Agadir
 Wzgórze z kasbą w Agadirze | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Region | |||
| Burmistrz | |||
| Populacja (2014) • liczba ludności |
| ||
Położenie na mapie Maroka  | |||
Położenie na mapie Afryki  | |||
 30°25′N 9°35′W/30,416667 -9,583333 | |||
| Strona internetowa | |||
Agadir (arab. اكادير, Akādīr; berb. ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ, Agadir) – miasto w południowym Maroku, port nad Oceanem Atlantyckim, siedziba administracyjna regionu Sus-Massa. W 2014 roku liczyło ok. 422 tys. mieszkańców[1]. Miasto jest ośrodkiem przemysłu rybnego i cementowego. Międzynarodowy port lotniczy, 10 kilometrów piaszczystych plaż oraz średnio 300 słonecznych dni w roku sprawia, że Agadir jest najpopularniejszą nadmorską miejscowością wypoczynkową w Maroku[2].
Historia miasta[edytuj | edytuj kod]
Pierwszą osadą, która znajdowała się nad Atlantykiem u ujścia rzeki Wadi Sus, była wspomniana przez Herodota fenicka kolonia Thymiaterium. Współczesne miasto założyli w XV wieku Portugalczycy. W kolejnym stuleciu Agadir został zajęty przez wojska marokańskiej dynastii Sadytów. Nastąpił wówczas gwałtowny rozkwit miasta, chociaż jego znaczenie przyćmiewały porty As-Suwajra i Al-Dżadida. Po II kryzysie marokańskim, w 1911 roku miasto było blokowane przez Niemców. W 1913 miasto znalazło się pod panowaniem francuskim. W roku 1914 po wybudowaniu portu miasto bardzo szybko się rozwijało, gdyż przeładowywano tu eksploatowane w głębi kraju zasoby naturalne. W latach 50. XX wieku miasto znalazło się w niepodległym Maroku. Nocą 29 lutego 1960 roku, w ciągu 15 sekund, zostało prawie doszczętnie zniszczone przez trzęsienie ziemi. Zginęło wtedy około 15 tysięcy osób, a 20 tysięcy straciło dach nad głową. Miasto trzeba było praktycznie w całości odbudować, dlatego też nie ma ono typowo marokańskiego charakteru.
Medyna[edytuj | edytuj kod]
Po trzęsieniu ziemi w 1960 roku, Agadir został pozbawiony swojej medyny. Od 1970 roku znany włoski dekorator Coco Polizzi, pasjonat tradycyjnego budownictwa, marzył o jej odbudowaniu w jak najbardziej autentyczny sposób. Pierwszy kamień węgielny położono dopiero w 1992 roku. Medyna zajmuje cztery i pół hektara i zbudowana jest z kamienia, ziemi i drewna, pochodzących z okolicznych regionów. Prace nad ukończeniem tej części miasta nadal trwają. Docelowo (poza budowlami z kamienia) mają tu powstać ogrody botaniczne i sztuczne jezioro.
Kasba[edytuj | edytuj kod]
Ruiny cytadeli pochodzącej z XVI w., widoczne na dominującym nad pn. krańcem zatoki agadirskiej wzgórzu stanowią jedyny zachowany zabytek miasta. Po trzęsieniu ziemi z 1960 roku mury zostały częściowo zrekonstruowane, jednak otaczają jedynie pusty plac – zabudowa wewnętrzna uległa całkowitemu zniszczeniu. Na zboczu wzgórza umieszczono ogromny, podświetlany nocą napis arabski brzmiący w tłumaczeniu "Bóg, ojczyzna, król". Podobny, pochodzący z XVIII w. napis zachował się nad bramą twierdzy.
Pierwszą twierdzę zbudowali Portugalczycy jako niewielki fort Santa Cruz de Cap de Gué w początku XVI w., twierdzę rozbudowali królowie marokańscy po roku 1540.
Hotele[edytuj | edytuj kod]
W Agadirze jest najwięcej hoteli spośród marokańskich kurortów[potrzebny przypis]. Większość skupia się przy bulwarze Muhammada V, biegnącym równolegle do plaży.
Lotnisko[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowy port lotniczy Agadir-Al Massira jest oddalony od miasta o 22 kilometry. Obok lotniska nie znajdują się żadne hotele.
Sport[edytuj | edytuj kod]
Najpopularniejszymi obiektami sportowymi w Agadirze są dwa pola golfowe. Miejscowe kluby jeździeckie oferują przejażdżki konne, a biura turystyczne organizują wyprawy jachtami i pojazdami terenowymi. Okolice Agadiru są także chętnie odwiedzane przez surferów i kitesurferów.
Klimat[edytuj | edytuj kod]
| Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Średnie temperatury w dzień [°C] | 20,4 | 21,0 | 22,4 | 21,9 | 23,2 | 24,0 | 26,1 | 26,1 | 26,4 | 25,3 | 25,3 | 20,7 | 23,4 |
| Średnie dobowe temperatury [°C] | 14.1 | 15.2 | 16.7 | 17.0 | 18.7 | 20.2 | 22.0 | 22.2 | 21.9 | 20.3 | 17.9 | 14.6 | 18,4 |
| Średnie temperatury w nocy [°C] | 7,9 | 9,4 | 10,9 | 12,0 | 14,2 | 16,4 | 18,0 | 18,2 | 17,3 | 15,2 | 12,3 | 8,5 | 13,4 |
| Opady deszczu [mm] | 45,5 | 42,4 | 31,1 | 25,9 | 3,5 | 1,1 | 0,1 | 0,2 | 3,0 | 25,8 | 52,6 | 60,7 | 292 |
| Średnia liczba dni z opadami | 5.4 | 5.6 | 5.1 | 3.7 | 1.4 | 1.3 | 0.2 | 0.4 | 1.6 | 4.1 | 5.3 | 5.3 | 39,4 |
| Średnie usłonecznienie [h] | 231 | 224 | 270 | 282 | 296 | 269 | 270 | 254 | 242 | 246 | 219 | 229 | 3029 |
| Źródło: Hong Kong Observatory[3], NOAA[4] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, 1961-1990) | |||||||||||||
| Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Rok |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 18,3 | 17,5 | 17,6 | 18,0 | 18,5 | 19,6 | 20,2 | 20,7 | 20,7 | 20,6 | 19,3 | 18,3 | 19,1 Miami, USA |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Population légale des régions, provinces, préfectures, municipalités, arrondissements et communes du royaume d'après les résultats du RGPH 2014 (12 régions). Site institutionnel du Haut-Commissariat au Plan du Royaume du Maroc. [dostęp 2016-09-27]. (fr.).
- ↑ Wilczyński, Piotr L., Osadnictwo miejskie Maroka, (w:) Kiniorska I., Sala S. (red.), Rola geografii społeczno-ekonomicznej w badaniach geograficznych, t. II, Nauki geograficzne w badaniach regionalnych, IG AŚ i PTG, Kielce 2007, s. 49-56.
- ↑ „Climatological Information for Agadir, Morocco”. hko.gov.hk. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)]. - Hong Kong Observatory
- ↑ Agadir Climate Normals 1961–1990 - National Oceanic and Atmospheric Administration
- ↑ Agadir average sea temperature – seatemperature.org.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia Audiowizualna Britannica – Geografia I, Rafał Jasiulewicz (red.), Leszek Baraniecki, Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006, ISBN 83-60563-07-1, ISBN 978-83-60563-07-6, ISBN 83-60563-04-7, ISBN 978-83-60563-04-5, ISBN 1-59339-330-X, ISBN 978-1-59339-330-4, OCLC 838992809.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Portal miasta. agadirnet.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].