Naciye Tevfik Biren
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Naciye Tevfik Biren | |
|---|---|
| Doğum | 1878 İstanbul |
| Ölüm | 1960 İstanbul |
| Diğer ad(lar)ı | Naciye Neyyal |
| Meslek | Portre ressamı |
| Tanınma nedeni | Osmanlı Devleti'nin ilk kadın ressamlarından. |
| Evlilik | Mehmet Tevfik Biren |
| Çocuk(lar) | Necile Tevfik, Meliha Tevfik, Güzin Tevfik |
Naciye Tevfik Biren (Emine Naciye Tevfik veya Emine Naciye Neyyal Tevfik Biren) (1878 İstanbul - 1960 İstanbul) Türk ressam.
Türkiye'nin ilk kadın ressamlarındandır. Genellikle portre çalışmaları yapmıştır. Eşi Tevfik Bey'in mutasarrıf olarak gittiği Kudüs'te ve sonra valilikte bulunduğu Selanik, Konya, Bursa ve Ankara'da izlenimlerini kaydetmiş ve hatıraları kitap olarak yayımlanmıştır.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1878 yılında İstanbul'un Çamlıca semtinde doğdu.[1] Osmanlı İmparatorluğu bürokrat ve bilim insanı Mehmet Tevfik Bey (Biren) ile evlendi.[2] Necile, Meliha Zâfir (Yenerden), Güzin adında üç kızı oldu. Necile Tevfik yazar ve kadın hakları aktivisti, Melihe Zafir ressam olmuştur.
Naciye Neyyal Hanım, eşinin valilikleri dolayısıyla Bursa, Konya,Kudüs, Selanik, Ankara ve İstanbul'da yaşadı.[3] . Kudüs'teyken Alman İmparatoru II. Wilhelm ve eşine ev sahipliği yaptı.[4]
İstanbul'da Sanâyi-i Nefîse Mektebi öğretmenlerinden İtalyan ressam Salvatore Valeri'den özel dersler aldı. Bir tanesi kayıp olmak üzere 27 eserinin olduğu bilinmektedir.[5] Kayıp yağlıboya tablonun Sultan Abdülaziz'in torunu Nizamettin Efendi'in tablosudur.[6]
Naciye Tevfik, genellikle portre çalışmalar yapmıştır. Fehime Sultan, Habeş Köle Nadide Bacı, Kudüslü kabile reisi, Franz Liszt, Goethe, Darwin, Herbert Spencer portreleri en başarılı resimlerindendir.[6] Sahilde Çıplaklar adlı bir adet nü resim denemesi vardır.
Taha Toros'un İlk Kadın Ressamlarımız kitabında Fransızca şiirler yazdığı, Batı müziği paralelinde eserler hazırladığı ve çiçek resimleri yaptığı belirtilir. Ancak aile tarihi hakkında araştırma yapan torunu Fatma Rezzan Hürmen, bu bilgilerin doğru olmadığını belirtmiştir.[6]
Necile Tevfik, yaşlandığında hatıralarını yazmaya yöneldi.[4] 1960 yılında İstanbul'da öldü.
Anıları[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaleme aldığı anıları torunu Fatma Rezzan Hürmen tarafından derlenmiş ve Mutlakiyet, Meşrutiyet ve Cumhuriyet Hatıraları adı altında kitaplaştırılarak 2004 yılında yayımlanmıştır.[7][8]
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Toplam 27 eseri bulunan ressamın bazı eserleri şunlardır;
- Nizamettin Efendinin (Sultan Abdülaziz torunu) portresi - Kayıp
- Fehime Sultan (Sultan V.Murat kızı) portresi
- Habeş köle - Nadide Bacı portresi
- Kudüslü kabile reisi portresi
- Franz Liszt portresi
- Goethe portresi
- Darwin portresi
- Herbert Spencer portresi
- Sahilde çıplaklar
- II.Wilhelm Ömer Cami'de
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Kan kırmızısı, kömür karası". birgun.net. 10 Kasım 2007. 13 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2024.
- ^ "Mehmet Tevfik Bey". islamansiklopedisi.org.tr. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ "Emine Naciye TEYFİK kimdir?". 9 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ a b "Emine Neyyal Hanım'dan hatıra". birgun.net. 12 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2024.
- ^ "Yüz Yıldır Gizlenen Ressam" (PDF). Nokta dergisi. 23 Haziran 1991. s. 88.
- ^ a b c Bayazoğlu, Ümit (23 Haziran 1991). "Yüz Yıldır Gizlenen Ressam" (PDF). Nokta. s. 90. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ "Bir Ressamın Anıları". Yeni Şafak. 29 Ağustos 2001. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- ^ "Ressam Naciye Neyyal'in Mutlakiyet Meşrutiyet ve Cumhuriyet Hatıraları". oktayaras.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.