20 Batalion Saperów (LWP)

Ten artykuł dotyczy 20 batalionu saperów (LWP). Zobacz też: inne bataliony saperów noszące numer „20”.

20 Batalion Saperów

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1944
Rozformowanie	1957
Dowódcy
Pierwszy	por. Brodziński
Organizacja
Numer	JW 1893[1][2]
Dyslokacja	Dębica[3]
Rodzaj wojsk	Wojska inżynieryjne
Podległość	9 Drezdeńska Dywizja Piechoty[3]

20 Batalion Saperów (20 bsap) – samodzielny pododdział wojsk inżynieryjnych ludowego Wojska Polskiego.

Batalion sformowany został w Białymstoku na podstawie rozkazu Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 16/Org. z 3 września 1944 jako jednostka organiczna 9 Drezdeńskiej Dywizji Piechoty.

29 października 1944 w Białymstoku żołnierze batalionu złożyli przysięgę.

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Dowódcy batalionu

• por. Brodziński^[4]
• kpt. Grzegorz Kosarenko^[4]
• kpt. Tichon Bliźniuk
• Zygmunt Falkowski
• kpt. Stanisław Garder – 1949
• Władysław Gieruła

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

Etat 04/506^[5]

• Dowództwo i sztab
• 3 x kompania saperów
  • 3 x pluton saperów
  • drużyna zaopatrzenia
• kwatermistrzostwo
  • magazyn techniczny
  • drużyna gospodarcza

Razem:

żołnierzy – 254 (oficerów – 33, podoficerów – 44, szeregowych – 177)

sprzęt:

• samochody – 3
• łodzie MN – 1

Działania wojenne[edytuj | edytuj kod]

W czasie działań wojennych 20 bsap znalazł się w Czechosłowacji. 9 maja był w rejonie: Debna, Beneśow, Boletice. 12 maja jednostki inżynieryjno-saperskie powróciły do kraju. 21 maja 1945 4 BSap, w podporządkowaniu której był batalion, przeszła do dyspozycji dowódcy wojsk inżynieryjno-saperskich i rozpoczęła rozminowanie Polski.

Okres powojenny[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu wojny i przegrupowaniu się z Czechosłowacji na terytorium kraju, już w 8 lipca 1945 batalion pod dowództwem kpt. Bliźniuka przystąpił wraz z 4 BSap do rozminowywania przyczółka sandomierskiego. W połowie lipca 1945 batalion został wsparty kompanią niemieckich jeńców saperów w sile ok. 90 ludzi. Minerzy niemieccy ulegali częstym wypadkom. Po analizie okazało się, że znaczna liczba Niemców nie było saperami. Woleli jednak rozminowywać, niż siedzieć w niewoli. W pododdziałach przeprowadzono szkolenie i zajęcia instruktażowe z zakresu przeszukiwania i unieszkodliwiania min. Instruktorami szkolenia byli podoficerowie niemieccy. Saperami bezpośrednio kierowali oficerowie i podoficerowie niemieccy. Dowódcami pododdziałów byli Polacy^[6]. Pod koniec 1945 dowództwo batalionu stacjonowało w Dąbrowie Tarnowskiej, a batalion prowadził rozminowanie w rejonach: Szczuczyna, Pacanowa, Stopnicy, Staszowa, Kurozwęk, Szydłowa, Buska-Zdroju, Nowego Korczyna, Bogoryi, Konar. W 1945 batalion zlikwidował 326 tys. min, 295 tys. szt. amunicji większych kalibrów. Wiosną 1946 batalion został podporządkowany 9 Dywizji Piechoty, która 18 maja 1945 przeszła z podporządkowania 1 Armii WP w podporządkowanie Naczelnego Dowódcy WP i została skierowana w rejon Bieszczadów, do walki z podziemiem. 9 Dywizja, a wraz z nią 20 bsap, od 8 kwietnia do 9 października 1946 działała w Grupie Operacyjnej „Rzeszów”, walcząc w powiatach Sanok, Krosno, Lesko, Gorlice, Brzozów, Jasło, Rzeszów, Przemyśl, Jarosław, Lubaczów, Przworsk, Łańcut. Od 30 października 1946 batalion stacjonował w garnizonie Rzeszów. W 1946 brał udział w wytyczaniu granicy państwowej Polska – ZSRR. Od 24 kwietnia do 30 września 1947 w ramach Grupy Operacyjnej „Wisła”, w szeregach 9 Dywizji Piechoty, batalion walczył na tzw. obszarze „R” przeciwko bandom Ukraińskiej Armii Powstańczej. We wrześniu 1947 przeniesiony został do Dębicy, a we wrześniu następnego Łańcuta. W późniejszym okresie prowadził rozminowywanie powiatów: mieleckiego, dębickiego, lubaczowskiego, jasielskiego, sanockiego i łańcuckiego. Brał także udział w rozminowaniu powiatu krośnieńskiego oraz Przełęczy Dukielskiej. Batalion rozminował obszar ok. 12 000 km² (pola orne, łąki, lasy itp). Wykrył i unieszkodliwił ok. 1,7 mln min, bomb, pocisków innych materiałów wybuchowych. Podczas rozminowania stracił 14 żołnierzy.

W akcjach przeciwlodowych i przeciwpowodziowych 20 bsap ochraniał liczne mosty na rzekach: San, Dunajec, Wisłok i innych. Niósł pomoc powodzianom w dolinie Wisłoka i rejonie Rzeszowa.

W 1952 stacjon0wał w Łańcucie^[7]. W 1957 jednostka została rozformowana.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

• Zdzisław Barszczewski: Przywrócone życiu. Rozminowanie ziem Polski. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08751-2.
• Franciszek Kaczmarski, Stanisław Soroka: Wojska inżynieryjne LWP w latach 1945–1979. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1982. ISBN 83-11-06710-4.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Juliusz Malczewski, Roman Polkowski: Wojsko Polskie. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek inżynieryjno-saperskich, drogowych i chemicznych. T. 4. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970.