عملیات بیت‌المقدس ۳
| بیت‌المقدس ۳ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| فرماندهان و رهبران | |||||
| سپاه | |||||
| واحدهای درگیر | |||||
| سپاه | |||||
عملیات بیت‌المقدس ۳ با رمز یا موسی ابن جعفر (ع) در محور ماووت - ارتفاع گوجار به صورت نیمه گسترده در تاریخ ۱۳۶۶/۱۲/۲۴ به فرماندهی سپاه انجام شد.[۱]
اهداف و اهمیت عملیات[ویرایش]
هدف اصلی این عملیات، تصرف ارتفاع گوجار بود. حضور عراقی‌ها در این ارتفاع، خط پدافندی ایران را آسیب‌پذیر ساخته بود و تردد خودرو در تنگه گوجار - قمیش را غیرممکن می‌کرد. لشکر ۵ مأموریت داشت تا یال ۱ گوجار را از گرده هلکان تا پایان صخره‌ای تأمین کند. لشکر ۳۱ نیز در زیر صخره‌ای با لشکر ۵ الحاق کند و سپس روی تنگه آمده و خاک‌ریز احداث نماید. تیپ ۳۵ هم می‌بایست قبل از بریدگی یال گوجار روی یال اصلی و یال ۲ را تا حداقل ۳ کیلومتر جلوتر (محل جداشدن یال گاراده) و نیز تیپ ۱۲ قله گوجار و قسمتی از یال اصلی را تصرف و تأمین کند.[۲] عملیات «بیت‌المقدس۳» بر پایه تجزیه و تحلیل فرماندهان نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جریان عملیات بیت‌المقدس ۲ که دو ماه پیش به انجام رسیده بود- طرح‌ریزی شد.[۳]
شرح عملیات[ویرایش]
از حدود ساعت ۱۷ روز ۲۳ اسفند ۱۳۶۶ یگان‌های عملیاتی حرکت خود را از دشت هرمدان به سوی نقاط رهایی آغاز کردند. نیم ساعت بعد بارش باران در پایین ارتفاع گوجار و بارش برف شدید در قله آن شروع شد. رمز عملیات «یا موسی‌ابن‌جعفر (ع)» بود. پس از ساعاتی تمام اهداف عملیات به غیر از گرده هلکان و صخره‌ای و بخشی از جناح راست آن تأمین شد. این عملیات تا ۵ روز ادامه داشت و پس از آن، نیروهای عراقی از منطقه عقب‌نشینی کردند. با عقب‌نشینی عراقی‌ها، مرحله تثبیت و پدافند مناطق آزاد شده آغاز شد.[۲] در پی این عملیات، سلسله ارتفاعات گوجار، ارتفاعات ۲۰۸۰ ملکان، ارتفاعات سه‌گانة هلگان و روستاهای گواراده و سومر آزاد شدند. همچنین قطع یال ارتباطی گوجار به اولاغلو صورت گرفت.[۴]
استعدادها، تلفات و خسارات[ویرایش]
عراق[۵][۲][ویرایش]
استعدادهای ارتش عراق
- تیپ‌های ۷۳، ۸۱، ۸۳، ۶۰۳، ۷۰۶ و ۴۱۲ پیاده؛
- تیپ‌های ۱ و ۲ کماندویی از سپاه یکم؛
- تیپ ۳ نیروی مخصوص گارد ریاست جمهوری؛
- تیپ‌های ۶۶ و ۶۸ نیروی مخصوص؛
- یک گردان تانک از تیپ ۷۰ زرهی؛
- گردان تانک ۷ نیسان؛
- گردان کماندویی لشکر ۳۹؛
- گردان کماندویی لشکر ۴۱؛
- گردان کماندویی لشکر ۴۴؛
- گردان‌های ۵۳ و ۶۶۹ توپخانه.
از میان تجهیزات عراقی‌ها، یک فروند هواپیما و مقادیر زیادی سلاح سبک و سنگین از بین رفت. تیپ ۶۰۴ پیاده از سپاه یکم آنها نیز به‌طور کامل منهدم شد. تعداد کشته‌های عراقی در این عملیات، ۱۱۰۰ نفر بود و بیش از ۸۰ نفر اسیر شدند.[۴]
ایران[۲][ویرایش]
سازمان زرم عملیات با فرماندهی قرارگاه نجف اشرف به شکل زیر تنظیم شد:
- لشکر (-) ۵ نصر با استعداد پنج گردان پیاده؛
- لشکر (-) ۳۱ عاشورا با استعداد پنج گردان پیاده؛
- تیپ ۳۵ امام حسن (ع) با استعداد سه گردان پیاده؛
- تیپ ۱۲ قائم (عج) با استعداد سه گردان پیاده؛
- تیپ ۴۸ فتح با استعداد دو گردان پیاده (به عنوان احتیاط).
- همچنین، تعداد ۸۰ قبضه توپ و کاتیوشا (حدود چهار گردان) تحت امر فرماندهی عملیات بودند.
منابع[ویرایش]
- ↑ محسن رشید، گزارشی کوتاه/ مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ویرایش: مهدی انصاری، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیق جنگ، ۱۳۷۸، شابک: ۹۶۴-۶۳۱۵-۳۳-x
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ «عملیات بیت‌المقدس ۳». defamoghaddas.ir.
- ↑ «عملیات بیت‌المقدس 3». موزه ملی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۰۱.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «آشنایی با عملیات بیت‌المقدس ۳». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۳-۰۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۵-۰۱.
- ↑ «عملیات بیت‌المقدس ۲». defamoghaddas.ir.
برای مطالعهٔ بیشتر[ویرایش]
- محسن رشید، گزارشی کوتاه/ مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ویرایش: مهدی انصاری، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیق جنگ، ۱۳۷۸، شابک: ۹۶۴-۶۳۱۵-۳۳-x
