81-237-4749-7. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Carol Salomon: 9. W: Praktyki religijne w Indiach. Donald S.Lopez Jr (red.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2001, s. 229–253. ISBN 83-88238-68-X.