Wojciech Bursa
kapitan artylerii | |
Data i miejsce urodzenia | 23 kwietnia 1895 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | wiosna 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby | 1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | 3 Pułk Piechoty, |
Stanowiska | dowódca dywizjonu, |
Główne wojny i bitwy | I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
Wojciech Władysław Bursa (ur. 23 kwietnia 1895 w Bukowsku, zm. wiosna 1940 w Katyniu[1]) – polski strzelec sportowy, olimpijczyk z Berlina 1936, kapitan artylerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 23 kwietnia 1895 jako syn Mieczysława i Leokadii z domu Rymarowicz[2][3]. Rodzina Bursów zamieszkiwała w Bukowsku pod numerem domu 99[2]. Jego braćmi byli Nemezius (1893–) i Gwidon (1897–1924, także legionista i oficer Wojska Polskiego, zastrzelony przez innego oficera)[2][4]. Wojciech Bursa został absolwentem gimnazjum w Warszawie. Podjął pracę w handlu.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich 28 sierpnia 1914. W szeregach 3 pułku piechoty w składzie II Brygady walczył w kampaniach wojny aż do bitwy pod Rarańczą w połowie 1918, po której został wzięty do niewoli i był internowany w Szeklence. Został wcielony do armii austriackiej i skierowany na front, skąd zdezerterował we wrześniu 1918. Wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej. Uczestniczył w walkach wojny polsko-ukraińskiej pod Lwowem.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów administracyjnych dział gospodarczy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[5][6]. Później w szeregach 7 pułku piechoty Legionów brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1923, 1924 jako nadetatowy oficer Okręgowego Zakładu Gospodarczego nr II w Lublinie był przydzielony do 2 pułku artylerii ciężkiej w Chełmie[7][8]. Został przeniesiony do korpusu artylerii Wojska Polskiego i zweryfikowany w stopniu kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[9][10]. W 1928 pozostawał oficerem 2 pułku artylerii ciężkiej[11]. Następnie został oficerem 3 dywizjonie artylerii konnej w garnizonie Wilno, gdzie w 1931 został mianowany dowódcą dywizjonu, a w 1934 mianowany kwatermistrzem[12].
Został powołany do składu polskiej ekipy narodowej na Letnie Igrzyska Olimpijskie 1936 w Berlinie[13]. W wieku 41 lat w dniach 6–7 sierpnia 1936 uczestniczył w konkurencji pistoletu szybkostrzelnego odpadając po pierwszej serii. Był działaczem Polskiego Związku Strzelectwa Sportowego[14]. W 1936 został zatrudniony w Komendzie Głównej Związku Strzeleckiego, która funkcjonowała w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Ministerstwie Spraw Wojskowych w Warszawie[15].
Wobec zagrożenia konfliktem, został zmobilizowany w 1939, a po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej w szeregach 27 pułku artylerii lekkiej. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów we Włodzimierzu Wołyńskim i był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Na wiosnę 1940 został wywieziony do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. W 1943 jego ciało zostało zidentyfikowane pod numerem 2159 w toku ekshumacji prowadzonych przez Niemców (przy zwłokach zostały odnalezione zaświadczenia wojskowe, legitymacja Legionów Polskich, dwie karty i list)[16][17], gdzie zostało pochowane na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.
Jego żoną była Anna, z domu Chącińska.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Niepodległości (12 maja 1931, za pracę w dziele odzyskania niepodległości)[18]
- Krzyż Walecznych – trzykrotnie
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia majora[19]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[20].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Wojciechowi Bursie poświęcono Dąb Pamięci, posadzony 7 kwietnia 2011 przy plebanii parafii Wszystkich Świętych w Dudyńcach nieopodal rodzinnego Bukowska[21][22].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Olympians Who Were Killed or Missing in Action or Died as a Result of War [online], SR/Olimpic Sports [dostęp 2022-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-17] (ang.).
- ↑ a b c Bukowsko Baptisms, Volume X, 1893 – 1940. semanchuk.com. [dostęp 2016-02-05]. (ang.).
- ↑ Oficerowie. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 2016-02-05].
- ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Gwidon Bursa. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-02-05].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1318.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1199.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 781, 1283.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1165.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 459.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 185.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 410.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 716.
- ↑ Polska Reprezentacja Olimpijska – Berlin 1936. olimpijski.pl. [dostęp 2014-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 marca 2015)].
- ↑ Wszystkich Świętych. pzss.org.pl, 31 października 2012. [dostęp 2014-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 sierpnia 2018)].
- ↑ Roman Kołtoń: To Im Prezydent i Prezes PKOl chcieli się pokłonić. interia.pl, 16 kwietnia 2010. [dostęp 2014-04-08].
- ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-04-08].
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 34. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
- ↑ Maria Ambicka. Katyń ... ocalić od zapomnienia. „Kwartalnik”. 2(26)/2011 (I), s. 15–16, 2011. Jan Muszański - redaktor naczelny. Bukowsko: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Bukowskiej. [dostęp 2015-03-26]. (pol.).
- ↑ W Dudyńcach i Markowcach posadzano Dęby Pamięci. esanok.pl. [dostęp 2014-04-08].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Wojciech Bursa. olimpijski.pl. [dostęp 2016-02-05].
- * Wojciech Bursa biographical information. olympedia.org. [dostęp 2020-08-03]. (ang.).
- Krystyna Chowaniec: Dla upamiętnienia Franciszka Ambickiego i Wojciecha Bursy, ofiar zbrodni katyńskiej. archive.is, 8 kwietnia 2011. [dostęp 2016-02-05]. (pol.).
- Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 143. [dostęp 2016-02-05].
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Wojciech Bursa. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-02-05].
- Wojciech Bursa. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2016-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].