2019 Samoa kızamık salgını

Vikipedi, özgür ansiklopedi

2019 Samoa kızamık salgını
HastalıkKızamık
Virüs cinsiKızamık virüsünün D8 suşu [1]
YerSamoa
İlk vaka30 Eylül 2019
İstatistikler
Doğrulanmış vakalar5.707[2]
Ölümler
83[3]
Resmî websitesi
http://www.samoagovt.ws/

2019 Samoa kızamık salgını Eylül 2019'da başladı.[4] 6 Ocak 2020 tarihine gelindiğinde 200.874 nüfuslu Samoa'da 5.700'den fazla kızamık olgusu ve buna bağlı 83 ölüm mevcuttu.[3][5] Toplumun üçte birinden fazlası enfekte olmuştu.[6] Bu salgının sebebi olarak civar adalarda aşılanma oranının %99'a yakın olmasına rağmen Samoa'da 2017'de %74'ten 2018'de %31-34'e düşmesi düşünüldü.

Buna bağlı olarak 17 Kasım'da olağanüstü hâl ilan edildi ve bütün okullar kapatıldı, 17 yaşının altındaki çocukların toplu etkinliklere katılması önlendi ve aşılanma zorunlu hâle getirildi. 2 Aralık 2019'da hükûmet sokağa çıkma yasağı ilan etti ve bütün yılbaşı kutlamalarıyla halka açık toplanmaları iptal etti. Hükûmet kapanma sürecinde KKK aşısı talep eden ailelerin kapılarına kırmızı bir bez parçası koyarak gezici sağlık ekiplerine işaret vermelerini istedi.[7] Bazıları bezlerin üstüne "Yardım edin!" veya "Yaşamak istiyorum!" gibi mesajlar da yazdı.[8] 5-6 Aralık tarihlerinde hükûmet her şeyi durdurarak devlet memurlarını aşılama mücadelesinde görevlendirdi. Bu kapanma, toplumunda aşılanma oranının %90'lara ulaştığı 7 Aralık tarihinde kaldırıldı. 14 Aralık'ta olağanüstü hâl 29 Aralık'a kadar uzatıldı.[9] Samoalı aşı karşıtlığı aktivisti Edwin Tamasese "bir hükûmet kararına karşı kışkırtma" suçuyla tutuklandı. Nihayetinde, 22 Aralık 2019'da aşılamaya uygun nüfusun yaklaşık %94'ü aşılanmıştı.[6]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Kızamık ile karşılaşmadan hastalığa kadar görülen sürece ait hipotetik zaman çizelgesi

Samoa'ya kızamık ilk kez 1893 yılında Yeni Zelanda'dan gelen bir vapurla ulaşmıştır. 1893 yılının sonuna gelindiğinde, o zaman 34.500 olan nüfusta 1.000'den fazla ölüme yol açmıştır.[10]

2019'un başlarında, kızamık Pasifik bölgesi boyunca yayılmakta olup Tonga, Fiji, Filipinler ve Yeni Zelanda'da salgınlara yol açmıştır.[11]

Mart 2019'da DSÖ ve Birleşmiş Milletler'in çocuk ofisi UNICEF, Pasifik bölgesini koruyucu önlemler alması ve bağışıklama oranlarının yükseltmesi yönünde uyardı.[12]

2019 salgını[değiştir | kaynağı değiştir]

Ağustos 2019'da, Samoa ve Yeni Zelanda arasında gerçekleşen yıllık 8.000 uçuştan birinde bulunan enfekte bir yolcunun hastalığı Auckland'dan Upolu'ya getirmiş olması muhtemeldir.[7] Tam anlamıyla salgın Ekim 2019'da başladı ve 4 ay boyunca devam etti. 22 Aralık'ta 79 kızamık kaynaklı ölüm olmuştu (binde 0,4 ölüm oranı, nüfus 200.874 alındığında,[5][6] enfekte olan her bin kişiden 14,3'ünün ölmesi ve 5.520 kızamık olgusu (nüfusun %2,75'i) ile birlikte).[5][6][13] İlk 70 ölümden 61'i 4 yaş ve altında ve 7'si hariç hepsi 15 yaşının altındaydı.[14][15]

6 ile 11 ay arasındaki bebeklerin en az %20'si kızamık hastalığına yakalandı ve her 150 bebekten biri öldü.[16]

20 Aralık'ta nüfusun %94'ü aşılanmıştı.[16][17] Kızamıkta sürü bağışıklığı sağlamak için %95 aşılanma oranının sağlanması gerekiyor.[16] Kızamık diğer pek çok enfeksiyon hastalığından çok daha bulaşıcıdır, örneğin çocuk felcinde sürü bağışıklığı sağlamak için yalnızca %80 aşılanma oranı yeterlidir.[18]

Aşı tereddütü[değiştir | kaynağı değiştir]

Salgının sebebi olarak kızamık aşılamasında önceki yıla göre ciddi düşüş yaşanması gösterilmiştir.[19]

2013 yılında Samoa'daki bebeklerin %90'ı bir yaşında kızamık-kızamıkçık-kabakulak aşısı olmuştur.[8]

6 Temmuz 2018 tarihinde Savai'i Adası'nın güney tarafında, 12 yaşındaki iki çocuk KKK aşısı olduktan sonra öldü.[7] Ölümün sebebi olarak iki hemşirenin aşıyı hazırlarken aşı tozunu gerekli sulandırıcı madde yerine yanlışlıkla tarihi geçmiş anestetik madde ile sulandırması gösterilmiştir.[20] Bu iki ölüm, aşı karşıtı gruplarca aşılanma karşıtı korku yaymak için kullanılmıştır ve hükûmetin DSÖ'nün önerisine karşın kızamık aşılama programını 10 ay boyunca askıya almasına sebep olmuştur.[21][19] Bu olay pek çok Samoalının sağlık sistemine güvenini kaybetmesine neden olmuştur.[22]

Salgın başladıktan sonra aşı karşıtları bu ölümleri yoksulluğa, kötü beslenmeye ve hatta aşıya bağlamış ancak bu kasım ve aralık aylarında uluslararası acil tıbbî yardım tarafından kırılmıştır.[7] Aşı karşıtlarının iddialarının aksine akut malnütrisyon, klinik vitamin A eksikliği veya bağışıklık yetmezliğini gösterecek hiçbir kanıt bulunamamıştır.[7]

UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü kızamık aşılanma oranının 2017'de %74 iken 2018'de %34'e düştüğünü hesaplamaktadır,[11][23] ki bu Afrika'daki en fakir ülkelerdekine benzer bir orandır.[8] En ideali ülkelerde aşılanma oranının %90'ın üzerinde olmasıdır. Salgından önce, aşılanma oranı Samoa'da %31'e düşmüş olup, civarındaki Nauru, Niue, Cook Adaları'nda %99'dur.[24] and American Samoa.[25]

Bazı aileler çocuklarını, gerekli tıbbî tedaviden önce Avustralya'dan satın alınan ve bağışıklık-koruyucu su ürettiği iddia edilen makineleri kullanan 'geleneksel şifacılar'a götürmüştür.[8]

Samoa, Tonga ve Fiji'de 2019 yılında yaşanan kızamık salgılarıyla mücadele için OHAL ilan edilmiştir. Samoa'daki yüksek ölüm oranı ülkedeki düşük aşılanma oranına bağlanmıştır (%31). Tonga ve Fiji'de ölümcül seyretmemesi aşılanma oranlarının açık ara daha yüksek olmasına bağlanmıştır.[24]

Hükümet müdahalesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Salgın ilan edildikten sonra başta okullar kapatılmadı ve Samoa hükûmeti insani yardım kabul etmedi.[19]

17 Kasım'da olağanüstü hal ilan edildi, bütün okullar kapatıldı, 17 yaşının altındaki çocukların toplu etkinliklere katılımı yasaklandı ve aşılanma zorunlu hale getirildi.[26] UNICEF Samoa'ya 110.500 aşı gönderdi. Tonga ve Fiji'de de OHAL ilan edildi.[27] Tonga'da bütün okullar günlerce kapalı kaldı ve Amerikan Samoası'nda Samoa ve Tonga'dan gelen herkesin aşılandığına dair kanıt sunması şart koşuldu.[28] Fiji'de aşılamada küçük çocuklar ve denizaşırı seyahat edenlere öncelik verildi.[29]

2 Aralık 2019'da hükûmet sokağa çıkma yasağı getirdi ve bütün yılbaşı kutlamalarıyla toplu etkinleri iptal etti.[30][31] Aşılanmamış bütün ailelerin kapılarına kırmızı bir bayrak veya bez koyarak toplu aşılama çabalarına katkı sağlaması emredildi.[32] Yardım çabalarına destek vermek için Yeni Zelanda Kraliyet Hava Kuvvetleri Samoa'ya tıbbi malzeme ve ekipman taşıdı. Ayrıca Yeni Zelanda, Avustralya, İngiltere, Fransız Polinezyası ve Fransa'dan sağlık ekipleri Samoalı sağlık yetkililerine destek oldu.[33]

5 ve 6 Aralık tarihlerinde, hükûmet her şeyi durdurarak bütün imkanları ve devlet memurlarını aşılama çabaları için seferber etti.[34]

Hiçbir tıbbi eğitimi olmayan aşı karşıtı aktivist Edwin Tamasese ve bir hindistan cevizi çiftçileri kooperatifi başkanı,[7] "bir hükümet kararına karşı kışkırtma" suçundan hüküm giydi.[34] İnternette "Katliamınızın tadını çıkarın." benzeri yorumlar yayımlamıştı.[7] İnsanları aşıyı reddetmeye yönlendiriyordu çünkü kızamığa aşıların sebep olduğuna inanıyordu[35] ve hatta hayat-kurtaran antibiyotiklere bile karşıydı.[7] Tamasese iki yıla kadar hapis cezası ile yargılanıyor.[7]

Sokağa çıkma yasağı, toplumun aşılanma oranının %90'lara ulaştığı 7 Aralık tarihinde kaldırıldı.[36] Parlamentodan 19 Aralık tarihinde kızamık aşısını 2020 yılında zorunlu hale getirecek bir tasarı geçti.[37]

Bununla birlikte, 29 Aralık tarihinde hala hükûmetin aşılamayı askıya almasıyla ilgili bir soruşturma yoktu. Sağlık bakan yardımcısı Gaualofa Matalavea Saaga, "Yaşadıklarımızı dünyaya haykırmak, istediğimiz son şeydir." şeklinde açıklama yaptı.[7] Muhalefet kanadı Sağlık Bakanı'nın görevden alınması çağrısında bulundu.[7]

31 Aralık'ta Samoa başbakanı Tuilaepa Sailele Malielegaoi, yeni yıl için halka seslenirken konuşmasının merkezinde kızamık salgını vardı. Samoa diasporası ve şu ülkeler ve kuruluşlardan gelen 49 tıbbi ekibin desteğine teşekkürlerini bildirdi: Avustralya, Çin, Fransa/Fransız Polinezyası, UNFPA aracılığıyla Fiji, İsrail, ABD/Hawaii, Japonya, Papua Yeni Gine, Yeni Zelenda, Norveç, Birleşmiş Milletler Örgütleri, Birleşik Krallık ve Save the Children, Solomon Adaları ve Kiribati, Amerikan Samoası, Sınır Tanımayan Doktorlar, Blacktown Doktorları Tıp Merkezi ve dünyanın her tarafındaki Samoalı doktorlar.[38]

Uluslararası müdahale[değiştir | kaynağı değiştir]

Samoa'da görülen düşük aşılanma oranları Yeni Zelenda hükûmetini şaşırttı.[39] The Samoa Observer'ın haberine göre Yeni Zelenda'nın Pasifik halkları bakanı, William Sio, Samoa'da aşılanma oranlarının yüksek olduğunu düşünüyordu. Dolayısıyla aşılanma oranlarının aslında düşük olduğunu öğrenmek şaşırtıcı olmuştu.[39]

Salgının başından beri, çeşitli organizasyonlar ve ülkeler yardımda bulundu:

  • Avustralya Tıbbi Yardım Ekipleri (AUSMAT) hemşireler, doktorlar ve halk sağlığı uzmanlarından oluşan bir ekiple tıbbi malzemeler ve ekipmanlar gönderdi ve 3 Ocak 2020'ye kadar 8 hafta Sameo'da kaldılar ki bu onların en uzun görevlerinden biriydi.[40][41]
  • Yeni Zelanda üç ayrı rotasyonda Yeni Zelanda Tıbbi Yardım Takımları'na (NZMAT) bağlı doktorlar, hemşireler ve lojistik uzmanları göndererek Apia'nın batısındaki Leulumoega Hastanesi ve Faleolo Kliniği'ne 6 hafta kadar destek sağladı. Yeni Zelanda ayrıca kasım ayının ortalarında aşı yapmaları için bir hemşire ekibi ile 3.000 doz aşı ve aşı dolapları, bunlara ek olarak bir takım da yoğun bakım uzmanı gönderdi.[42] Rotorua, Yeni Zelanda halkı Samoalı ailelere iki düzine çocuklara uygun çiçek ve kelebeklerle süslenmiş tabutlar gönderdi.[43] 14 Aralık 2019'da Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters Pasifik'teki önleme çabaları için 1 milyon dolar bütçe ayrıldığını duyurdu.[44]
  • Birleşik Krallık EMT 2 rotasyonda doktorlar, hemşireler, fizyoterapistler, bir anestezist ve bir epidemiyolojist göndererek Kasım 2019'dan Aralık 2019'a kadar 4 hafta destek verdi.[45]
  • Fransız Polinezyası pediatrik hemşirelerden oluşan bir takım gönderdi.
  • İsrail yardım için yoğun bakım ekipleri gönderdi.[46]
  • Hawaii 75 doktor ve hemşireden oluşan bir ekibi Aralık ayının başında toplu aşılamaya destek olması için iki günlüğüne gönderdi.
  • 10 Aralıkta, Amerikan Samoası kızamık salgını ilan etti ve devlet okullarını kapattı ve parklarda toplanmayı yasakladı,[47] ayrıca Tonga ve Samoa'dan gelenlerin girişini yasakladı.[48]
  • UNICEF Samoa'ya 200.000'den fazla aşı yolladı.[27][49]
  • Dünya Sağlık Örgütü aşılama çabalarını desteklemek için 128 tıbbi ekip yolladı. Birleşmiş Milletler Merkezi Acil Müdahale Fonu Samoa, Tonga ve Fiji'ye destek için 2,7 milyon dolar ayırdı.[49]
  • Dünya Bankası salgınla mücadele çabalarına destek için 3,5 milyon dolar hibe verdi ve sağlık sisteminin geliştirilmesi için sonraki 5 yılda 9,3 milyon dolar daha vereceğini bildirdi.[46]
  • İsrail, İsrail Afet Tıbbı ve İnsani Yardım Merkezi'nden 2 pediatrist, 6 hemşire ve bir fizyoterapist gönderdi.[50]

Diğerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Aralık itibarıyla aşağıdaki ülkeler ve örgütler salgınla mücadeleye destek için Acil Tıp takımları göndermişti:[51]

  • Japonya
  • PACMAT
  • Norveç
  • Save the Children
  • UNFPA
  • Papua Yeni Gine
  • Samoa mo Samoa Yeryüzü Doktorları
  • Fransız Polinezyası
  • Manuka Eyaleti Sağlık Kurulu
  • NZMAT
  • MSF
  • ADRA
  • Pasifik Topluluğu (SPC)
  • Dünya Sağlık Örgütü

Sonuç[değiştir | kaynağı değiştir]

Tuilaepa çocuklarına aşı yaptırmayı reddeden aileleri cezalandırmaya yönelik bir tasarı teklif edeceğini duyurdu.[52] Samoa hükûmeti toparlanma çalışmaları için 2,5 milyon dolar ayırdı.[52]

İmmünoloji uzmanları sosyal medyanın, özellikle Facebook'un rolünü ve sosyal medyanın ölümcül salgın sırasında aşı tereddütünün yayılmasında nasıl rol oynadığını araştırıyor. Yeni Zelanda Bağışıklama Danışma Merkezi, Samoa'daki krizin sosyal medyanın dezenformasyonu önlemek için çalışması gerektiğinin bir işareti olarak görüyor.[53]

25 Ocak 2020 itibarıyla, Tuilaepa bir açıklama yapmaya hala direniyordu.[54] Muhalefet milletvekili Olo Fiti Va'ai bir açıklama talep etmeye devam ediyor ve "Samoa hükümetinin bu zavallıca başarısızlığı için Parlemento adına özür diliyorum." benzeri açıklamalar yapıyor."[19][55]

2021 Samoa genel seçimlerinde HRPP'nin kaybetmesinden sonra yeni Sağlık Bakanı Valasi Toogamaga Tafito salgın hakkında soruşturma açmayı düşündüğünü duyurdu.[56]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "WHO/UNICEF Secretariat Supporting Measles Outbreak Preparedness And Response In The Pacific" (PDF). who.int. World Health Organization. 22 Kasım 2019. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  2. ^ "Health Emergency Operation Centre: Update on the measles outbreak, January 20, 2020 - Samoa". ReliefWeb (İngilizce). Government of Samoa. 20 Ocak 2020. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b "Two more deaths from measles in samoa over new year period". Radio New Zealand. 7 Ocak 2020. 7 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Ministry of Health Press Release 1 - Measles Epidemic - Samoa". ReliefWeb (İngilizce). Government of Samoa. 16 Kasım 2019. 1 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ a b c "Population & Demography Indicator Summary". Samoa Bureau of Statistics. 22 Aralık 2019. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b c d Government of Samoa (22 Aralık 2019). "National Emergency Operation Centre, update on the measles outbreak: (press release 36) 22 December, 2019". @samoagovt. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2019. 
  7. ^ a b c d e f g h i j k Deer, Brian (20 Aralık 2019). "Samoa's perfect storm: How a collapse in vaccination rates killed more than 70 children". The Telegraph (İngilizce). London, UK. ISSN 0307-1235. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ a b c d Kwai, Isabella (19 Aralık 2019). "'Why My Baby?' How Measles Robbed Samoa of Its Young". The New York Times. US. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Samoa measles state of emergency extended". Radio New Zealand (İngilizce). 14 Aralık 2019. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ Davies, Samuel H. (1894). "Epidemic Measles at Samoa". The British Medical Journal. 1 (1742): 1077. doi:10.1136/bmj.1.1742.1077. PMC 2404975 $2. PMID 20754822. 
  11. ^ a b Whyte, Chelsea (6 Aralık 2019). "Samoan government takes drastic measures to fight measles outbreak". New Scientist. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019. 
  12. ^ Duckor-Jones, Avi (5 Şubat 2020). "Tragedy in paradise: How Samoa is faring after the measles epidemic". The Listener. NZ: Bauer Media Pty Ltd. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Samoa, Fiji and Tonga - Measles outbreak (DG ECHO, WHO, UNICEF and media) (ECHO Daily Flash of 25 November 2019) - Samoa". ReliefWeb (İngilizce). UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA). 25 Kasım 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ Government of Samoa (9 Aralık 2019). "National Emergency Operation Centre, update on the measles outbreak: (press release 23) 9 December". @samoagovt. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2019. 
  15. ^ Barrett, Jonathan (9 Aralık 2019). "Decorated with butterflies, infant-sized coffins sent to measles-ravaged Samoa". Reuters. New York, NY, US. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ a b c Gibney, Katherine (12 Aralık 2019). "Measles in Samoa: how a small island nation found itself in the grips of an outbreak disaster". The Conversation (İngilizce). Melbourne, Australia: The Conversation Media Trust. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ Kerr, Florence (20 Aralık 2019). "Samoa measles outbreak: Death toll continues to rise, 39 new cases". stuff.co.nz. NZ: Stuff Ltd. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ Belluz, Julia (18 Aralık 2019). "Tiny Samoa has had nearly 5,000 measles cases. Here's how it got so bad". Vox. US: Vox Media LLC. 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ a b c d Jackson, Lagipoiva Cherelle; Lyons, Kate (17 Aralık 2019). "'These babies should not have died': How the measles outbreak took hold in Samoa". The Guardian (İngilizce). Birleşik Krallık. ISSN 0261-3077. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ Pacific Beat (2 Ağustos 2019). "Samoan nurses jailed over deaths of two babies who were given incorrectly mixed vaccines". ABC News (İngilizce). Australian Broadcasting Corp. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ Agence France-Presse (28 Kasım 2019). "Samoa measles outbreak: WHO blames anti-vaccine scare as death toll hits 39". The Guardian. Birleşik Krallık. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  22. ^ Clarke, Melissa (8 Aralık 2019). "Anatomy of an epidemic: How measles took hold of Samoa". ABC News. Australian Broadcasting Corp. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  23. ^ "Samoa: WHO and UNICEF estimates of immunization coverage: 2018 revision" (PDF). World Health Organization. 2018. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  24. ^ a b "The wrong jab that helped cause a measles crisis". BBC News (İngilizce). Birleşik Krallık. 2 Aralık 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "American Samoa declares measles outbreak". SBS News (İngilizce). Australia. 8 Aralık 2019. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  26. ^ "Samoa declares state of emergency over deadly measles outbreak". ABC News (İngilizce). Australian Broadcasting Corp. 17 Kasım 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  27. ^ a b "Samoa measles outbreak worsens". BBC News (İngilizce). Birleşik Krallık. 23 Kasım 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ Wibawa, Tasha (19 Kasım 2019). "'Deaths keep climbing': How did a measles outbreak become deadly in Samoa?". ABC News (İngilizce). 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  29. ^ "Authorities in Fiji urge public to respect quarantine". Radio New Zealand (İngilizce). 25 Kasım 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  30. ^ "Children stay home, Christmas gatherings cancelled in Samoa". Radio New Zealand. 2 Aralık 2019. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  31. ^ "Samoa measles outbreak: Police urge public to keep to curfew". Radio New Zealand. 2 Aralık 2019. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ Silk, John; AFP (4 Aralık 2019). "Samoan measles epidemic: Unvaccinated advised to display red flags in front of their homes". Deutsche Welle (İngilizce). Germany. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  33. ^ "NZDF supporting Samoa measles epidemic response". Radio New Zealand. 3 Aralık 2019. 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  34. ^ a b Kennedy, Merrit (6 Aralık 2019). "Samoa Arrests Anti-Vaccination Activist As Measles Death Toll Rises". NPR. US. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  35. ^ Purtill, James (5 Aralık 2019). "Samoan measles anti-vaxxer with links to Australia arrested after spreading conspiracy theories". triple j - Hack (İngilizce). Australian Broadcasting Corp. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  36. ^ "Samoa measles vaccination hits target but new cases still rising". Al Jazeera English (İngilizce). 7 Aralık 2019. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  37. ^ "Samoa's measles death toll rises to 78". Radio New Zealand. 20 Aralık 2019. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  38. ^ Feagaimaali'i, Joyetter (1 Ocak 2020). "Prime Minister addresses nation at start of 2020". Samoa Observer. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ a b Mayron, Sapeer (5 Ocak 2020). "It's okay to vaccinate, Minister Aupito spreads the message". Samoa Observer. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  40. ^ "Statement on Samoa measles outbreak". ReliefWeb (İngilizce). Government of Australia. 21 Kasım 2019. 22 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  41. ^ Wilson, Soli (5 Ocak 2020). "Australia's emergency measles mission ends". Samoa Observer. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  42. ^ "Measles outbreak: Samoa declares state of emergency after 6 fatalities". Deutsche Welle (İngilizce). Germany. 18 Kasım 2019. 19 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  43. ^ Gerson, Michael (10 Aralık 2019). "Samoa has become a case study for 'anti-vax' success". Washington Post. US. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  44. ^ "Samoa measles outbreak: New Zealand gives $1m for preventive action in Pacific". Stuff (İngilizce). New Zealand: Stuff Limited. 14 Aralık 2019. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  45. ^ Department for International Development (29 Kasım 2019). "UK medics fight deadly measles outbreak in Samoa - Press release". UK Government. 30 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  46. ^ a b Meyer, Jenny; RNZ (10 Aralık 2019). "Jabs could knock out kid-killing measles epidemic in Samoa". New Zealand Herald. NZME. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  47. ^ Hofschneider, Anita (9 Aralık 2019). "Hawaii Lt Gov Says Samoa Medical Mission Won't Be The Last". Honolulu Civil Beat. HI, US. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  48. ^ "American Samoa tightens entry as measles fears grow". Radio New Zealand (İngilizce). 10 Aralık 2019. 10 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  49. ^ a b "UN team aids Samoa response to deadly measles epidemic". UN News (İngilizce). 5 Aralık 2019. 6 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2021. 
  50. ^ Leichman, Abigail Klein (8 Aralık 2019). "Israeli medical experts fly to help Samoan measles victims". Israel21c news (İngilizce). San Francisco, US. 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ Govt Press Release (25 Aralık 2019). "Emergency Medical Teams Work Through Christmas". Samoa Global News (İngilizce). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ a b "Samoa govt allocates more funds for measles epidemic". Radio New Zealand (İngilizce). 30 Kasım 2019. 30 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  53. ^ Hendrie, Doug (11 Aralık 2019). "Facebook challenged over spread of anti-vaccine content in measles-stricken Samoa". newsGP. The Royal Australian College of General Practitioners. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  54. ^ "Samoa's measles crisis wanes, but questions remain unanswered". Radio New Zealand. 24 Ocak 2020. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  55. ^ "MP calls for inquiry into Samoa's measles epidemic". Radio New Zealand. 21 Ocak 2020. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  56. ^ Joyetter Feagaimaali'i (18 Ağustos 2021). "Government considers measles inquiry". Samoa Observer. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2019_Samoa_kızamık_salgını&oldid=31667612" sayfasından alınmıştır