Đức

Đức (tiếng Đức: Deutschland), tên chính thức là Cộng hòa Liên bang Đức (tiếng Đức: Bundesrepublik Deutschland), là một nước cộng hòa dân chủ tự do và nghị viện liên bang tại vùng Trung Âu. Đức là một liên bang bao gồm 16 bang, diện tích là 357.021 km² và có khí hậu theo mùa, phần lớn là ôn hòa. Dân số Đức vào khoảng hơn 83 triệu và là quốc gia thành viên đông dân nhất trong Liên minh châu Âu. Đức là quốc gia có số lượng người nhập cư cao thứ hai thế giới, chỉ sau Hoa Kỳ theo số liệu năm 2014. Thủ đô và vùng đô thị lớn nhất của Đức là Berlin. Các thành phố lớn khác gồm có Hamburg, München, Köln, Frankfurt, Stuttgart và Düsseldorf.

Từ khi thống nhất đến nay, Đức luôn duy trì vị thế là một đại cường quốc và có nền kinh tế lớn thứ tư thế giới theo GDP danh nghĩa, lớn thứ năm toàn cầu theo sức mua tương đương. Đức dẫn đầu thế giới trong các lĩnh vực công nghiệp nặng và công nghệ cao, là nước xuất khẩu và nhập khẩu đều ở vị trí lớn thứ 3 thế giới (2015). Đức là một quốc gia phát triển, có tiêu chuẩn sinh hoạt rất cao được duy trì nhờ một xã hội có kỹ năng và năng suất. Đức duy trì một hệ thống an sinh xã hội và chăm sóc y tế phổ quát, bảo vệ môi trường và giáo dục đại học miễn học phí.

Đức là một thành viên sáng lập của Liên minh châu Âu vào năm 1993, là bộ phận của khu vực Schengen, và trở thành đồng sáng lập của khu vực đồng Euro vào năm 1999. Đức là một thành viên của Liên Hợp Quốc, NATO, G8, G7, G20, Câu lạc bộ Paris, và OECD. Chi tiêu quân sự quốc gia của Đức cao thứ 9 thế giới. Đức có lịch sử văn hóa phong phú, liên tục sản sinh nhiều nhân vật có ảnh hưởng trong nghệ thuật, triết học, âm nhạc, thể thao, giải trí, khoa học, kỹ thuật và phát minh. [ Đọc tiếp ]

Bài viết tiêu biểu

Trận đấu giữa Brasil và Đức là trận đấu bán kết đầu tiên của Giải vô địch bóng đá thế giới 2014 (World Cup 2014), diễn ra vào ngày 8 tháng 7 tại sân vận động Mineirão tại Belo Horizonte, Brasil. Chiến thắng 7–1 của Đức trước Brasil trong trận này là trận thắng có hiệu số thắng thua cao nhất trong một trận bán kết qua các kỳ FIFA World Cup. Cầu thủ Miroslav Klose của Đức với pha ghi bàn nâng tỉ số trận đấu lên 2–0 đã đạt cột mốc 16 bàn thắng, chính thức trở thành cầu thủ ghi bàn nhiều nhất qua các kỳ World Cup, hơn kỷ lục cũ 15 bàn thắng của chính anh và tiền đạo Brasil Ronaldo. Trận đấu này cũng là thất bại đậm nhất của đội tuyển Brasil trong lịch sử (cùng với trận thua 0–6 trước Uruguay vào năm 1920). Nó cũng đã phá vỡ 62 trận liên tiếp bất bại trên sân nhà của Brasil từ năm 1975, khi họ thua Peru 1–3.

Kết quả thua sốc này, cùng với áp lực buộc đội tuyển Brasil giành chức vô địch World Cup trên sân nhà, đã khiến các phương tiện truyền thông gọi nó là Mineirazo, lấy cảm hứng từ Maracanazo, trận thua của Brasil trước Uruguay trong trận chung kết World Cup 1950 trên sân nhà. [ Đọc tiếp ]

Ẩm thực

Volkswagen-Currywurst là một thương hiệu xúc xích được sản xuất bởi nhà sản xuất xe hơi Volkswagen từ năm 1973. Chúng được sản xuất tại nhà máy Wolfsburg của công ty và được bán tại các nhà hàng trong sáu nhà máy ở Đức. Currywurst cũng được bán bên ngoài tại các siêu thị và sân vận động bóng đá và tặng cho khách hàng Volkswagen. Xúc xích được xem là một thương hiệu của Volkswagen ("Volkswagen Original Part") và đã được trao số 199 398 500 A. Sản phẩm này được mô tả là sản phẩm được sản xuất nhiều nhất trong số các bộ phận kinh doanh của Volkswagen, khoảng 6,81 triệu xúc xích được sản xuất vào năm 2018. Trong nhiều năm gần đây, công ty đã sản xuất nhiều xúc xích hơn ô tô. Một phần nước xốt cà chua cũng được sản xuất và bán đi kèm với Currywurst. [ Đọc tiếp ]

Nhân vật nổi bật

Friedrich III (18 tháng 10 năm 1831 – 15 tháng 6 năm 1888) là Hoàng đế Đức và là Vua của Phổ trong khoảng ba tháng (99 ngày) từ tháng 3 đến tháng 6 năm 1888. Ông là con trai duy nhất của Hoàng đế Wilhelm I và được nuôi dưỡng theo truyền thống quân sự của gia đình. Mặc dù được tôn vinh khi còn trẻ vì khả năng lãnh đạo và thành công của mình trong các cuộc chiến tranh Schleswig lần hai, Áo-Phổ và Pháp-Phổ, ông vẫn thể hiện lòng căm thù chiến tranh và được bạn bè cũng như kẻ thù ca ngợi vì hành động nhân đạo của mình. Bất chấp nền tảng gia đình quân phiệt bảo thủ, Friedrich đã phát triển khuynh hướng tự do từ mối quan hệ của ông với Anh và việc theo học tại Đại học Bonn. Với tư cách là Thái tử, ông thường phản đối Thủ tướng Đức bảo thủ Otto von Bismarck, đặc biệt khi lên tiếng phản đối chính sách thống nhất nước Đức thông qua vũ lực của Bismarck, và kêu gọi kiềm chế quyền lực của Thủ tướng. Những người theo chủ nghĩa tự do ở cả Đức và Anh đều hy vọng rằng với tư cách là hoàng đế, Friedrich sẽ tiến tới tự do hóa Đế chế Đức. Sau khi nước Đức thống nhất vào năm 1871, cha của ông, khi đó là Vua Phổ, trở thành Hoàng đế Đức. Khi Wilhelm qua đời ở tuổi chín mươi vào ngày 9 tháng 3 năm 1888, ngai vàng được trao cho Friedrich, người sau đó đã là Thái tử Đức trong mười bảy năm và Thái tử của Phổ trong hai mươi bảy năm. [ Đọc tiếp ]

Bạn có biết?

…khi là Vương phi nước Phổ, Victoria cố giới thiệu mô hình vườn hoa của Anh với đất nước Phổ, dẫn tới "Chiến tranh vườn Anh-Phổ" trong nội bộ triều đình?
…Tạp chí Global Finance xếp Ngân hàng Tái thiết Đức vào vị trí đầu tiên trong danh sách "50 ngân hàng an toàn nhất thế giới" năm 2017?
…cây bút Igor Witkowski cho biết năm trong số bảy nhà khoa học ban đầu làm việc cho dự án Die Glocke, vũ khí bí mật của Đức Quốc Xã, đã chết trong quá trình thử nghiệm?
…năm 1979, hai gia đình gồm 8 thành viên đã đào tỵ khỏi Đông Đức trên một khí cầu tự chế?

Hình ảnh chọn lọc

Tòa nhà Reichstag, trụ sở của Bundestag, một trong hai cơ quan lập pháp của Cộng hòa Liên bang Đức.
Ảnh: Ansgar Koreng

Các tiểu bang

	Bang	Thủ phủ	Diện tích (km²)	Dân số(2)
1	Baden-Württemberg	Stuttgart	35.751,65	10.717.000
2	Bayern	München	70.549,19	12.444.000
3	Berlin	(1)	891,75	3.388.000
4	Brandenburg	Potsdam	29.477,16	2.568.000
5	Bremen	Bremen(1)	404,23	663.000
6	Hamburg	(1)	755,16	1.735.000
7	Hessen	Wiesbaden	21.114,72	6.098.000
8	Mecklenburg-Vorpommern	Schwerin	23.174,17	1.720.000
9	Niedersachsen	Hannover	47.618,24	8.001.000
10	Nordrhein-Westfalen	Düsseldorf	34.042,52	18.075.000
11	Rheinland-Pfalz	Mainz	19.847,39	4.061.000
12	Saarland	Saarbrücken	2.568,65	1.056.000
13	Sachsen	Dresden	18.414,82	4.296.000
14	Sachsen-Anhalt	Magdeburg	20.445,26	2.494.000
15	Schleswig-Holstein	Kiel	15.763,18	2.829.000
16	Thüringen	Erfurt	16.172,14	2.355.000
⁽¹⁾ Tiểu bang Berlin và Hamburg chỉ bao gồm thành phố cùng tên; Bremen cũng được xem là bang thành phố mặc dầu còn thành phố Bremerhaven cũng thuộc về bang Bremen. ⁽²⁾ Thời điểm: 31 tháng 12 năm 2004

Nội dung chất lượng

Bài viết chọn lọc

Bài viết tốt

Tham gia

Cổng thông tin Đức hoan nghênh sự giúp đỡ, đóng góp của các bạn về nội dung lẫn giao diện. Các bạn có thể:

Tham gia vào Dự án Đức.
Sửa chữa và bổ sung cho tất cả các bài thuộc Dự án Đức trong Thể loại:Dự án Đức (trợ giúp).
Nếu bạn muốn gợi ý nguồn sách báo cho một bài viết nào đó, hãy vào trang thảo luận của bài và liệt kê các nguồn đó ra bằng Bản mẫu:Ý tưởng tham khảo.
Trước khi viết hay dịch bài mới, hãy kiểm tra xem bài đã tồn tại chưa bằng cách gõ tên bài vào khung sau rối ấn nút Tìm kiếm. Nếu chưa có bài, hãy bắt đầu viết trong trang nháp (trợ giúp).

Các bài sơ khai đều nằm trong Thể loại:Bài sơ khai về Đức, bạn có thể thêm bản mẫu {{Sơ khai Đức}} vào các bài đó hoặc bổ sung nội dung.
Phân loại độ quan trọng và chất lượng của các bài viết tại Thể loại:Bài chưa xếp loại chất lượng về Đức, Thể loại:Chưa xếp độ quan trọng về Đức
Ngoài ra, bạn cũng có thể sửa đổi nhỏ về giao diện của chủ đề nếu có khả năng.

Nước Đức trên các dự án khác của Wikimedia

Các dự án chị em của Wikimedia Foundation cũng cung cấp thông tin hữu ích:

Wikibooks
Tủ sách