Wybory parlamentarne na Litwie w 2008 roku

Litwa
Godło Litwy
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Litwy
Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Polityka zagraniczna

Wikiprojekt Polityka

Wybory parlamentarne na Litwie w 2008 roku odbyły się 12 października. Wraz z nimi przeprowadzone zostało referendum w sprawie Ignalińskiej Elektrowni Jądrowej[1][2]. 26 października odbyła się II tura wyborów w okręgach jednomandatowych.

Zgodnie z art. 57[3] oraz art. 82 pkt. 20[4] Konstytucji Republiki Litewskiej Prezydent zarządza wybory do Sejmu w drugą niedzielę października roku, w którym wygasa kadencja członków Sejmu. Kadencja obecnego Sejmu, wybranego w wyborach parlamentarnych w 2004 upływa 15 listopada 2008.

2 kwietnia 2008 prezydent Valdas Adamkus wydał zarządzenie określające datę wyborów do Sejmu na niedzielę 12 października 2008[5].

Według oficjalnych wyników ogłoszonych 19 października, wybory w okręgu wielomandatowym wygrał prawicowy Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci, który uzyskał 19,72% głosów, wyprzedzając nowo powstałą Partię Odrodzenia Narodowego (15,09%) i partię Porządek i Sprawiedliwość (12,68%). Rządząca Litewska Partia Socjaldemokratyczna uplasowała się na czwartym miejscu, uzyskując 11,72%. Do Sejmu nie weszły m.in. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie, Litewski Ludowy Związek Chłopski i Nowy Związek (Socjalliberałowie), które nie przekroczyły progu wyborczego. Frekwencja wyniosła 48,59%[6].

Wybory w okręgach jednomandatowych zostały rozstrzygnięte jedynie w trzech okręgach: mandaty uzyskali dwaj kandydaci socjaldemokratyczni: Zigmantas Balčytis i Algirdas Butkevičius oraz lider AWPL Waldemar Tomaszewski[7].

W II turze głosowania w pozostałych 68 okręgach jednomandatowych, która odbyła się 26 października zwycięstwo odniósł Związek Ojczyzny. Według oficjalnych wyników jego kandydaci zdobyli 27 mandatów. Na drugim miejscu znalazła się partia socjaldemokratyczna z 13 mandatami. Pojedyncze miejsca w parlamencie zdobyły również ugrupowania, które w wyborach większościowych nie przekroczyły progu wyborczego (LVLS, AWPL i Nowy Związek). Frekwencja w II turze wyniosła 32,30%[8][9].

27 października liderzy Związku Ojczyzny, Partii Odrodzenia Narodowego, Ruchu Liberalnego oraz Związku Liberałów i Centrum zawarli porozumienie o utworzeniu koalicji. Koalicyjnym kandydatem do objęcia stanowiska premiera został przewodniczący Związku Ojczyzny Andrius Kubilius[10].

Podstawa prawna[edytuj | edytuj kod]

W Sejmie litewskim zasiada 141 posłów. Zgodnie z Konstytucją Republiki Litewskiej posłowie na Sejm są wybierani na 4 lata w głosowaniu tajnym przeprowadzonym na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego. Na członka Sejmu może być wybrany obywatel Republiki Litewskiej, którego nie wiąże przysięga lub zobowiązanie wobec innego państwa, oraz który w dniu wyborów ukończył 25 lat i stale mieszka na Litwie[3].

Na podstawie art. 1 oraz art. 9 Ustawy o wyborach do Sejmu z 9 lipca 1992 posłowie wybierani są w systemie mieszanym: 71 posłów wybieranych jest w okręgach jednomandatowych według ordynacji większościowej, a 70 posłów w jednym okręgu wielomandatowym, obejmującym terytorium całej Litwy, według ordynacji proporcjonalnej[11].

Zgodnie z prawem wybory w okręgu wielomandatowym są ważne, jeśli wzięło w nich udział ponad 25% wyborców. Próg wyborczy dla partii wynosi 5%, a dla koalicji 7%. W okręgu jednomandatowym za wybranego uznaje się kandydata, który zdobył ponad połowę głosów, pod warunkiem, że w wyborach w tym okręgu uczestniczył nie mniej niż 40% wyborców. W okręgach, w których żaden kandydat nie uzyskał większości organizuje się dwa tygodnie później II turę wyborów, w której biorą udział dwaj kandydaci z największą liczbą głosów zdobytych w I turze[11].

Do głosowania uprawnionych było ponad 2,6 mln obywateli Litwy. Swój start zgłosiło łącznie 21 ugrupowań, które wystawiły łącznie ok. 1500 kandydatów[2].

Zarejestrowane listy kandydatów[edytuj | edytuj kod]

Kandydaci Litewskiego Związku Wolności i Litewskiego Związku Ludowego zostali wystawieni jedynie w okręgach jednomandatowych[13].

Wyniki[edytuj | edytuj kod]

Okręg wielomandatowy[edytuj | edytuj kod]

Wyniki wyborów w okręgu wielomandatowym (70 mandatów)[6]:

partia/koalicja głosy % mandaty
nr nazwa
5 Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci 243 379 19,70% 18
9 Partia Odrodzenia Narodowego 186 524 15,10% 13
13 Porządek i Sprawiedliwość 156 686 12,68% 11
1 Litewska Partia Socjaldemokratyczna 144 775 11,72% 10
10 Koalicja Partii Pracy i Młodych 111 101 8,99% 8
11 Ruch Liberalny Republiki Litewskiej 70 704 5,72% 5
14 Związek Liberałów i Centrum 66 000 5,34% 5
8 Akcja Wyborcza Polaków na Litwie 59 224 4,79%
12 Litewski Ludowy Związek Chłopski 46 133 3,73%
6 Nowy Związek (Socjalliberałowie) 45 007 3,64%
3 Partia Frontu 39 992 3,24%
15 Młoda Litwa 21 577 1,75%
7 Partia Demokracji Obywatelskiej 13 766 1,11%
2 Związek Rosjan Litwy 11 331 0,92%
16 Litewski Związek Socjaldemokratów 10 628 0,86%
4 Litewska Partia Centrum 8 657 0,70%
Razem 1 235 484 100% 70

Okręgi jednomandatowe[edytuj | edytuj kod]

Wyniki wyborów w okręgach jednomandatowych[8][14]:

partia mandaty
Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci 27
Litewska Partia Socjaldemokratyczna 15
Ruch Liberalny Republiki Litewskiej 6
Porządek i Sprawiedliwość 4
Akcja Wyborcza Polaków na Litwie 3
Litewski Ludowy Związek Chłopski 3
Partia Odrodzenia Narodowego 3
Związek Liberałów i Centrum 3
Partia Pracy 2
Nowy Związek (Socjalliberałowie) 1
niezależni 4
Razem 71


Podział mandatów[edytuj | edytuj kod]

partia mandaty
Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci 45
Litewska Partia Socjaldemokratyczna 25
Partia Odrodzenia Narodowego 16
Porządek i Sprawiedliwość 15
Ruch Liberalny Republiki Litewskiej 11
Partia Pracy 10
Związek Liberałów i Centrum 8
Akcja Wyborcza Polaków na Litwie 3
Litewski Ludowy Związek Chłopski 3
Nowy Związek (Socjalliberałowie) 1
niezależni 4
Razem 141

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Robert Mickiewicz: Głosowanie w sprawie elektrowni atomowej. rp.pl, 2008-10-11. [dostęp 2008-10-12].
  2. ↑ a b Referendum w sprawie Ignalina razem z wyborami. rp.pl, 2008-10-12. [dostęp 2008-10-12].
  3. ↑ a b Konstytucja Republiki Litewskiej - Rozdział V. Sejm. Biblioteka Sejmowa. [dostęp 2008-10-15]. (pol.).
  4. ↑ Konstytucja Republiki Litewskiej - Rozdział VI. Prezydent. Biblioteka Sejmowa. [dostęp 2008-04-03]. (pol.).
  5. ↑ President Adamkus Sets the Date for Parliamentary Elections. Prezydent Republiki Litewskiej, 2 kwietnia 2008. [dostęp 2008-04-03]. (ang.).
  6. ↑ a b Balsavimo rezultatai daugiamandatėje apygardoje. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-15]. (lit.).
  7. ↑ Vienmandatėse apygardose išrinkti Seimo nariai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-27]. (lit.).
  8. ↑ a b 2008 m. spalio 26 d. pakartotinio balsavimo rezultatai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-29]. (lit.).
  9. ↑ Po pierwszym przeliczeniu głosów w okręgu wyborczym Szeszkinie mandat uzyskała kandydatka LSDP Vilija Blinkevičiūtė. 28 października przewodniczący Głównej Komisji Wyborczej Zenonas Vaigauskas oficjalnie poinformował, że po przeliczeniu głosów przez GKW mandat uzyskała nie Blinkevičiūtė, a kandydat TS Audronius Ažubalis, BNS: Ažubalis pokonał Blinkevičiutė. Radio Znad Wilii, 28 października 2008. [dostęp 2008-10-30]. (pol.)., 2008 m. spalio 26 d. pakartotinio balsavimo rezultatai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-29]. (lit.).
  10. ↑ BNS: Podpisano porozumienie o tworzeniu rządzącej koalicji. Radio Znad Wilii, 27 października 2008. [dostęp 2008-10-27]. (pol.).
  11. ↑ a b Republic of Lithuania. Law on Elections to the Seimas. Sejm Republiki Litewskiej. [dostęp 2008-10-15]. (ang.).
  12. ↑ Formalnie tworzona przez Partię Pracy i Partię Laburzystów, techniczne ugrupowanie powołane w 2008 na potrzeby wyborów przez działaczy samej Partii Pracy.
  13. ↑ Kandidatų sąrašai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-31)]. (lit.).
  14. ↑ Balsavimo rezultatai vienmandatėse apygardose. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-15]. (lit.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Wybory na Litwie
Wybory parlamentarne
Wybory prezydenckie
Wybory do Parlamentu Europejskiego
Wybory samorządowe
Referenda

Godło Litwy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_parlamentarne_na_Litwie_w_2008_roku&oldid=71863564”