Albin Żyto
 generał brygady | |
| Data i miejsce urodzenia | 9 kwietnia 1924 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska | szef Oddziału Młodzieżowego Głównego Zarządu Politycznego WP, zastępca dowódcy dywizji ds. politycznych, zastępca dowódcy rodzaju sił zbrojnych ds. politycznych, zastępca dowódcy okręgu wojskowego ds. politycznych, attaché wojskowy i lotniczy PRL w Czechosłowacji, zastępca szefa Głównego Zarządu Politycznego WP - szef Zarządu Kultury i Oświaty |
| Odznaczenia | |
        | |
Albin Żyto (ur. 9 kwietnia 1924 w Bruay en Artois (obecnie część Bruay-la-Buissière, departament Pas-de-Calais we Francji), zm. 11 grudnia 2013[1] w Zielonce koło Warszawy) – generał brygady Sił Zbrojnych PRL, wieloletni zastępca Szefa Głównego Zarządu Politycznego WP - szef Zarządu Kultury i Oświaty, przewodniczący Komisji Centralnej ds. Działalności Przeciwalkoholowej w Wojsku.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się we Francji. W październiku 1934 przyjechał z rodziną do Polski. W 1938 ukończył 7-klasową szkołę podstawową w Rawiczu. 14 kwietnia 1945 rozpoczął służbę wojskową jako kursant Centrum Szkolenia Oficerów Polityczno-Wychowawczych w Łodzi. 31 lipca 1945 promowany na stopień podporucznika w korpusie oficerów polityczno-wychowawczych. Następnie pełnił kolejno stanowiska:
- 1945–1946 adiutant szefa Oddziału Wojskowych Spraw Zagranicznych Sztabu Generalnego WP;
- 1946–1947 zastępca dowódcy 1 Samodzielnej Kompanii Karnej ds. polityczno-wychowawczych w Działdowie;
- 1947–1948 zastępca dowódcy batalionu ds. polityczno-wychowawczych w 50 Pułku Piechoty w Olsztynie;
- 1948–1949 instruktor propagandy w sztabie 15 Dywizji Piechoty w Olsztynie;
- 1949–1950 kierownik sekcji młodzieżowej Zarządu Polityczno-Wychowawczego Okręgu Wojskowego nr 1 w Warszawie;
- 1950–1951 studia w Wyższej Szkole Oficerów Polityczno-Wychowawczych w Rembertowie;
- 1951–1953 starszy instruktor w Zarządzie I (Organizacyjnym) Głównego Zarządu Politycznego WP (GZP WP) w Warszawie;
- 1953–1956 szef Oddziału Młodzieżowego Głównego Zarządu Politycznego WP;
- 1956–1957 słuchacz Kursu Doskonalenia Oficerów w Akademii Wojskowo-Politycznej w Warszawie;
- 1957-1960 szef wydziału - zastępca szefa Oddziału I w Zarządzie I GZP WP;
- 1958–1959 studia (w trybie eksternistycznym) w Wojskowej Akademii Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego w Warszawie;
- 1960–1962 sekretarz Komitetu PZPR w Głównym Zarządzie Politycznym WP;
- 1962–1964 zastępca dowódcy ds. politycznych 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej w Legionowie - szef Wydziału Politycznego dywizji;
- 1964–1965 zastępca szefa Zarządu Politycznego Warszawskiego Okręgu Wojskowego;
- 1965–1967 zastępca dowódcy Lotnictwa Operacyjnego ds. politycznych - szef Zarządu Politycznego Lotnictwa Operacyjnego;
- 1967–1969 zastępca dowódcy Wojsk Lotniczych ds. politycznych - szef Zarządu Politycznego Wojsk Lotniczych w Poznaniu;
- 1969–1970 zastępca dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego ds. politycznych - szef Zarządu Politycznego okręgu;
- 1970–1972 attaché wojskowy i lotniczy Ambasady PRL w Czechosłowacji;
- 1972–1989 zastępca szefa Głównego Zarządu Politycznego WP - szef Zarządu Kultury i Oświaty;
- 1972–1976 przewodniczący Rady Młodzieżowej WP;
- 1981–1983 pełnomocnik Komitetu Obrony Kraju (komisarz wojskowy) w Komitecie ds. Radia i Telewizji;
- 6 kwietnia 1989 r. w wieku 65 lat przeniesiony w stan spoczynku (pożegnany przez ministra obrony narodowej gen. armii Floriana Siwickiego).
Generał brygady na mocy uchwały Rady Państwa PRL z 5 października 1972 r. Akt nominacyjny wręczył mu 11 października 1972 w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL prof. Henryk Jabłoński. Animator kultury w WP. Współtwórca i propagator Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu, a także orkiestr wojskowych, współtwórca międzynarodowych sukcesów zespołów artystycznych. Autor programu rozwoju kultury w Siłach Zbrojnych PRL.
_01.jpg)
Członek PPR i PZPR. Członek wielu organizacji społecznych. Od 1972 wiceprezes ds. ideowo - wychowawczych Centralnego Wojskowego Klubu Sportowego Legia Warszawa. W latach 1973–1989 wiceprzewodniczący Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa (od czerwca 1988 do lutego 1989 Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[2]). W 1984 r. wszedł w skład Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Kościuszkowców w Warszawie. W latach 80. wchodził również w skład Narodowej Rady Kultury. Był przewodniczącym Komisji Centralnej ds. Działalności Przeciwalkoholowej w Wojsku. W latach stanu wojennego nazwisko generała (oraz dwóch innych generałów należących do Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego) stało się powodem do żartu: za sprawą generała Jaruzelskiego z WRONy wydobyło się KRA - czyli Krajowy Ruch Antyalkoholowy, na czele którego stanęli generałowie Oliwa, Baryła i Żyto.
Pochowany obok żony Jadwigi na cmentarzu parafialnym w Zielonce[1]. Informacja o jego śmierci i pogrzebie nie była podana do publicznej wiadomości.
Odznaczenia (lista niepełna)[edytuj | edytuj kod]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1985)
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1981)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1968)
- Złoty Krzyż Zasługi (1955)
- dwukrotnie Srebrny Krzyż Zasługi (1946, 1947)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Medal 40-lecia Polski Ludowej
- Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” (1970)
- Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
- Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1973)
- Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- Medal im. Ludwika Waryńskiego (1988)[3]
- Złoty Medal „Za Zasługi w Umacnianiu Przyjaźni PRL-ZSRR” (1987, TPPR)[4]
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1977)[5]
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1972)[6]
- Medal Za Zasługi dla Związku Zawodowego Pracowników Kultury i Sztuki (1979)[7]
- Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Bułgaria)
- Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (Związek Radziecki)
- Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (Związek Radziecki)
- Medal jubileuszowy „70 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (Związek Radziecki)
- Medal „30 lat Narodowej Armii Ludowej” (Niemcy Wschodnie)
- Medal „30-lecia Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kuby” (Kuba)
- inne odznaczenia resortowe, organizacji społecznych, regionalne i zagraniczne
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- "O zebraniu partyjnym", Wydawnictwo MON, Warszawa 1954
- "Socjalistyczna świadomość i patriotyczne postawy" /w/ "Wojsko Ludowe" 1978, rocznik 29, nr 1, str. 12—16
- "Rola kultury w kształtowaniu świadomości ideowo-politycznej i wychowaniu środowiska wojskowego" /w/ "Zeszyty naukowe WAP", 1977, nr 93, str. 3—10
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Syn Jana i Heleny z domu Krajnik. Mieszkał w Zielonce pod Warszawą. Jego żona Jadwiga Żyto zmarła w 2006, miał córkę[8].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- M. Jędrzejko, M. L. Krogulski, M. Paszkowski: Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989-2002). Warszawa: Von Borowiecky, 2002.
- H.P. Kosk: Generalicja polska. T. 2. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2001. ISBN 83-87103-81-0.
- A. Kozieł: Za chwilę dalszy ciąg programu: Telewizja Polska czterech dekad 1952-1989. Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2003.
- J. Królikowski: Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990. T. IV: S-Ż. Toruń: Adam Marszałek, 2010, s. 359-360.
- P. Martell, G.P. Hayes: World military leaders. New York: Bowker, 1974.
- Pamięć wiecznie żywa. 40 lat działalności Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1988.
- K. Pokorna-Ignatowicz: Telewizja w systemie politycznym i medialnym PRL: między polityką a widzem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003.
- A. Rosenbusch: Śmiech zakazany: antologia dowcipu politycznego Polski Ludowej. Halrod Press, 1987.
- „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 2 (108), s. 320, 1984.
- „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3 (121), s. 220, 1987.
- „Za Wolność i Lud”. 28 (1073), s. 11, 1984-07-14.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz parafialny w Zielonce [online], zielonka.grobonet.com [dostęp 2019-08-21] (pol.).
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
- ↑ „Życie Partii”, nr 8 (526), 19 kwietnia 1989, s. 21.
- ↑ Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 3 (121), lipiec - wrzesień 1987, s. 220
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 27 lutego 1978, s. 5.
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej miasta Łodzi, nr 12, 30 października 1972, s. 7.
- ↑ Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 4, październik-grudzień 1979, str. 329
- ↑ J. Królikowski, „Generałowie i Admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990”, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010, tom IV: S-Ż, s. 359-360