II. Przemysł

Vikipedi, özgür ansiklopedi

II. Przemysł
Polonya kralı
Hüküm süresi1295–1296
Taç giymesi26 Haziran 1295
Önce gelenII. Bolesław
Sonra gelenII. Václav
Polonya büyük dükü
Hüküm süresi1290–1291
Önce gelenIV. Henryk
Sonra gelenII. Václav
Doğum14 Ekim 1257
Poznań, Polonya Krallığı
Ölüm8 Şubat 1296 (38 yaşında)
Rogoźno, Polonya Krallığı
Eş(ler)i
HanedanPiast Hanedanı
BabasıI. Przemysł
AnnesiElisabeth (Wrocław)
DiniRoma Katolikliği

II. Przemysł (Lehçe: [ˈpʂɛmɨsw] (ayrıca İngilizce ve Latince'de Premyslas veya Premislaus olarak, Lehçe: Przemysław olarak bilinir; 14 Ekim 1257 - 8 Şubat 1296)[1] 1257–1279 yılları arasında Poznań dükü, 1279'dan 1296'ya kadar Büyük Polonya kralı, 1290'dan 1291'e kadar Kraków,[2] ve 1294'ten 1296'ya kadar Gdańsk Pomeranya ve 1295'ten ölümüne kadar Polonya kralı. Uzun süren Polonya büyük dükleri döneminden sonra, kral unvanını alan ve böylece Polonya'yı krallık derecesine geri döndüren ilk kişidir.[3] Dük I. Przemysł ve Silezya prensesi Elisabeth'in tek oğlu olarak doğdu.[3] Amcası Bolesław'ın sarayında büyüdü ve 1273'te kendi bölgesi olan Poznań Dükalığı'nı yönetmesi göreve başladı. Altı yıl sonra amcasının ölümünden sonra Kalisz Dükalığı'nı da himayesi altına aldı.[4]

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Przemysł, 14 Ekim 1257'de Poznań'da Büyük Polonya dükü I. Przemysł ile Silezya dükü II. Henry'nin kızı Elisabeth'in beşinci çocuğu ve tek oğul olarak doğdu . II. Przemysł'in sabah saatlerinde doğduğu bilinir, çünkü şehrin papazları ve kanonları onun doğumunun hemen ardından sabah duası okumuştur.[5] Doğum haberi üzerine yerel din adamları Te Deum laudamus'u söylediler.[6] Prens, doğumundan kısa bir süre sonra Poznań Piskoposu III. Bogufał tarafından vaftiz edildi.[7]

Büyük Polonya dükü (1279–1290)[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Przemysł'e ait 1278 tarihli bir belge.

Büyük Polonya'nın alınması[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Przemysł, Büyük Polonya'yı miras olarak devraldı. Bununla birlikte Kalisz ve Gniezno arasındaki bölünme neredeyse 18. yüzyılın sonuna kadar devam etti. Ayrıca III. Casimir döneminde, Poznań ve Kalisz'in eski voyvodalıkları arasında da ayrılık söz konusu idi.

Soylularla ilişkileri[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Przemysł zamanla bütün Büyük Polonya üzerindeki yönetimi sırasının ilk dönemlerinde soylularla yakın ilişkiler kurmayı başardı.[8][9]

Ayrıca 1279-1281 yılları arasında, II. Przemysł'in yakın komşu devletlerle de oldukça dostane (veya en azından tarafsız) bir ilişkisi vardı.[10]

Büyük Polonya, Pomerelia ve Batı Pomeranya İttifakı[değiştir | kaynağı değiştir]

Jan Długosz'a göre, 14 Haziran 1287'de bazı Büyük Polonya şövalyeleri hükümdarının bilgisi olmadan[11] Ołobok'a sürpriz bir saldırı yaptı, kaleyi ele geçirdi ve bölgeyi Büyük Polonya'ya verdi.[12] IV. Henryk Probus, herhangi bir silahlı çatışmayla karşılık vermedi ve yenilgiyi kabul etti; ayrıca bu sıralarda bilinmeyen koşullar altında II. Przemysł, Wieluń'u ele geçirdi (1281'de kaybetti).[13]

Saltanatı (1290–1295)[değiştir | kaynağı değiştir]

Krakov'un alınması[değiştir | kaynağı değiştir]

Wrocław ve Kraków dükü IV. Henry Probus, 23 Haziran 1290'da muhtemelen zehirlenerek öldü.[14] Çocuksuz öldüğü için, vasiyetinde[15] Wrocław Dükalığı'nı Głogów'lu III. Henry'e[16] Buna ek olarak, Kłodzko'u da Bohemya kralı II. Václav'a bırakmıştı.[17] Yine de vasiyetten herkesten önce haberdar oldu ve vasiyet edilen toprakları aldı.

24 Nisan 1290'da hala Gniezno'da olduğu için II. Przemysł'nin Kraków'un kontrolünü ele almak için ne zaman harekete geçtiği tam olarak bilinmemektedir.[18][19][20][21]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

II. Przemysł'in bir adam kaçırma girişimi sonucunda öldüğü tarihçiler arasında tartışma konusu olmuştur. Bu konu hakkında araştırma yapan tarihçiler Karol Górski,[22] Kazimierz Jasiński,[23] Kazimierz Jasiński, Zygmunt Boras,[24] Bronisław Nowacki[25] ve Edward Rymar'dır.[26]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ A. Swieżawski: Przemysł król Polski, Warsaw 2006, pp. 95–96.
  2. ^ Only nominal (without actually reigning in the district) but used the title even in subsequent years, for example, on the occasion of the congress in Kalisz in 1293. Codex diplomaticus Maioris Poloniae, ed. E. Raczynski, Poznań 1840, nr 76; Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, vol. II, nr 692.
  3. ^ a b "Przemysł II". piastowie.kei.pl. 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2016. 
  4. ^ "Polak Wszechczasów – Przemysł II". 26 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2016. 
  5. ^ Kronika wielkopolska, Warsaw 1965, vol. 119, pp. 260–261: "In the same year (ie in 1257) was born the son of Przemyśl the Good Duke of Greater Poland, in Poznań, on Sunday morning, the feast of the martyr Saint Callixtus (Pope Callixtus I). And when the canons and vicars of Poznań sang morning prayers at the end of the ninth lesson came and told the news for the birth of a boy. So immediately momentous voice began to sing the Te Deum laudamus – because of the morning the Office, as with joy at the birth of a boy – to praise God that so much grace deigned to comfort the Polish".
  6. ^ B. Nowacki: Przemysł II, książę wielkopolski, król Polski 1257–1295, Poznań 1995, p. 43.
  7. ^ "Archived copy" (PDF). 3 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2016. 
  8. ^ Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, vol. I nr 485, 486, 488, 489, 491, 492, 493, 494, 496.
  9. ^ B. Nowacki: Przemysł II, książę wielkopolski, król Polski 1257–1295, Poznań 1995, pp. 81–82; A. Swieżawski: Przemysł. Król Polski, Warsaw 2006, pp. 101–103.
  10. ^ A. Swieżawski, Przemysł król Polski, Warsaw 2006, s. 105.
  11. ^ It seems quite unlikely that Przemysł II was completely unaware about the planned expedition. This apparent ignorance could be motivated by a political subtext, facilitating later an agreement with Henryk IV Probus. A. Swieżawski: Przemysł król Polski, Warsaw 2006, p. 122.
  12. ^ J. Długosz: Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, Fr. VII, Warsaw 1974, p. 308.
  13. ^ S. Zachorowski: Wiek XIII i panowanie Władysława Łokietka, [w:] Dzieje Polski średniowiecznej w dwu tomach, t. I do roku 1333, Kraków 1926, p. 350.
  14. ^ K. Jasiński: Rodowód Piastów śląskich, vol. I, Wrocław 1973, p. 161.
  15. ^ Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, vol. II, nr 645.
  16. ^ T. Jurek: Dziedzic Królestwa Polskiego książę głogowski Henryk (1274–1309), Poznań 1993, p. 14.
  17. ^ A. Swieżawski: Przemysł. Król Polski, Warsaw 2006, pp. 126–128.
  18. ^ Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, vol. II, nr 644.
  19. ^ Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, vol. II, nr 647.
  20. ^ A. Swieżawski: Przemysł. Król Polski, Warsaw 2006, p. 133.
  21. ^ A. Teterycz: Małopolska elita władzy wobec zamieszek politycznych w Małopolsce w XIII wieku, [in:] Społeczeństwo Polski Średniowiecznej, edited by S. Kuczyńskiego, t. IX, Warsaw 2001, p. 80.
  22. ^ K. Górski: Śmierć Przemysła II, [in:] "Roczniki Historyczne", vol. V, Poznań 1929,
  23. ^ K. Jasiński: Tragedia rogozińska 1296 roku na tle rywalizacji wielkopolsko–brandenburskiej o Pomorze Gdańskie, [in:] "Zapiski Historyczne", vol. XXVI, t. 4, Toruń 1961; K. Jasiński: Rola Polityczna możnowładztwa wielkopolskiego w latach 1284–1314, [in:] "Roczniki Historyczne", t. XXIX, 1963.
  24. ^ Z. Boras: Książęta piastowscy Wielkopolski, Poznań 1983; Z. Boras: Przemysław II. 700-lecie koronacji, Międzychód 1995.
  25. ^ B. Nowacki: Przemysł II 1257–1296. Odnowiciel korony polskiej, Poznań 1997; B. Nowacki: Przemysł II książę wielkopolski, król Polski 1257–1295, Poznań 1995.
  26. ^ E. Rymar: Próba identyfikacji Jakuba Kaszuby, zabójcy króla Przemysła II, w powiązaniu z ekspansją Brandenburską na północne obszary Wielkopolski, [in:] Niemcy – Polska w średniowieczu. Materiały z konferencji naukowej zorganizowanej przez Uniwersytet Adama Mickiewicza w dniach 14–16 XI 1983, ed. J. Strzelczyka, Poznań 1986; E. Rymar: Przynależność polityczna wielkopolskich ziem zanoteckich między dolną Drawą, dolną Gwdą, oraz Wielenia, Czarnkowa i Ujścia w latach 1296–1368, [in:] "Roczniki Historyczne", t. 50, 1984; E. Rymar: Stosunki Przemysła II z margrabiami brandenburskimi ze starszej linii askańskiej w latach 1279–1296, [in:] Przemysł II. Odnowienie Królestwa Polskiego, ed. J. Krzyżaniakowej, Poznań 1997.

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Henryk Andrulewicz, Geneza orła białego jako herbu Królestwa Polskiego w roku 1295, [in:] "Studia Źródłoznawcze", vol. XIII, 1968, pp. 1–26.
  • Oswald Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895.
  • Oswald Balzer, Królestwo Polskie 1295–1370, vol. I-III, Lwów 1919–1920.
  • Antoni Barciak, Czechy a ziemie południowej Polski w XIII wieku oraz na początku XIV wieku. Polityczno-ideologiczne problemy ekspansji czeskiej na ziemie południowej Polski, Katowice 1992.
  • Antoni Barciak, Czeskie echa koronacji Przemysła II, [in:] Przemysł II. Odnowienie Królestwa Polskiego, ed. Jadwiga Krzyżaniakowej, Poznań 1997, pp. 225–232.
  • Jan Baszkiewicz, Powstanie zjednoczonego państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku, Warsaw 1954.
  • Jan Baszkiewicz, Rola Piastów w procesie zjednoczenia państwowego Polski, [in:] Piastowie w dziejach Polski. Zbiór artykułów z okazji trzechsetnej rocznicy wygaśnięcia dynastii Piastów, ed. Roman Hecka, Wrocław 1975, pp. 49–68.
  • Zofia Białłowicz-Krygierowa, Posągi memoratywne Przemysła II i Ryksy w dawnej Kaplicy Królewskiej katedry w Poznaniu, [in:] Przemysł II. Odnowienie Królestwa Polskiego, ed. J. Krzyżaniakowej, Poznań 1997, pp. 307–327.
  • Maria Bielińska, Kancelarie i dokumenty wielkopolskie XIII wieku, Wrocław 1967.
  • Maria Bielińska, Antoni Gąsiorowski, Jerzy Łojko, Urzędnicy wielkopolscy XII–XV wieku. Spisy, Wrocław 1985.
  • Paweł Żmudzki, Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny, Warsaw 2000.
II. Przemysł
Doğumu: 14 Ekim 1257 Ölümü: 8 Şubat 1296
Resmî unvanlar
Önce gelen
II. Bolesław
Polonya kralı
1295–1296 		Sonra gelen
II. Václav
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=II._Przemysł&oldid=31647284" sayfasından alınmıştır