Szloma Herszenhorn
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
Szloma Herszenhorn (jid. שלמה הערשענהארן; ur. 1888 w Lublinie, zm. 2 stycznia 1953) – polski lekarz, działacz społeczny, członek Bundu, po II wojnie światowej organizator pomocy polskim Żydom, którym udało się przetrwać wojnę.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Lublinie, w zamożnej rodzinie chasydzkich drukarzy, zajmujących się wydawaniem ksiąg rabinicznych. Herszenhorn zetknął się z socjalizmem już w jesziwie i porzucił ją na rzecz świeckiego gimnazjum. W 1904 ze względu na współpracę z Bundem musiał opuścić miasto.
W 1918 otrzymał dyplom lekarza na Uniwersytecie w Pradze (specjalizacja: dermatologia) i powrócił do Lublina, gdzie pracował w żydowskiej przychodni zdrowia, był lekarzem szkolnym w gimnazjum Róży Szperowej oraz zasiadał w radzie szpitala żydowskiego. W latach 1927–1939 był radnym Lublina jako członek Komitetu Miejskiego Bundu[1][2]. Był pierwszym Żydem na stanowisku wiceprezesa Rady Miejskiej. Angażował się w życie kulturalne i społeczne miasta. Był aktywnym członkiem i przewodniczącym Towarzystwa Ochrony Zdrowia[3], prowadził wykłady z zakresu higieny na Żydowskim Uniwersytecie Ludowym, a także organizował półkolonie dla żydowskich dzieci z biednych rodzin. Od 1936 zasiadał w Radzie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Lublinie.
W 1939 udał się na tereny zajęte przez Związek Radziecki, jako bundowiec został zesłany na Syberię[4]. W lipcu 1944 powrócił do Lublina jako major z 1 Armią Wojska Polskiego. Jego żona Hela i syn Dawid pozostali w Lublinie i nie przeżyli wojny. Trafili do miejscowego getta, a po jego likwidacji syn trafił do getta na Majdanie Tatarskim.
8 sierpnia 1944 został kierownikiem Referatu do spraw Pomocy Ludności Żydowskiej przy Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego[5]. Referat ten powołał 10 sierpnia Komitet Pomocy Żydom, zastąpiony później przez polityczne przedstawicielstwo Żydów w Polsce - Tymczasowy Centralny Komitet Żydów Polskich i Centralny Komitet Żydów Polskich.
Herszenhorn pomagał Żydom, opuszczającym swe kryjówki na terenach wyzwolonych lub przechodzącym przez front. Zajmował się m.in. grupą dzieci ocalonych z obozu zagłady na Majdanku. W 1949 wyjechał do Izraela, a następnie do Australii, gdzie zmarł.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Socjalistyczny Powszechny Żydowski Związek Robotniczy Bund w Lublinie w dwudziestoleciu międzywojennym. [dostęp 2011-07-29].
- ↑ Żydzi w Lublinie. t. I. Materiały do dziejów społeczności żydowskiej Lublina. [dostęp 2011-07-29].
- ↑ Lublin – ulica Górna. [dostęp 2011-07-29].
- ↑ Robert Kuwałek: Czy Lublin miał żydowskie elity?. [dostęp 2011-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-02)].
- ↑ Samodzielny Referat dla Spraw Ludności Żydowskiej sierpień – październik 1944. [dostęp 2011-07-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-16)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Szloma Herszenhorn ( 1888–1953). joods-leven.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].