Zygmunt Bohdanowski

Zygmunt Bohdanowski
Zygmunt Bończa
„Bohdan” „Bończa”
major major
Data i miejsce urodzenia

30 października 1893
Dyneburg

Data i miejsce śmierci

11 października 1943
KL Auschwitz

Przebieg służby
Lata służby

1916–1939

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

I Korpus Polski

Jednostki

RIK Wołkowysk

Stanowiska

rejonowy inspektor koni

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
Kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Odznaka pamiątkowa Więźniów Ideowych

Zygmunt Bohdanowski, ps. „Bohdan”, „Bończa” (ur. 30 października 1893 w Dyneburgu, zm. 11 października 1943 w KL Auschwitz) – major artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Zygmunt Bohdanowski był synem Stanisława (wyższy oficer armii rosyjskiej, poległym w czasie wojny rosyjsko-japońskiej w 1905) i Zofii ze Sztarków. Uczył się w Kijowie od 1905 w Korpusie Kadetów w którymi w 1912 otrzymał świadectwo dojrzałości. Student na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki w Rydze, gdzie należał do Korporacji Akademickiej Welecja.

Służył w armii rosyjskiej od września 1916 awansując na stopień chorążego. Od października 1917 oficer 1, a później 3 Brygady Artylerii I Korpusu Polskiego w Rosji. Dostawał się dwa razy do niewoli radzieckiej, ale dwukrotnie zdołał z niej zbiec. W lipcu 1918 został zdemobilizowany i wkrótce powrócił do kraju.

W Wojsku Polskim służył od listopada 1918, początkowo w 1. baterii 8 pułku artylerii polowej w Rembertowie[1], a od połowy tego miesiąca w 5. baterii, która została wydzielona ze składu pułku i później nazywana „odrębną baterią”[2][3]. 23 grudnia 1918 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika[4]. 5 stycznia 1919 wyjechał z baterią na „Odsiecz Lwowa”, a następnie wziął udział w obronie miasta[5].

Od czerwca 1919 w 5 dywizjonie artylerii konnej. Początkowo był dowódcą plutonu, od października 1919 I oficerem baterii, a następnie od lutego 1921 dowódcą baterii. W miesiącach kwiecień – październik 1923 w Szkole Strzelań Artylerii w Toruniu ukończył kurs dowódców dywizjonów. W maju 1924 został przeniesiony do 12 dywizjonu artylerii konnej w Ostrołęce na stanowisko pełniącego obowiązki kwatermistrza[6]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 71. lokatą w korpusie oficerów artylerii[7]. Po awansie został zatwierdzony na stanowisku kwatermistrza[8]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 9 pułku artylerii polowej w Białej Podlaskiej na stanowisko dowódcy I dywizjonu[9][10], a z dniem 1 sierpnia 1929 przeniesiony do 21 pułku artylerii polowej w Białej na stanowisko dowódcy dywizjonu[11][12]. W sierpniu 1935 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni[13]. Na tym stanowisku pozostawał do 1939[14]. W czasie kampanii wrześniowej był szefem sztabu Grupy gen. Wacława Przeździeckiego.

Od października 1939 w Warszawie w konspiracji, gdzie był współorganizatorem Tajnej Armii Polskiej i od początku 1940 dowódcą II batalionu (Warszawa–Śródmieście). Od marca 1940 komendant Okręgu Warszawa-Miasto TAP pod pseudonimem „Bohdan”. W styczniu 1941 po utworzeniu Konfederacji Zbrojnej pozostał komendantem Okręgu Warszawa-Miasto. 9 września 1941 został aresztowany na rogu ul. Marszałkowskiej i Koszykowej i osadzony na Pawiaku. Pracował tam w tzw. dużych warsztatach. 17 kwietnia 1942 wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz[15], gdzie włączył się do działalności konspiracyjnej. Przewidywany był na dowódcę utworzonego przez por. Witolda Pileckiego Związku Organizacji Wojskowej gdyby wybuchły walki w obozie. Na Pawiaku i w Auschwitz występował pod nazwiskiem Zygmunt Bończa. 11 października 1943 został rozstrzelany pod ścianą śmierci bloku XI wraz z 54 więźniami, oskarżony o spisek wojskowy w obozie[16].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kraszewski 1929 ↓, s. 5.
  2. ↑ Kraszewski 1929 ↓, s. 6.
  3. ↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 5.
  4. ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 2 z 12 stycznia 1919, poz. 69.
  5. ↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 5-6.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 16 maja 1924 roku, s. 281.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 736.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 731, 741.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 304.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 383, 454.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 193.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 180, 689.
  13. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 98.
  14. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 161, 863.
  15. ↑ Straty ↓, numer więźnierski 30959.
  16. ↑ Straty ↓.
  17. ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 426.
  18. ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 343.
  19. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 161.
  20. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 19 marca 1933, s. 61.
  22. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-08-23]..

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zygmunt_Bohdanowski&oldid=71859820”